Μάλιστα, 3 στους 4 δήλωσαν αδικηµένοι από τον τρόπο που λειτουργεί το σηµερινό σύστηµα πληρωµών (εξαίρεση κυρίως οι 65άρηδες και άνω), µε µόλις ένα 7,5% να θέλει να διατηρηθεί η σηµερινή κατάσταση. Όσον αφορά τα διαρθρωτικά προγράµµατα, σε απόλυτη προτεραιότητα τέθηκε η προσέλκυση νέων αγροτών, καθώς παρά τις όποιες οικονοµικές δυσκολίες, το 32,8% των νεότερων παραγωγών δηλώνει πως ανανεώνει τον εξοπλισµό του ετησίως, όταν ένας στους πέντε Έλληνες αγρότες (21,8%) εµφανίζεται να µην επενδύει ποτέ σε µηχανολογικό εξοπλισµό. Πρόκειται κυρίως για παραγωγούς άνω των 65 ετών µε χαµηλά εισοδήµατα που απασχολούνται κατά βάση στη ζωική παραγωγή, γεγονός που για άλλη µία φορά επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα υποστήριξης ενός πριµ εξόδου για όσους βρίσκονται κοντά στη «δύση» της παραγωγικής τους διαδικασίας. Κι αυτό, την ώρα που µόλις ένα 5,2% των άνω των 65 σχεδιάζει να νοικιάσει τη γεωργική του εκµετάλλευση, ενώ µόνο το (3%) σκέφτεται να την πουλήσει.
Η έρευνα µε τίτλο «Θέσεις, απόψεις και προτάσεις του αγροτικού κόσµου για τη νέα ΚΑΠ και το µέλλον των αγροτικών περιοχών» που πραγµατοποιήθηκε από το Εθνικό Αγροτικό ∆ίκτυο, φιλοξενεί παράλληλα και ενδιαφέρουσες πτυχές σχετικά µε το αγροτικό εισόδηµα. Το 67,4% απάντησε πως το αγροτικό του εισόδηµα έχει µειωθεί σε σχέση µε πέντε χρόνια πριν, και ως µεγαλύτερη δυσκολία της παραγωγικής δραστηριότητας αναφέρεται σε ποσοστό 83,4% οι χαµηλές τιµές πώλησης των αγροτικών προϊόντων. Στο ερώτηµα για το αν θα συνέχιζαν οι συµµετέχοντες τη γεωργική / κτηνοτροφική δραστηριότητα σε περίπτωση που δεν υπήρχαν επιδοτήσεις, το 49,6% απαντά πως σίγουρα και µάλλον σίγουρα θα συνέχιζε, έναντι 49,4% που θα διέκοπτε.
Η έρευνα εξετάζει και πτυχές της αγροτικής ζωής, πράγµατα από το πιο απλό (π.χ πόση ώρα χρειάζεται ένας αγρότης για να πάει σε µία τράπεζα), έως το συνολικό επίπεδο διαβίωσής.
Σηµειώνεται εδώ πως στους ερωτηθέντες η µεγάλη πλειοψηφία δήλωσε ότι η κύρια αγροτική του ενασχόληση αφορά τη φυτική παραγωγή. Το 63,1% των απασχολούµενων διέθεταν γεωργική εκµετάλλευση έως 50 στρέµµατα, το 20,2% του δείγµατος 51-100 στρέµµατα και το 15,8% πάνω από 100 στρέµµατα. Με τη ζωική παραγωγή δήλωσε ότι ασχολείται ως κύρια δραστηριότητα το 5,7%, µε τη µεγάλη πλειοψηφία να διαθέτει στην εκµετάλλευσή του αιγοπρόβατα, ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 7,8% εµφανίζεται µε µεικτή παραγωγική δραστηριότητα.
Χωρίς επιδοτήσεις οι μισοί αγρότες θα εγκατέλειπαν
Αξιοποίηση των εργαλείων αναδιανομής στις άμεσες ενισχύσεις και πιο αποδοτικά προγράμματα Βιολογικών και Νέων Αγροτών ζητάνε οι Έλληνες από τη νέα ΚΑΠ
Σαφή εντολή προς την πολιτική ηγεσία να αξιοποιήσει στο µέγιστο βαθµό τα εργαλεία σύγκλισης και αναδιανεµητικών πληρωµών που έχει στη διάθεσή της τη νέα προγραµµατική περίοδο, συνιστούν τα αποτελέσµατα της έρευνας µε θέµα «Θέσεις, απόψεις και προτάσεις του αγροτικού κόσµου για τη νέα ΚΑΠ», που διεξήγαγε το ελληνικό Εθνικό Αγροτικό ∆ίκτυο. Συγκεκριµένα στην ενότητα που διερεύνησε το «κοµβικό ζήτηµα», όπως αναφέρεται, των άµεσων ενισχύσεων προκύπτει η σε µεγάλο βαθµό πεποίθηση του αγροτικού πληθυσµού για το µη δίκαιο τρόπο καταβολής τους. Συγκεκριµένα τρεις στους τέσσερις ερωτώµενους, ποσοστό 75,1% θεωρεί άδικο τον τρόπο καταβολής των ενισχύσεων έναντι 19,5% που πιστεύει ότι ο τρόπος που µοιράζονται αυτές είναι δίκαιος. ∆εν παρατηρούνται σηµαντικές διαφοροποιήσεις µεταξύ των δηµογραφικών οµάδων µε εξαίρεση ίσως την ηλικιακή οµάδα άνω των 65 ετών που θεωρούν δίκαιο τον τρόπο καταβολής σε ποσοστό 27,3%.
Ως προς τον τρόπο καταβολής των ενισχύσεων, το 68,7% του δείγµατος επιλέγει την καταβολή ενός ενιαίου ποσού ενίσχυσης ανά οµοειδείς κατηγορίες καλλιέργειας και εκτροφής (πλήρης σύγκλιση µε περιφερειακό µοντέλο). Ενιαίο ποσό ενίσχυσης για όλους, ανεξαρτήτως όµως καλλιέργειας ή εκτροφής, προκρίνει το 15,5%, ενώ τη διατήρηση του υφιστάµενου τρόπου καταβολής υποστηρίζει το 7,5%. Η ανάλυση του δείγµατος δεν διαφοροποιείται σηµαντικά µεταξύ των δηµογραφικών και κοινωνικών οµάδων του πληθυσµού.
Αξίζει να σηµειωθεί εδώ πως στο ερώτηµα για το αν θα συνέχιζαν οι συµµετέχοντες την γεωργική / κτηνοτροφική δραστηριότητα σε περίπτωση που δεν υπήρχαν επιδοτήσεις τα ποσοστά του εξεταζόµενου πληθυσµού µοιράζονται, αφού το 49,6% απαντά πως σίγουρα και µάλλον σίγουρα θα συνέχιζε, έναντι 49,4% που θα διέκοπτε την αγροτική δραστηριότητα. Φαίνεται λοιπόν εδώ το πόσο θεµελιώδους σηµασίας είναι να στηθεί ένα δίκαιο σύστηµα ενισχύσεων τη νέα περίοδο, καθώς τα ποσά αυτά είναι τα µόνα που κρατάνε µία µεγάλη µερίδια των Ελλήνων αγροτών στο επάγγελµα.
Ζητείται προτεραιότητα σε νέους αγρότες και βιολογική γεωργία στο καινούργιο ΠΑΑ
Στήριξη της βιολογικής γεωργίας και των νέων αγροτών είναι τα βασικά προγράµµατα που θέλουν να δουν ενισχυµένα και µε περισσότερα κονδύλια στη νέα ΚΑΠ οι Έλληνες παραγωγοί. Μάλιστα, το 36,5% είναι διατεθειµένο να περάσει από τη συµβατική στην βιολογική γεωργία έναντι 49,1% που δεν έχει κάποια τέτοια πρόθεση. Το 10,2% των ερωτηθέντων έχει κάνει ήδη αυτό το βήµα, ενώ στην αλλαγή αυτή αντιδρούν κυρίως οι µεγαλύτεροι σε ηλικία παραγωγοί, σε αντίθεση µε τους νεότερους που σε ποσοστό 13,9% καλλιεργεί ήδη βιολογικά, ενώ το 43,5% το σκέφτεται σοβαρά.
Παράλληλα, το 29% των ερωτηθέντων εµφανίστηκε στην έρευνα πρόθυµο να υιοθετήσει φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές. Πάντως, στην απόλυτη ιεράρχηση, όταν ζητήθηκε δηλαδή από τους συµµετέχοντες να επιλέξουν την πιο σηµαντική προτεραιότητα, η προσέλκυση νέων αγροτών καταλαµβάνει την πρώτη θέση µε ποσοστό 25,1% και ακολουθούν η ανάπτυξη συνεργατικότητας µε 20,3% και η προστασία του περιβάλλοντος µε 20,2%.
Ενδιαφέρον, παρουσιάζει επίσης το γεγονός πως για τα µέλη της νεότερης ηλικιακής οµάδας 18-39 ετών, ως πρώτη προτεραιότητα για τη νέα ΚΑΠ ιεραρχείται η ανάπτυξη της συνεργατικότητας, ενώ για τις υπόλοιπες ηλικιακές οµάδες η προσέλκυση νέων αγροτών στις αγροτικές περιοχές.
Πάνω από 20 λεπτά για µια µετακίνηση στην τράπεζα
Οι κάτοικοι των µικρότερων δηµοτικών ενοτήτων είναι αυτοί που σε µεγαλύτερο ποσοστό πρέπει να µετακινηθούν από τον τόπο κατοικίας τους σε απόσταση µεγαλύτερη των 20 λεπτών για να έχουν πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες πρωτοβάθµιας υγείας (46,1%), τράπεζες (45,7%), εξειδικευµένες παραϊατρικές υπηρεσίες (41,6%), δηµόσιες υπηρεσίες και ΚΕΠ (38,4%). Το 48% ωστόσο του δείγµατος εµφανίζεται να έχει άµεση πρόσβαση στο σύνολο των υπηρεσιών και των καταστηµάτων εντός του τόπου κατοικίας του. Σηµειώνεται πως το 57,1% του δείγµατος κατοικεί σε δηµοτική ενότητα µε πληθυσµό έως 2.000 άτοµα. Οκτώ στους δέκα κατοίκους, ποσοστό 79,7% δηλώνει ικανοποιηµένο από το συνολικό επίπεδο ζωής του και θεωρεί ότι αυτό είναι υψηλότερο από τη ζωή σ’ ένα µεγαλύτερο αστικό κέντρο. Ο µεγαλύτερος βαθµός ικανοποίησης εµφανίζεται στους κατοίκους των µικρών δηµοτικών ενοτήτων και στις ηλικίες άνω των 65 ετών.
Μόλις ένα 3% πουλάει τη γη μετά τη συνταξιοδότηση
Η γεωργική εκµετάλλευση είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που οι Έλληνες αγρότες δύσκολα αποχωρίζονται, αφού µε τη συνταξιοδότησή τους το 34,4% θα τη µεταβιβάσει στα παιδιά του, ενώ το 26,4% δηλώνει πρόθυµο να συνεχίσει την καλλιέργεια και µετά τη συνταξιοδότησή του, σύµφωνα µε την έρευνα. Αξίζει να σηµειωθεί πως µόλις 5,2% σχεδιάζει να νοικιάσει τη γεωργική του εκµετάλλευση, ενώ ακόµη µικρότερο ποσοστό 3% σκέφτεται να την πουλήσει.
Ως µεγαλύτερη δυσκολία τώρα της παραγωγικής δραστηριότητας αναφέρεται σε ποσοστό 83,4% οι χαµηλές τιµές πώλησης των αγροτικών προϊόντων. Ακολουθούν το αυξανόµενο κόστος των τιµών των φυτοφαρµάκων και αγροτικών εφοδίων µε 41,4% και τα κόστη που προκύπτουν λόγω των ζηµιών που προκαλούν τα ακραία φαινόµενα µε 35,6%. Το 25% του δείγµατος αναδεικνύει το ζήτηµα της υψηλής φορολόγησης, ενώ το 23,4% εµφανίζεται να δυσκολεύεται στην εξεύρεση αγοραστικού κοινού για την διάθεση των προϊόντων του.
Μία φορά το χρόνο επενδύουν σε αγροτικό εξοπλισµό κυρίως οι νέοι αγρότες
Παρά τις όποιες οικονοµικές δυσκολίες, ένας στους τέσσερις παραγωγούς (25,1%) δηλώνει ότι επενδύει σε µηχανήµατα και εξοπλισµό κάθε χρόνο, µε τους νεότερους να ανανεώνουν τον εξοπλισµό τους ετησίως σε ποσοστό 32,8%, το οποίο βαίνει µειούµενο όσο αυξάνει η ηλικία. Το 27,6% επενδύει σε νέα µηχανήµατα κάθε τρία περίπου χρόνια, ενώ ένας στους πέντε (21,8%) εµφανίζεται να µην επενδύει ποτέ σε µηχανολογικό εξοπλισµό. Πρόκειται κυρίως για παραγωγούς άνω των 65 ετών µε χαµηλά εισοδήµατα που κυρίως απασχολούνται στη ζωική παραγωγή (32,8). Ο λόγος για την οµάδα του δείγµατος που επενδύει κάθε δέκα χρόνια ή ποτέ εδράζεται στην έλλειψη ίδιων πόρων σε ποσοστό 64,9%.
Το 67,4% απαντά πως το αγροτικό του εισόδηµα έχει µειωθεί σε σχέση µε πέντε χρόνια πριν, έναντι 19,8% που δηλώνει ότι έχει παραµείνει σταθερό και 11,6% που έχει αυξήσει τις απολαβές του από την αγροτική παραγωγή. Ο ηλικιακός παράγοντας συσχετίζεται µε τις απαντήσεις, αφού οι νεότερες ηλικίες βλέπουν το εισόδηµά τους να ανεβαίνει, έναντι των µεγαλύτερων που σε ποσοστό 71% εµφανίζονται µε µειωµένο αγροτικό εισόδηµα.
Σχετική διαφοροποίηση στο εισόδηµα εµφανίζεται ανάµεσα στα είδη αγροτικής ενασχόλησης, αφού αύξηση του εισοδήµατος σε ποσοστό 17% κατέγραψαν οι απασχολούµενοι στις µεικτές καλλιέργειες, έναντι 11,6% στη φυτική και 4,7% στη ζωική παραγωγή. Σηµειώνεται πως περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα παραγωγούς, ποσοστό 43,1% δηλώνουν ότι διαθέτουν και κάποιο άλλο εισόδηµα πέραν του αγροτικού. Το µεγαλύτερο ποσοστό τους, βέβαια, 86,3% προέρχεται από τους ετεροαπασχολούµενους και όχι τους κατ΄ επάγγελµα αγρότες οι οποίοι εµφανίζονται µε εισόδηµα πέραν του αγροτικού σε ποσοστό 28,9%. Επιπλέον, οι νεότερες ηλικίες στηρίζονται σε ποσοστό 71,3% µόνο στο αγροτικό εισόδηµα σε αντίθεση µε τους άνω των 65, οι οποίοι σε ποσοστό 60,7% δηλώνουν εισοδήµατα πέραν του αγροτικού.
Μόλις το 1/3 των αγροτών πρόθυμο για «πράσινες» πρακτικές
Οι φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές θα είναι μονόδρομος και για τη βασική ενίσχυση
Οι πράσινες ενισχύσεις της νέας ΚΑΠ φαίνεται πως αντιµετωπίζονται ως «αναγκαίο κακό» από τους αγρότες που συµµετείχαν στην έρευνα, καθώς µόλις ένα 29% εµφανίζεται πρόθυµο να υιοθετήσει φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές. Ωστόσο, το να ακολουθήσουν αυτές τις πρακτικές θα είναι µονόδροµος όχι µόνο για τα νέα εργαλεία πρασινίσµατος αλλά και τη βασική ενίσχυση.
Μάλιστα, όσον αφορά τη βασική πληρωµή, αναµένονται αλλαγές ως προς τις απαραίτητες ενέργειες και φροντίδες που θα απαιτούνται στις εκµεταλλεύσεις (ενισχυµένη πολλαπλή συµµόρφωση), γεγονός που θα δυσκολέψει περαιτέρω την κατάσταση. Πιο συγκεκριµένα, αναφορικά µε το κεφάλαιο «Επίδραση της κλιµατικής αλλαγής» και τις ερωτήσεις που κλήθηκαν να απαντήσουν οι συµµετέχοντες στην εν λόγω έρευνα, για το 81,2% του δείγµατος η κλιµατική αλλαγή µεταφράζεται σε αυξηµένο κίνδυνο για την αγροτική παραγωγή από τις τρέχουσες φυσικές καταστροφές.
Ωστόσο, ένας στους τρεις µόνο αναγνωρίζει την ανάγκη µείωσης της χρήσης εισροών στο χωράφι, όπως και πως είναι ζωτικής σηµασίας η µείωση της χρήσης των υδάτινων πόρων. Για τους λόγους αυτούς, το ίδιο ποσοστό (31%) είναι διατεθειµένο να προχωρήσει σε επενδύσεις για την προστασία των φυσικών πόρων.
Πέρασµα από τη συµβατική στη γεωργία βιολογικής µορφής
Ενώ, το 36,5% είναι διατεθειµένο να περάσει από τη συµβατική στη βιολογική γεωργία έναντι 49,1% που δεν έχει κάποια τέτοια πρόθεση. Το 10,2% των ερωτηθέντων έχει κάνει ήδη αυτό το βήµα, ενώ στην αλλαγή αυτή αντιδρούν κυρίως οι µεγαλύτεροι σε ηλικία παραγωγοί, σε αντίθεση µε τους νεότερους που σε ποσοστό 13,9% καλλιεργεί ήδη βιολογικά, ενώ το 43,5% το σκέφτεται σοβαρά.
Ως προς τις νέες τεχνολογίες στη γεωργία, εδώ η έρευνα περιορίζεται σε βασικά πράγµατα, όπως είναι η χρήση κινητού τηλεφώνου µε σύνδεση Internet.
Αξίζει να σηµειωθεί πως υπάρχει ακόµα ένα 25% των αγροτών βάσει του δείγµατος που δεν µπορεί να µπει στο διαδίκτυο µέσω του κινητού. Από την άλλη, σε µεγάλο βαθµό χρησιµοποιούνται φορητοί και σταθεροί υπολογιστές για τις ανάγκες της δουλειάς τους. Φυσικά, όπως ήταν αναµενόµενο, ο βαθµός σύνδεσης στο διαδίκτυο και χρήσης των νέων τεχνολογιών είναι αντιστρόφως ανάλογος της ηλικίας, µε τις νεότερες γενιές να είναι στην απόλυτη πλειοψηφία τους γνώστες και χρήστες των ψηφιακών τεχνολογιών.
Όσον αφορά την επίδραση της υγειονοµικής κρίσης στο αγροτικό εισόδηµα, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε πως επηρέασε την παραγωγή του. Ως προς το εισόδηµα το 79,7% του δείγµατος απάντησε ότι µειώθηκε από λίγο (34,1%) έως αρκετά (45,6%) εξαιτίας της υγειονοµικής κρίσης.
Πάντως, αξίζει να σηµειωθεί εδώ ότι µόλις ένα 29% έχει λάβει σχετική πληροφόρηση για τη νέα ΚΑΠ, δείγµα της πλήρους αποτυχίας των εθνικών αρχών να επικοινωνήσουν επαρκώς και µε ευρεία διαβούλευση το περιεχόµενο των κειµένων.
Την ώρα µάλιστα που βρισκόµαστε λίγους µήνες πριν την οριστικοποίηση του στρατηγικού σχεδίου όπου θα γίνουν γνωστές οι βασικές πτυχές της πολιτικής ενισχύσεων και προγραµµάτων για την ερχόµενη επταετία. Ο µεγαλύτερος βαθµός γνώσης για την ερχόµενη ΚΑΠ απαντάται στην ηλικιακή οµάδα 40-54 ετών µε ποσοστό 41% και στους καλλιεργητές µε υψηλά εισοδήµατα.
Το προφίλ των ερωτηθέντων
Η µεγάλη πλειοψηφία του δείγµατος σε ποσοστό 86,1% δήλωσε ότι η κύρια αγροτική του ενασχόληση αφορά την φυτική παραγωγή.
Το 63,1% των απασχολούµενων στη φυτική παραγωγή διαθέτουν γεωργική εκµετάλλευση έως 50 στρέµµατα, το 20,2% του δείγµατος 51-100 στρέµµατα και το 15,8% πάνω από 100 στρέµµατα.
Με τη ζωική παραγωγή δήλωσε ότι ασχολείται ως κύρια δραστηριότητα το 5,7%, µε την µεγάλη πλειοψηφία να διαθέτει στην εκµετάλλευσή του αιγοπρόβατα, ενώ ένα ποσοστό της τάξης του 7,8% εµφανίζεται µε µεικτή παραγωγική δραστηριότητα.
agronews.gr
