Η Λυγαριά (επιστ.ονομ. Αγνός η κοινή, λατ.Vitex agnus-castus), ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae, ενώ μέχρι πρότινος αναφερόταν ως μέλος της οικογένειας Verbenaceae και είναι θάμνος πολύ διαδεδομένος στην Ελληνική ύπαιθρο. Το όνομα της οφείλεται στα ευλύγιστα κλαδιά της. Ο όρος agnus-castus προέρχεται από την Ελληνική αγνός και την Λατινική castus που σημαίνει επίσης αγνός. Το όνομα του γένους <<Vitex>> προέρχεται από το λατινικό <<viere>> που σημαίνει πλέκω, εξαιτίας της χρήσης των ευλύγιστων κλαδιών της λυγαριάς στην καλαθοπλεκτική.
Διαθέτει πλούσιο φύλλωμα και άνθη με μοβ, βιολετί ή λευκόχρωμα.
Ο καρπός θεωρείται το πιο ωφέλιμο για την υγεία μας μέρος του φυτού και έχει μέγεθος κόκκου πιπεριού.
Ιστορικά υπάρχουν αναφορές για τη χρήση της από την αρχαιότητα, την αρχαία Ελλάδα. Συγκεκριμένα οι γυναίκες την συνήθιζαν για την υποστήριξη της υγείας τους και ιδιαίτερα για ενίσχυση της γονιμότητας, αλλά και ως γαλακταγωγό. Ακόμη την χρησιμοποιούσαν για ανακούφιση από πόνους και γαστρεντερικά προβλήματα.
Είναι γνωστό και ως <<πιπέρι των μοναχών>>, καθώς οι μοναχοί συχνά το καλλιεργούσαν και κατανάλωναν, γιατί επικρατούσε η άποψη πως διαθέτει αντιαφροδισιακές ιδιότητες για τους άνδρες.
Ιδιότητες της Λυγαριάς
Οι ποικίλες ευεργετικές ιδιότητες την καθιστούν ένα από τα πλέον ευρέως χρησιμοποιούμενα θεραπευτικά βότανα παγκοσμίως.
Οι πιο γνωστές δράσεις της αφορούν τη βελτίωση της ζωής των γυναικών, ιδιαίτερα όσων βρίσκονται στην εμμηνόπαυση ή έχουν προβλήματα με την έμμηνο ρύση(Ολιγομηνόρροια, Δυσμηνόρροια) .
Για ορισμένους άνδρες που έχουν πρόβλημα ούρησης, φαίνεται να είναι το βότανο που ενισχύει τη ροή των ούρων και βοηθά σε περιπτώσεις καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη.
Ακόμη βοηθά και σε άλλες περιπτώσεις όπως:
Ακμή,Άγχος,Νευρικότητα,Κατάθλιψη,Ημικρανία,Πονοκέφαλο,Κρυολόγη-
μα,Στομαχικές Διαταραχές,Διάρροια,Πόνος στις Αρθρώσεις, Κάταγμα, Άνοια.
Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με τη μορφή και ως
Εντομοαπωθητικό,Αναλγητικό,Αντιφλεγμονώδες,Αντιβακτηριακό, Αντιο-
ξειδωτικό, Ανοσοενισχυτικό, Αντιεπιληπτικό.
Η λήψη του Vitex agnus castus επηρεάζει τα επίπεδα κάποιων ορμονών και φαίνεται να ομαλοποιεί τον εμμηνορροϊκό κύκλο και να ανακουφίζει από παλιά δυσάρεστα συμπτώματα στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Σε τι μορφή θα βρούμε την λυγαριά
Η λυγαριά διατίθεται σε διάφορες μορφές. Συνήθως τη βρίσκουμε ως βάμμα ή σε μορφή κάψουλας – δισκίου, σε διατροφικά συμπληρώματα που περιέχουν εκχύλισμα της.
Επίσης κυκλοφορεί και ως αιθέριο έλαιο λυγαριάς, το οποίο βρίσκει πολλές εφαρμογές στην καθημερινότητα ως τοπική χρήση.
Καταναλώνεται και ως τσάι(έκχυμα) ή ως αφέψημα. Στο έκχυμα προστίθενται οι αλεσμένοι καρποί του φυτού σε βρασμένο νερό, ενώ στο αφέψημα σιγοβράζουν τα διάφορα μέρη του (καρποί, φύλλα, ρίζομα, ή και άνθη) για περισσότερη ώρα, με αποτέλεσμα να προκύπτει ένα πιο συμπυκνωμένο ρόφημα.
Λυγαριά δοσολογία
Οι περισσότεροι ερευνητές αναφέρουν πως μια δόση μεταξύ 20-40mg ημερησίως είναι ασφαλής και μπορεί να επιφέρει όφελος στην υγεία, ειδικά εάν λαμβάνεται για χρονικό διάστημα 3-4 μηνών.
Λόγω ανεπαρκών στοιχείων αναφορικά με την μακροχρόνια λήψη της, δεν συστήνεται να λαμβάνεται συνεχόμενα για περισσότερο από 4 μήνες. Τα οφέλη που παρέχουν σε ορισμένους τομείς υγείας, γίνονται αισθητά ορατά μετά τον πρώτο μήνα χρήσης.
Λυγαριά παρενέργειες
Θεωρείται ασφαλές βότανο για ενήλικες και σε κάποιες περιπτώσεις και στην εφηβεία, εφόσον δεν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες.
Οι πιθανές παρενέργειες είναι Ναυτία, Πονοκέφαλος, Κνησμός, Δερματικός ερεθισμός, Αλλαγές στο κύκλο, Ακμή, Πρόσληψη βάρους.
