Γράφει ο Εμμανουήλ Κ. Ακουμιανάκης
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΝΑΛΥΤΗΣ
E-mail: [email protected]
http://soixantedix.blogspot.com
Είναι γνωστό -σε λίγους ίσως-ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν «διάβολο» στο λεξιλόγιό τους και στην πίστη τους. Η λέξη «δαίμονας» στην Αρχαία Ελλάδα δεν έχει καμιά σχέση με τη σημερινή κυριολεκτική σημασία του «κακού» που αποδίδεται μεταφορικά στις σατανικές και τις σκοτεινές ανθρώπινες φυσιογνωμίες. «Δαίμων» ήταν η θεότητα που κατένειμε τη μοίρα στον κάθε άνθρωπό από τη γέννησή μέχρι και το θάνατό του. Ο όρος προέρχεται ετυμολογικά από το αρχαιοελληνικό ρήμα «δαίομαι», που σημαίνει μοιράζω. Ήταν εκείνο το πεπρωμένο που φρόντιζε για την προσωπική εξέλιξη και ευημερία κάθε ανθρώπινου όντος, μια δύναμη σαν το σημερινό χριστιανικό «φύλακα - άγγελο» του καθενός από εμάς. Ο δαίμονας στην αρχαιότητα ήταν ο συνδετικός κρίκος, ο δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ δύο κόσμων: του κόσμου των θνητών κι εκείνου των θεών.
«Πράττω κατά τον δαίμονα εαυτού» σημαίνει ότι ενεργώ σύμφωνα με εκείνο που η συνείδησή μου θεωρεί σωστό αδιαφορώντας για τις γνώμες των άλλων. Η πεποίθηση αυτή αποτέλεσε δόγμα και στάση ζωής των Στωικών φιλοσόφων. Ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία» του ταυτίζει τους Θεούς με τους Δαίμονες «Ζηνός εγγύς ων κατ΄ Ιδαίον πάγον Διός πατρώου βωμός εστί εν αιθέρι και ου πω σφιν εξίτηλον αίμα δαιμόνων» (391 e). Ακόμα και ο διάσημος τραγουδιστής του συγκροτήματος « The Doors» Jim Morrison είχε ζητήσει από τους συγγενείς του να γράψουν στον τάφο του, στην ελληνική γλώσσα τη φράση «Κατά τον Δαίμονα Εαυτού», μια επιθυμία που εκπληρώθηκε μετά το θάνατό του το 1971. Αυτό δείχνει ότι ο Morrison στη σύντομη ζωή του έπραττε πάντα με γνώμονα όσα του υπαγόρευε η συνείδησή του, ο «προσωπικός του Θεός» και σίγουρα όχι με βάση τους περιορισμούς που έθεταν τα κοινωνικά στεγανά της εποχής του.
Σήμερα η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε μια φάση μετάβασης και όχι μόνο σε επίπεδο στέρησης υλικών αγαθών. Ο καθένας μας πρέπει να προσαρμοστεί και να επιλέξει στο μέτρο των δυνατοτήτων του τον τρόπο ζωής που θα ακολουθήσει. Πρέπει να κάψει τα χτεσινά του αυτονόητα και να κατανοήσει ότι τίποτε πλέον δεν είναι δεδομένο και σίγουρο. Πρέπει να έχει το σθένος να υπερασπίζει την άποψή του και να επωμίζεται το κόστος των πεποιθήσεών του. Χρειάζεται να επιμένει και να χτυπάει τη γροθιά του στα καρφιά ξέροντας ότι το χέρι του θα ματώσει ενώ τα καρφιά δεν πρόκειται να στραβώσουν. Γιατί η Ιστορία άλλαξε ροή από εκείνους που αντιστάθηκαν, που πολέμησαν, που πάλεψαν και όχι από εκείνους που συμβιβάστηκαν, που δείλιασαν και που υποτάθηκαν. Γιατί μόνο όποιος πηγαίνει κόντρα στη ροή του ποταμού μπορεί να φτάσει στην πηγή και να πιεί καθαρό νερό. Γιατί ο συμβιβασμός σκοτώνει την περηφάνια, ακυρώνει την αυτονομία, επιβεβαιώνει τη δουλοπρέπεια, νομιμοποιεί την εξωτερική κυριαρχία, σκοτώνει την αξιοπρέπεια κι εξυψώνει την υποταγή. Γιατί μέσα στον ατομικό μας φόβο για το αύριο πνίγηκε του πλήθους η κραυγή.
Έχει ανάγκη σήμερα περισσότερο από ποτέ η καθεμιά και ο καθένας από εμάς να δίνει μάχες αξιοπρέπειας κι ας γνωρίζει ότι είναι άνισες και εκ των προτέρων χαμένες. Και οι Τριακόσιοι του Λεωνίδα της Σπάρτης ήξεραν ότι θα χάσουν αλλά πολέμησαν μέχρι ενός. Ήξεραν ότι κανείς δεν είναι κανενός. Το έκαναν για ανώτερες ιδέες και για υψηλά ιδανικά κι έμειναν αθάνατοι. Ο Θεός του καθενός μας είναι δίπλα μας, πάνω μας, κάτω μας, μπροστά μας και πίσω μας. Ας πράξουμε όλοι «κατά τον δαίμονα εαυτού» πριν χάσουμε τον εαυτό μας. Κι ας μας απειλούν Θεοί και Δαίμονες. Η προσωπική μάχη ενός εκάστου θα καταγράψει μια λαμπρή συλλογική νίκη. Και είναι σίγουρο ότι στο τέλος θα πάρει ο καθένας αυτό που του αξίζει.
