Ο πόλεμος εκείνος, ο οποίος αποτέλεσε μια σημαντική πτυχή του λεγόμενου Ψυχρού Πολέμου μεταξύ Ανατολής και Δύσης, έγινε με την εμπλοκή της Ελλάδας και την αποστολή περισσότερων των χιλίων στρατιωτών στον 38ο Παράλληλο της Κορεατικής Χερσονήσου. Μεταξύ αυτών και ο 94 ετών σήμερα Σπύρος Χατζάκης, τον οποίο συναντήσαμε πριν λίγες ημέρες στο σπίτι του στα Μουρτζανά Μυλοποτάμου όπου ζει με την σύζυγό του Ριρίκα (Ειρήνη) Ξενάκη.
Μια σειρά από αναμνήσεις για γεγονότα που συνέβησαν αρκετές δεκαετίες πριν, μας προκαλούν να γνωρίσουμε άγνωστες πτυχές και να θυμηθούμε γεγονότα ενός πολέμου που θεωρήθηκε άνευ λόγου και ουσίας αφού δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα για τις αντιμαχόμενες πλευρές.
Έδωσε δε, χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, μεταξύ των οποίων και εκατοντάδων ελλήνων που βρέθηκαν εκεί υπηρετώντας τις δυνάμεις του Ο.Η.Ε.
Ήταν ένας πόλεμος για τον οποίο στα κατοπινά χρόνια, δημοσιογράφοι και ιστορικοί τον χαρακτήρισαν σαν : «ένα πόλεμο στο πιο ακατάλληλο μέρος, την πιο ακατάλληλη στιγμή, με τον πιο ακατάλληλο αντίπαλο...».
Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΡΕΑΣ
Ο Πόλεμος της Κορέας αναφέρεται στην πολεμική σύρραξη που κράτησε μεταξύ της 25ης Ιουνίου 1950 και της 27ης Ιουλίου 1953.
Στην θεωρία επρόκειτο για ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του βορείου και του νοτίου τμήματος μιας χώρας που είχε διασπαστεί μεταξύ κομμουνισμού και δημοκρατίας δυτικών προτύπων. Ανάλογη ήταν και η εμπλοκή αρκετών λοιπών κρατών και ως εκ τούτου ο πόλεμος αυτός θεωρείται μέρος του λεγόμενου ψυχρού πολέμου.
Η γραμμή διαίρεσης των δύο περιοχών ήταν ο 38ος παράλληλος της Κορεατικής Χερσονήσου που βρίσκεται ανατολικά της Κίνας και βορειοδυτικά της Ιαπωνίας. Διαχρονικά αποτέλεσε το μήλο της έριδας μεταξύ των δύο αυτών μεγάλων δυνάμεων της περιοχής. Το 1895, η Κορέα απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Κίνα, αλλά στις αρχές του 20ου αιώνα Ρωσία και Ιαπωνία ενεπλάκησαν στον αιματηρό πόλεμο των ετών 1904-1905 για τη διεκδίκησή της. Οι Ιάπωνες επικράτησαν και με τη Συνθήκη του Πόρτσμουθ της 5ης Σεπτεμβρίου 1905 κατόρθωσαν να θέσουν υπό την κυριαρχία τους την Κορέα.
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν μια εποχή που οδήγησε σε νέα επεισόδια την χώρα αυτή, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο της συνδιάσκεψης της Γιάλτας από τις 4 έως τις 11 Φεβρουαρίου 1945. Τότε, Σοβιετική Ένωση και ΗΠΑ, ως σύμμαχοι και νικητές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αποφάσισαν να διαχειριστούν την τύχη της Κορέας απομακρύνοντας για πάντα την ηττημένη εχθρό χώρα τους, την Ιαπωνία. Τότε η κορεατική χερσόνησος χωρίστηκε τεχνητά στον 38ο Παράλληλο και δημιουργήθηκαν τα δύο κράτη που γνωρίζουμε σήμερα. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας ή Βόρεια Κορέα με ηγέτη τον κομμουνιστή Κιμ Ιλ Σουνγκ και η Δημοκρατία της Κορέας ή Νότια Κορέα με επικεφαλής τον αυταρχικό δεξιό Σίνγκμαν Ρι.
Λίγα χρόνια αργότερα το ζήτημα της επανένωσης των δύο πλευρών αλλά με τα κριτήρια που έκαστο από αυτά έθετε και προφανώς βρισκόταν σε πλήρη αντίθεση, οδήγησε στην εισβολή της Βόρειας Κορέας εντός της Νότιας.
Αρχικά προκλήθηκε ακατάσχετη υποχώρηση των Νοτιο-Κορεατικών και Αμερικανικών στρατευμάτων, για να αναστραφεί η κατάσταση εντελώς μετά από απόβαση των Αμερικανών στον λιμένα της Ίντσον στα μετόπισθεν του 38ου παραλλήλου και προώθησή τους μέχρι τα κινεζικά σύνορα. Ακολούθησε Κινεζική εισβολή, η οποία απώθησε και πάλι τους Αμερικανούς και τα συμμαχικά τους στρατεύματα υπό τη σημαία του ΟΗΕ ξανά στον 38ο παράλληλο.
Η σύρραξη εκείνη τερματίστηκε με συνθήκη, μετά από 3 χρόνια, στο ίδιο σημείο απ' το οποίο είχε αρχίσει, χωρίς νικητές, έχοντας καταστεί ως η «θερμότερη» στιγμή του Ψυχρού Πολέμου.
Πολλοί ιστορικοί στα κατοπινά χρόνια τον χαρακτήρισαν ως τον «Ξεχασμένο Πόλεμο», καθώς έγινε μεταξύ του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του Πολέμου του Βιετνάμ, οπότε δεν απασχόλησε περαιτέρω την παγκόσμια κοινότητα.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, ήταν μια τραγωδία με πολλά θύματα και χωρίς κανένα όφελος για τις δύο πλευρές που έκτοτε συνεχίζουν να είναι «αιώνιοι εχθροί» και ουσιαστικά είναι σαν να «ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν».
Οι συνολικές απώλειες και των δύο στρατοπέδων έφθασαν τα 2 εκατομμύρια ψυχές, με άλλες πηγές να ανεβάζουν τους νεκρούς σε 4 εκατομμύρια. Στο πεδίο της μάχης έχασαν τη ζωή τους περίπου 100.000 άνδρες των Νοτιοκορεατών και των Συμμάχων τους και 280.000 τραυματίστηκαν, ενώ για τους Βορειοκορεάτες και τους Συμμάχους τους οι νεκροί ξεπέρασαν τους 400.000 και οι τραυματίες τους 486.000.
Η ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Συνολικά δεκαπέντε κράτη ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του ΟΗΕ και έστειλαν δυνάμεις τους στη Νότιο Κορέα για την απόκρουση της λεγόμενης «ερυθράς απειλής». Ήταν οι: Ελλάδα, Αυστραλία, Βέλγιο, Καναδάς, Κολομβία, Αιθιοπία, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νέα Ζηλανδία, Φιλιππίνες, Νότιος Αφρική, Ταϊλάνδη, Τουρκία, Μεγάλη Βρετανία και ΗΠΑ. Από αυτές, Δανία, Ιταλία, Σουηδία, Νορβηγία και Ινδία αρκέστηκαν στην παροχή ιατρικού και υγειονομικού υλικού, ενώ η γειτονική Ιαπωνία παρείχε στρατιωτικές διευκολύνσεις στις αμερικανικές δυνάμεις, που στάθμευαν στο έδαφός της.
Το εκστρατευτικό σώμα της χώρας μας αποτελείτο από ένα τάγμα πεζικού αυξημένης δύναμης, ένα σμήνος μεταγωγικών αεροπλάνων της βασιλικής αεροπορίας από 67 άτομα, με 7 αεροσκάφη C-47 Ντακότα και μικρά βοηθητικά κλιμάκια, συνολικής δύναμης 1263 ανδρών.
Το λεγόμενο Εκστρατευτικό Σώμα Ελλάδας στην Κορέα αναφέρεται ως η πρώτη ελληνική συμμαχική αποστολή στα πλαίσια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Αποσύρθηκε οριστικά στις 8 Μαΐου 1955, με απόφαση της κυβέρνησης Αλέξανδρου Παπάγου και αφού είχε πληρώσει βαρύ φόρο αίματος, με 187 νεκρούς και 614 τραυματίες.
Ο ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΧΑΤΖΑΚΗΣ
Το καλοκαίρι του 1952, ο 21χρονος Σπυρίδωνας Χατζάκης που είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στον οικισμό Μούσαι Μυλοποτάμου, υπηρετούσε την στρατιωτική του θητεία.
Οι εξαιρετικές επιδόσεις του στο τάγμα που υπηρετούσε ως σκοπευτής, οδήγησαν την διοικητική του Αρχή στο να τον επιλέξουν για να συμμετάσχει στο Εκστρατευτικό Σώμα Ελλάδας στην Κορέα.
Ακριβώς 73 χρόνια μετά, θυμάται εξής: «Μας ανακοίνωσαν πως θα πάμε στην Κορέα και μετά μας κατέβασαν όλους στο στρατόπεδο ΚΕΒΟΠ της Αθήνας. Στις διαβιβάσεις. Εκεί μας υπέβαλαν σε ιατρικές εξετάσεις και για 40 ημέρες μας έκαναν κάθε μέρα από μια ένεση με φάρμακα, επειδή θα πηγαίναμε στον πόλεμο. Τον Σεπτέμβριου του ’52 μας επιβίβασαν σε ένα Πολεμικό Αμερικανικό πλοίο. Ταξιδεύαμε 25 ημέρες και φτάσαμε Οκτώβριο στο Λιμάνι του Ίντσον, όπου κατεβήκαμε φορώντας κοντά παντελόνια! Εκεί μας επιβίβασαν σε στρατιωτικά οχήματα και μας οδήγησαν στο ελληνικό στρατόπεδο που βρισκόταν στον 38ο Παράλληλο».
Έτσι λοιπόν έφτασε εκεί και εκείνο που δεν μπορεί να ξεχάσει είναι η παγωνιά: «Έκανε κρύο. Πολύ κρύο. Είχε 40 βαθμούς υπό το μηδέν! Πολλά βράδια πάγωνε το πετρέλαιο στην σόμπα και δεν είχαμε θέρμανση! Εκεί μείναμε και υπηρετήσαμε για 9,5 ολόκληρους μήνες»!
Σύμφωνα με όσα μας είπε ο κ. Χατζάκης, η αποστολή με την οποία έφτασε στην Κορέα ήταν η προτελευταία απ’ όσες έστειλε η Ελλάδα στον πόλεμο αυτό. Έμεινε εκεί για 9,5 μήνες και συμμετείχε στην φύλαξη των συνόρων μεταξύ βορείου και νοτίου Κορέας ακριβώς στα σύνορα του 38ου Παραλλήλου. Αυτό που του έχει μείνει στο μυαλό περισσότερο από την περίοδο εκείνη ήταν η μάχη με το κρύο παρά τα περιστατικά των πολεμικών επιχειρήσεων. Μάλιστα λόγω των επιδόσεων του ως καλός πολεμιστής του έκαναν οι Αμερικανοί δώρο δέκα ημέρες άδειας που περιελάμβανε ένα ταξίδι στην Ιαπωνία. Θυμάται: «Μείναμε στο Τόκιο, γυρίσαμε πολλά μέρη και δεν θα ξεχάσω ό,τι αντίκρισα στην Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι που είχαν πέσει οι ατομικές βόμβες. Απόλυτη καταστροφή»!
Με την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του αποστολής ο Σπύρος Χατζάκης ήταν από τους τυχερούς που επέστρεψαν σώοι και αβλαβείς στην Ελλάδα.
Ακολούθως γύρισε στην γενέτειρα του στο Μούσαι, παντρεύτηκε και κατοίκησε στα Μουρτζανά όπου ζει έως και σήμερα. Απέκτησε 4 παιδιά, την Όλγα, την Ελένη, τον Μανώλη και την Δέσποινα, όλα παντρεμένα σήμερα. Έχει 9 εγγόνια και πέντε δισέγγονα, αναμένοντας και ένα έκτο.
Το 2018 η Δημοκρατία της Κορέας οργάνωσε ταξίδι για όλους τους Έλληνες που ζούσαν ακόμα και είχαν πολεμήσει σε εκείνο τον πόλεμο. Τους ξενάγησαν και τους γνώρισαν την χώρα που είχαν υπερασπιστεί ως στρατιώτες.
«Χάρηκα με την πρόοδο που είδα να έχει η χώρα αυτή όταν την επισκέφθηκα το 2018» μας είπε και συμπλήρωσε «Δεν είχε καμία σχέση με εκείνο που είχα δει το 1952-53 που είχα πάει ως στρατιώτης»!
Θα πρέπει να τονίσουμε επίσης πως η Πρεσβεία της Κορέας κάθε χρόνο οργανώνει συναντήσεις των βετεράνων εκείνου του πολέμου, τους οποίους έχει τιμήσει με διακρίσεις και μετάλλια για την προσφορά τους στον πόλεμο.
Πρόσφατα, ο Πρέσβης Juseong Lim επισκέφθηκε τον Σπύρο Χατζάκη στο σπίτι του στα Μουρτζανά όπου τον παρασημοφόρησε με ακόμα μια διάκριση και βεβαίως έτυχε της θερμής κρητικής φιλοξενίας από την οικογένεια του που τον υποδέχθηκε με ιδιαίτερα φιλικά αισθήματα.
Η Πρεσβεία της Κορέας επιθυμεί, όπως ενημερωθήκαμε, να χρηματοδοτήσει την κατασκευή ενός μνημείου για όλους τους έλληνες που πολέμησαν υπέρ της χώρας τους στον 38ο Παράλληλο. Ανάμεσα στις περιοχές που εξετάζουν είναι και τα Μουρτζανά λόγω του Σπύρου Χατζάκη, ο οποίος αγαπά ιδιαίτερα την Κορέα και είναι πολύ περήφανος που βρέθηκε και την υπερασπίστηκε τότε παρά του ότι ήταν για εκείνον μια άγνωστη και μακρινή γη μέσα στον πλανήτη μας.
