Ολοένα και μεγαλύτερη σημασία λαμβάνουν οι εξελίξεις σχετικά με την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου νότια της Κρήτης και γενικότερα στον υποθαλάσσιο ελληνικό χώρο.
Ήδη, με μια νέα έκθεση, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) προειδοποιεί ότι τα υφιστάμενα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που αξιοποιούνται σήμερα εξαντλούνται ταχύτερα απ’ όσο είχε υπολογιστεί, βάζοντας σε κίνδυνο την επάρκεια εφοδιασμού.
Όπως τονίζει ο επικεφαλής του Οργανισμού Φατίχ Μπιρόλ, η βιομηχανία "πρέπει να τρέχει πολύ πιο γρήγορα μόνο και μόνο για να παραμένει στο ίδιο σημείο".
Την ίδια ώρα η απόφαση της Chevron που σε κοινοπραξία με τη HELLENiQ Energy έρχονται να λάβουν θέση στα θαλάσσια οικόπεδα της Κρήτης και της Πελοποννήσου, αντιμετωπίζεται πλέον ως μια εξαιρετικής σημασία εξέλιξη. Όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τον διεθνή χώρο.
Σχετικά με τις εξελίξεις αυτές μίλησε αποκλειστικά στην εφημερίδα «Ρέθεμνος» ο πολιτικός αναλυτής Γιάννης Μήτσιος.
Ο Γιάννης Μήτσιος γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Γρεβενά. Σπούδασε δημοσιογραφία και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα και κατέχει Μεταπτυχιακό (Master) από το Πανεπιστήμιο Northeastern της Βοστώνης στις Διεθνείς Σχέσεις και τη Συγκριτική Πολιτική. Είναι επίσης διπλωματούχος της Ευρωαμερικανικής Πολιτικής Ακαδημίας του Μπρέγκενζ της Αυστρίας, του Κέντρου Διπλωματικών και Στρατηγικών Σπουδών (CDES) της Γαλλίας και της Ακαδημίας Ηγεσίας του Διεθνούς Επιμελητηρίου Νέων (JCI) της Ιαπωνίας.
Εργάζεται ως στέλεχος Επικοινωνίας και είναι μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της «Ελεύθερης Πατρίδας». Άρθρα και αναλύσεις του έχουν δημοσιευθεί στον αθηναϊκό, περιφερειακό και ομογενειακό τύπο και στο διαδίκτυο. Διετέλεσε Πρόεδρος του Συλλόγου Μακεδόνων Ηρακλείου Αττικής «Ο Μέγας Αλέξανδρος» και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδόνων. Έχει εκδώσει σημαντικά βιβλία.
Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ
«Το σημαντικό με την κατάθεση της πρότασης για τις έρευνες νότια της Κρήτης είναι τα δύο τεμάχια 47.000 τμ που προκήρυξε η Ελλάδα και για τα οποία η Αμερικανική Chevron μαζί με την Ελληνική εταιρεία HELLENiQ Energy σε αντιστοιχία 70% με 30% , ζήτησαν να τους παραχωρηθεί για ένα διάστημα η εξερεύνηση και η πιθανότητα εξεύρεσης κοιτασμάτων και η μελλοντική αξιοποίηση τους» τόνισε ο κ. Μήτσιος για να συνεχίσει: «Αυτό έχει δύο διαστάσεις. Η μία είναι η γεωπολιτική διάσταση. Μέσω αυτού ακυρώνει το Τουρκολυβικό μνημόνιο και αποδέχεται τα όρια όπως τα έχει τοποθετήσει η χώρα μας με τον Νόμο Μανιάτη το 2011. Αποτυπώνονται και σέβονται τα όρια μεταξύ Ελλάδας – Λιβύης στην ΑΟΖ και άσχετα αν δεν έχει ανακηρυχθεί από την χώρα μας, γίνεται ντε φάκτο αποδοχή. Σε αυτής της γεωπολιτικής σημασίας εξέλιξη προσθέτουμε την παρουσία του Αμερικανού Υπουργού Εσωτερικών που είναι υπεύθυνος για τα ενεργειακά και την συμφωνία της Ε.Ε. για προμήθεια 250 δις δολαρίων το χρόνο από τις Η.Π.Α. και την στρατηγική η Ελλάδα να γίνει η πύλη της Ευρώπης, ο κάθετος άξονας, δηλαδή, από την Ελλάδα να προωθείται στην Ευρώπη φυσικό αέριο».
Στο γεωπολιτικό πεδίο ο Γιάννης Μήτσιος σημειώνει την έντονη ανησυχία της Τουρκίας. «Οι εξελίξεις δημιουργούν δυστοκίες στην Τουρκία και περιορίζει τα μαξιμαλιστικά πλάνα των Τούρκων» σημείωσε ο ίδιος.
ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ
«Το οικονομικό κέρδος για την χώρα έχει υπολογιστεί πως σε βάθος 25ετίας θα είναι της τάξης των 60 με 80 δις ευρώ» είπε ο κ. Μήτσιος ο οποίος συνέχισε λέγοντας: «Επίσης είναι οι θέσεις εργασίας που αυτές οι εταιρείες μπορούν να προσφέρουν και το τρίτο και πολύ σημαντικό είναι η μείωση του κόστους από την εισαγωγή φυσικού αερίου στην χώρα με δεδομένο πως ξοδεύουμε περίπου 13 δις το χρόνο, δηλαδή περίπου το 7% του ΑΕΠ. Έχοντας, λοιπόν, δικά μας κοιτάσματα και αξιοποιώντας τα, δεν θα πληρώνουμε αυτά τα λεφτά αλλά θα μετατραπούμε σε εξαγωγική χώρα φυσικού αερίου. Η Ελλάδα θα μπει δηλαδή στις χώρες που παράγουν και αξιοποιούν ενέργεια. Θα είναι πολλά τα πλεονεκτήματα της χώρας μετά την εύρεση και αξιοποίηση των κοιτασμάτων».
Να σημειωθεί πως οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για την παραχώρηση των οικοπέδων, τις έρευνες από τις εταιρείες και την έναρξη των εξορύξεων, υπολογίζεται πως απαιτούνται τέσσερα με πέντε χρόνια.
ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ «ΚΕΝΟ» ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Όπως προαναφέρθηκε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προειδοποίησε ότι τα υφιστάμενα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που αξιοποιούνται σήμερα εξαντλούνται ταχύτερα απ’ όσο είχε υπολογιστεί Σύμφωνα με τη μελέτη, ακόμη και με τις σημερινές δαπάνες –περίπου 500 δισ. δολάρια ετησίως για συντήρηση των πεδίων– θα χρειαστεί ως το 2050 να προστεθούν 45 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και σχεδόν 2.000 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από νέα συμβατικά κοιτάσματα.
Η μελέτη του IEA εστιάζει και στο τεράστιο χρονικό διάστημα που απαιτείται από την έναρξη της έρευνας μέχρι την πρώτη παραγωγή. Κατά μέσο όρο χρειάζονται σχεδόν 20 χρόνια:
•περίπου 10 χρόνια για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων,
•και ακόμη μια δεκαετία για την αξιολόγηση, τις εγκρίσεις και την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών.
Το δεδομένο αυτό αναδεικνύει τον κίνδυνο "ενεργειακού κενού" τα επόμενα χρόνια, σε μια περίοδο που η ζήτηση ενδέχεται να παραμένει ισχυρή παρά τις επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση.
Οι αναλυτές των δεδομένων αυτών «βλέπουν» πως το σήμα του IEA "κουμπώνει" απόλυτα με την ελληνική συγκυρία. Ο διεθνής διαγωνισμός που έληξε στις 10 Σεπτεμβρίου για τα θαλάσσια blocks νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου προσέλκυσε το ενδιαφέρον της Chevron σε κοινοπραξία με τη HELLENiQ Energy, σηματοδοτώντας τη δυναμική των συγκεκριμένων οικοπέδων.
Η μελέτη του IEA ουσιαστικά επιβεβαιώνει τη στρατηγική αξία τέτοιων projects καθώς μακροπρόθεσμα, θεωρούνται μεγάλης κλίμακας και με προοπτική να καλύψουν το αναμενόμενο "ενεργειακό κενό" που θα αφήσει η πτώση παραγωγής των υπαρχόντων πεδίων.
ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Σύμφωνα με τον Χάρη Φλουδόπουλο στο capital.gr «η συμμετοχή της αμερικανικής supermajor στον ελληνικό διαγωνισμό μόνο τυχαία δεν είναι. Με τα υπάρχοντα κοιτάσματα να φθίνουν, οι μεγάλες εταιρείες αναζητούν νέες πηγές με βάθος δεκαετιών. Τα blocks της Κρήτης προσφέρουν αυτή την προοπτική, με την προϋπόθεση ότι θα ξεπεραστούν οι προκλήσεις:
Χρόνος ωρίμανσης: υπολογίζονται 10–15 χρόνια από τη διενέργεια σεισμικών έως την πρώτη παραγωγή.
Ρίσκο ζήτησης: αν η Ευρώπη μειώσει ταχύτερα τη χρήση αερίου, υπάρχει ο κίνδυνος τα projects να χαρακτηριστούν "παγιδευμένα περιουσιακά στοιχεία".
Χρηματοδότηση: οι τράπεζες και τα funds απαιτούν αυστηρά περιβαλλοντικά standards (μείωση μεθανίου, CCS, χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα).
Σε κάθε περίπτωση η παρουσία της Chevron προσδίδει γεωπολιτική υπεραξία στα projects. Σε μια περίοδο που η Ουάσιγκτον πιέζει για διαφοροποίηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια, η ενεργός εμπλοκή αμερικανικού κολοσσού στην Κρήτη ενισχύει το διπλωματικό εκτόπισμα της Αθήνας. Παράλληλα, η ΕΕ, με τα υπεράκτια κοιτάσματα της Βόρειας Θάλασσας να φθίνουν έως και 15% ετησίως, αναζητά νέα σημεία τροφοδοσίας κοντά στην ευρωπαϊκή αγορά.
Ωστόσο για να μετατραπεί η στρατηγική ευκαιρία σε πραγματική παραγωγή, η Ελλάδα χρειάζεται:
•Σταθερό και ανταγωνιστικό θεσμικό πλαίσιο για συμβάσεις και φορολογία.
•Ταχεία αδειοδότηση περιβαλλοντικών και τεχνικών μελετών.
Υποδομές εμπορίας και εξαγωγής ώστε το αέριο να βρει διαδρομή προς την ΕΕ.
Βραχυπρόθεσμα, ο διαγωνισμός δεν αλλάζει τις ισορροπίες στην αγορά φυσικού αερίου. Ωστόσο, αν υπάρξει εμπορική ανακάλυψη και το project φτάσει σε τελική επενδυτική απόφαση (FID) την επόμενη δεκαετία, η Ελλάδα θα έχει εξασφαλίσει ένα "παράθυρο" ασφάλειας εφοδιασμού για τις επόμενες δεκαετίες».
