Άγνωστο παραμένει το πότε θα αναρτηθούν οι δασικοί χάρτες του Ρεθύμνου, καθώς η ψήφιση του νέου νόμου διαμορφώνει διαφορετικό καθεστώς από αυτό που ίσχυε πριν λίγους μήνες και οι χάρτες που συντάχθηκαν πρέπει να επανεξεταστούν. Αυτό δήλωσε στην εφημερίδα μας η Διευθύντρια της Διεύθυνσης Δασών Ρεθύμνου κ. Χαρά Καριολάκη, η οποία επισήμανε πως οι δασικοί χάρτες του Ρεθύμνου ήταν απολύτως έτοιμοι για ανάρτηση.
Σύμφωνα με την ίδια οι χάρτες του Ρεθύμνου συντάχθηκαν από ιδιωτική εταιρεία και ελέγχθηκαν από την υπηρεσία της. Ωστόσο, δεν θα αναρτηθούν, τελικά, αφού θα πρέπει να γίνει νέος έλεγχος και να διαμορφωθούν με βάση το νέο νομικό πλαίσιο. «Είμαστε σε ένα μεταβατικό στάδιο. Έχουμε κάνει πολύ δουλειά αλλά δεν έχει τελειώσει η διαδικασία για να μπορέσουμε να αναρτήσουμε» είπε στην εφημερίδα μας και εξήγησε πως «είναι άγνωστο πότε θα αναρτηθούν καθώς θα πρέπει να δούμε τι αλλαγές θα γίνουν με βάση το νέο νόμο.»
Οι χάρτες, όπως εξήγησε η κ. Καριολάκη, συντάχθηκαν με βάση τα σημερινά όρια των οικισμών, συμπεριελήφθησαν όλες οι πράξεις χαρακτηρισμού που έχουν γίνει μέχρι σήμερα και έγινε η λεγόμενη «φωτοερμηνεία» για το πώς ήταν μια έκταση το 1945 και το πώς είναι σήμερα η αντίστοιχη έκταση. «Παίζει ρόλο το ήταν μια έκταση το 1945 και εξετάζεται το τι είναι σήμερα. Ανάλογα χαρακτηρίζεται. Ο πολίτης θα δει τι περιλαμβάνει ο χάρτης για τις εκτάσεις που κατέχει και ανάλογα θα προσφεύγει σε επιτροπή για επίλυση του θέματος του, εφόσον κρίνει πως υπάρχει θέμα. Όλα έγινε κατά το γράμμα του νόμου που ίσχυε. Βασικά, όμως, τώρα περιμένουμε να φτιάξουμε τους χάρτες και να ανασυγκροτήσουμε τις επιτροπές με βάση το νέο νόμο, οπότε, όλο το εγχείρημα πάει πίσω. Όταν θα είμαστε απολύτως έτοιμοι θα κάνουμε ημερίδα ενημέρωσης για όλους τους πολίτες, ώστε να γίνουν κατανοητές οι διαδικασίες.»
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ
Ο νέος νόμος επιχειρεί να δώσει λύση στις αντιρρήσεις που υποβάλλονται επί των αναρτημένων δασικών χαρτών οι οποίες όμως δεν εξετάζονται αλλά και να ξεκαθαρίσει για το ποιες εκτάσεις δόθηκαν για καλλιέργεια στους αγρότες.
Συγκεκριμένα, γίνεται αποχαρακτηρισμός για μερίδα εκτάσεων που μετά την ανάρτηση των δασικών χαρτών εμφανίζονταν ως «δασικές», παρά το γεγονός ότι πρόκειται για γη την οποία είχε διανείμει το Κράτος για καλλιέργεια προ του 1975.
Πρόκειται κυρίως για Πράξεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο της αγροτικής νομοθεσίας, όπως:
- Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των εκτάσεων που αφορούν κληροτεμάχια, εξαιρεθείσες υπέρ ιδιοκτητών εκτάσεις, ιδιοκτησίες, διαθέσιμες και κοινόχρηστες εκτάσεις
- Διανομές και αναδασμοί για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα.
- Άδειες Υπουργού ή Νομάρχη για κάθε περίπτωση μεταβίβασης αγροτικών ακινήτων, όταν δεν έχει αλλάξει η χρήση.
- Πράξεις που εκδόθηκαν με σκοπό τη βιομηχανική και τουριστική ανάπτυξη της χώρας, όπως απαλλοτριώσεις με σκοπό την εγκατάσταση βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας ή άδειες εγκατάστασης ή / και λειτουργίας βιομηχανικής ή τουριστικής μονάδας.
Η παράλειψη της Διοίκησης να περιλάβει στους δασικούς χάρτες πολλές πράξεις της (ιδίως της αγροτικής/ εποικιστικής νομοθεσίας) οι οποίες είχαν συννόμως μεταβάλει τον δασικό χαρακτήρα εκτάσεων πριν από το 1975, προκειμένου οι περιοχές αυτές να εξαιρεθούν από την ανάρτηση, έχουν οδηγήσει σε δασικούς χάρτες, οι οποίοι περιλαμβάνουν μη δασικές περιοχές, με αποτέλεσμα εκτός από την αμφισβήτηση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων των κυρίων, προβλήματα σε σχέση με τη νόμιμη γεωργική τους εκμετάλλευση και, ιδίως, τη λήψη επιδοτήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αλλά ακόμη και τη μεταβίβαση των ακινήτων τους.
«Οι παραλείψεις αυτές, όμως, έχουν οδηγήσει πολλούς πολίτες και στην υποβολή αντιρρήσεων ή αιτήσεων για τη διόρθωση προδήλων σφαλμάτων των δασικών χαρτών με αποτέλεσμα οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων να αντιμετωπίζουν ένα τεράστιο όγκο υποθέσεων, οι καθυστερήσεις που προκαλούνται στη διεκπεραίωσή τους να είναι πολύ μεγάλες και τελικά εις βάρος των πολιτών» αναφέρει χαρακτηριστικά η αιτιολογική έκθεση του νόμου που ψηφίστηκε.
«Τερματίζονται έτσι οι αλληλοσυγκρουόμενες τοποθετήσεις της δημόσιας διοίκησης, αλλά και επιταχύνεται η εκπόνηση των δασικών χαρτών, χωρίς εμπόδια που είχαν τεθεί από ίδιο το δημόσιο, αλλά και χωρίς ταλαιπωρία για τους πολίτες» τονίζει χαρακτηριστικά το ΥΠΕΝ. Ωστόσο, προϋπόθεση είναι οι συγκεκριμένες χρήσεις που αποδόθηκαν στις εκτάσεις που απώλεσαν το δασικό τους χαρακτήρα να έχουν διατηρηθεί και αυτές να μην έχουν δασωθεί ξανά.
Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί πριν την ισχύ του ν. 4030/2011 έχουν ως αποτέλεσμα να μη θεωρείται η αντίστοιχη έκταση δασική, ακόμη κι εάν δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμη, κάτι το οποίο δεν προβλεπόταν έως τώρα. Αρκεί να παραμένουν ισχυρές και να μην έχουν ακυρωθεί.
Η ανάρτηση των δασικών χαρτών, έφερε στην επιφάνεια παθογένειες δεκαετιών, με τους ιδιοκτήτες να βρίσκονται με δεμένα χέρια αφού ούτε οι Επιτροπές Αντιρρήσεων εξέταζαν τις ενστάσεις με γοργούς ρυθμούς, αλλά ούτε είχαν την δυνατότητα οι πολίτες να αξιοποιήσουν την περιουσία τους μέχρι να αποφανθούν για τις ενστάσεις όλης της Περιφερειακής Ενότητας.
Αποτέλεσμα αυτού, στις Επιτροπές να εκκρεμούν περί τις 170.000 αντιρρήσεις στο 50% της χώρας. Τα 2 τελευταία χρόνια έχουν εξεταστεί περίπου 10.000 αιτήσεις. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο και για τους λόγους αυτούς, η κύρωση των δασικών χαρτών θα γίνεται σε πιο τακτά χρονικά διαστήματα, με διπλασιασμό των Επιτροπών, ενώ μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης αντιρρήσεων που έχουν ομαδοποιηθεί ανά Δήμο (και όχι ανά Περιφερειακή Ενότητα, όπως γίνεται σήμερα), θα δίνεται η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να αξιοποιούν την περιουσία τους όταν δικαιώνονται στην εξέταση των αντιρρήσεων, χωρίς να περιμένουν να «κλείσει» το θέμα σε ολόκληρο τον νομό, όπως συμβαίνει σήμερα.
Αναλυτικότερα, ενισχύονται οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων για να αποσυμφορηθεί το έργο τους και να επιτευχθεί μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου για τον πολίτη (σύνδεση της αμοιβής τους με το παραγόμενο έργο, αλλαγή σύνθεσής τους, συχνότερες υποχρεωτικές συνεδριάσεις ανά μήνα, πρόβλεψη αναπληρωτών κ.λπ.).
Έτσι, η Διοίκηση οφείλει να συμπληρώσει αυτεπαγγέλτως τα υπόβαθρα των δασικών χαρτών με τις ελλείπουσες πράξεις της Διοικήσεως, τις οποίες οφείλει να αναζητήσει αυτεπαγγέλτως.
Για τον σκοπό αυτό θα αξιοποιηθούν και ψηφιακά αρχεία που διατίθενται από φορείς όπως το Ελληνικό Κτηματολόγιο και ο ΟΠΕΚΕΠΕ. Εάν οι πράξεις αυτές τεθούν επί των χαρτογραφικών υποβάθρων, θα ξεκαθαρίσει ο χαρακτήρας πάρα πολλών από τις εκτάσεις που αμφισβητούνται με τις αντιρρήσεις, ενώ θα δοθεί η ευκαιρία σε όσους αξιοποίησαν το δικαίωμα εξαγοράς να απαλλαγούν από οποιαδήποτε οφειλή, εάν αποδειχθεί ότι οι εξαγορασθέντες αγροί ήταν εξ αρχής δικοί τους και δεν υπάγονταν στη δασική νομοθεσία.
Παράλληλα, ορίζεται ότι οι αιτήσεις για διόρθωση προδήλων σφαλμάτων στους δασικούς χάρτες οι οποίες έχουν υποβληθεί εντός της προθεσμίας που ίσχυε για την υποβολή αντιρρήσεων, αλλά έχουν απορριφθεί ως μη αφορώσες σε σφάλματα που θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως πρόδηλα, πρέπει να αντιμετωπίζονται ως αντιρρήσεις και να διαβιβάζονται στις ΕΠΕΑ προς εξέταση.
Πλέον οι επιτροπές που εξετάζουν τις ενστάσεις θα ομαδοποιούν και θα εξετάζουν τις υποθέσεις τους ανά δημοτική ή τοπική κοινότητα, ενώ θα επιτρέπεται η μεταβίβαση ακινήτων, όταν έχει εκδοθεί απόφαση της ΕΠΕΑ που τα κρίνει ως μη δασικά, αλλά δεν έχει προχωρήσει εντός 3 μηνών η αντίστοιχη συμπληρωματική κύρωση του δασικού χάρτη, και απλοποιεί τη διαδικασία για μεταβίβαση ακινήτων που δεν περιλαμβάνονται σε δασικούς χάρτες.
Για να συμβούν όμως όλα αυτά, τροποποιείται η σύνθεση της Επιτροπής με τον ορισμό δικηγόρου ως προέδρου, ενός δασολόγου και ενός μηχανικού, με δικαίωμα υπογραφής τοπογραφικού διαγράμματος, ως μελών. Προβλέπεται η δημιουργία ενός Μητρώου Μελών των ΕΠ.Ε.Α., στο οποίο θα μετέχουν 30 αναπληρωματικά μέλη από κάθε κατηγορία, προκειμένου, σε περίπτωση που κάποιο τακτικό μέλος παρουσιάσει κώλυμα, να μην εμποδίζεται η ομαλή εξέταση των υποθέσεων έκαστης Επιτροπής.
Τέλος, αυστηροποιείται η διαδικασία εξέτασης των αντιρρήσεων και ορίζεται ότι με εξαίρεση τον μήνα Αύγουστο, κάθε Επιτροπή θα εξετάζει 100 υποθέσεις ανά μήνα, συνεδριάζοντας 4 φορές και εξετάζοντας 25 υποθέσεις ανά συνεδρίαση (η αρχική πρόβλεψη αφορούσε 200 υποθέσεις το μήνα). Η ολοκλήρωση των 100 αυτών υποθέσεων αποτελεί και την προϋπόθεση για την καταβολή της αποζημίωσης που προβλέπεται για τα μέλη των Επιτροπών.
