Περπατώντας κατά μήκος του ποταμού Maas πριν κάτι εβδομάδες
Της Ελίνας Παλάσκα
Περπατώντας κατά μήκος του ποταμού Maas πριν κάτι εβδομάδες, με τα ακουστικά στα αυτιά σε μια κατάσταση απόλυτης αποστασιοποίησης, αντίκρισα μια εικόνα που μέχρι σήμερα με στοιχειώνει. Μια εικόνα που ίσως οι περισσότεροι προσπερνούσαν σαν κάτι καθημερινό και μάλλον φυσιολογικό. Στο δικό μου μυαλό, που συνήθως οι συνειρμικές διαδικασίες έχουν δική τους βούληση, μια βούληση χαοτική, εξουθενωτική και συχνά αμείλικτη, έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα για … την παράνοια.
Στο παγκάκι μπροστά μου καθόταν κουλουριασμένες δύο φιγούρες, δυο φιγούρες με κατάλευκα σαν τη σελίδα που γράφω μαλλιά. Ποτέ δεν ήμουν καλή στον υπολογισμό οποιουδήποτε αριθμητικού μεγέθους, μα τα ρυτιδιασμένα τους πρόσωπα τους κατέτασσαν οπωσδήποτε στην κατηγορία «ηλικιωμένοι». Εκείνη είχε γύρει το πρόσωπό της στον ώμο του, το δεξί του χέρι έπαιζε ανέμελα με τα μαλλιά της ενώ το αριστερό είχε αγκαλιάσει το δικό της. Δε μιλούσαν, κοιτούσαν απλώς, υπήρχαν μόνο αυτοί και η ακατάπαυστη ροή του ποταμού.
Κοντοστάθηκα, κατέβασα τα ακουστικά και τα μάτια μου έμειναν ανοιχτά μέχρι που στέγνωσαν από τον αέρα. Μη με παρεξηγήσετε, έχω να έρθω σε επαφή με την έννοια του συναισθηματισμού που είναι συνυφασμένος με τη γυναικεία κυρίως φύση από την εφηβεία μου. Ένα τέτοιο θέαμα σε μια εποχή κυνισμού, προβληματισμού και υποκριτικής υιοθεσίας του ρομαντισμού, το λιγότερο με αναστάτωσε. Ο άτεγκτος ρεαλισμός και η τετράγωνη λογική κατέρρευσαν .
Η πορεία των ανθρωπίνων σχέσεων σε όλα τα επίπεδα, και δει το ερωτικό, στα μάτια ενός κυνικού ρεαλιστή είναι προδιαγεγραμμένη: φθίνουσα. Αυτό γιατί ο παράγοντας «άνθρωπος» δεν μπορεί ποτέ να υπολογιστεί με ακρίβεια, πράγμα που καταλαβαίνουμε και από τον ίδιο μας τον εαυτό που μέχρι το τέλος παραμένει ο μεγαλύτερος άγνωστος. Η καχυποψία μας κυριεύει, η λέξη «γιατί;» μας καταναλώνει, όλες οι πιθανές εκβάσεις ανοίγονται μπροστά μας σε μια τεράστια αλάνα επιλογών από τις οποίες διαλέγουμε εκείνη που μας ταιριάζει ή συνήθως μας συμφέρει. Έτσι, η κατηγορία των ρομαντικών θα επιλέξει καλοκάγαθα να πιστέψει στο καλό των ανθρώπων και να ελπίσει σε αυτό που στα βιβλία, στις ταινίες και στα τραγούδια ονομάζουν happy ending. Φυσικά θα απογοητευτεί κάποια στιγμή, γιατί η τελειότητα δεν είναι ίδιον της ανθρώπινης φύσης. Μπροστά στο φόβο της μοναξιάς ποιός δε θα συμβιβαζόταν όμως;
Εδώ λοιπόν έρχεται ο κυνικός ρεαλιστής και γελά ειρωνικά, τοποθετεί τη φθορά ακριβώς εκεί, στο συμβιβασμό. Επιλέγουμε ένα σύντροφο όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου, μαθαίνουμε πως λειτουργεί και προσαρμοζόμαστε αναλόγως. Υπομένουμε, πληγώνουμε και μας πληγώνουν, συμβιβαζόμαστε και ζούμε μια ζωή αποξενωμένοι και υποκρινόμενοι τους ευτυχισμένους, γιατί αυτό είναι το επιβαλλόμενο από την κοινωνία «σωστό». Αφού περάσει ο έρωτας μένει ο φόβος της μοναξιάς, εκεί δεν υπάρχει χρόνος ούτε χώρος για αγκαλιές, χάδια και γλυκόλογα.
Επιστρέφοντας στον Maas όμως, όλα αυτά θρυμματίζονται. Μπροστά στα μάτια μου είχα δύο ανθρώπους που παρά τη φθορά του χρόνου, μετά την παρακμή της ομορφιάς, ξεπερνώντας την μονοτονία της καθημερινότητας και της συνήθειας, περιγελώντας σχεδόν τις μικρότητες και τις μικροπρέπειες της ανθρώπινης ύπαρξης, κατάφεραν να διατηρήσουν αλώβητη την έννοια του έρωτα! Ίσως τελικά οι ρομαντικοί δεν έχουν τόσο λάθος, ίσως όλα όσα ελπίζουν να είναι εφικτά, ίσως αν με ρομαντισμό, αξιοπρέπεια και έναν ρεαλισμό που δεν αγγίζει τα όρια του κυνισμού μπορούμε να βάλουμε τις βάσεις για μια ουσιαστική σχέση, είτε φιλική είτε ερωτική. Μια από αυτές τις σχέσεις που κάνουν ακόμα και το θάνατο να φαίνεται μικρός, μπροστά σε μια γεμάτη ζωή.
Όλες αυτές οι σκέψεις πέρασαν από το μυαλό μου, πολύ πιο ανάκατες και σαστισμένες μέσα σε πέντε ίσως λεπτά. Έκανα να βγάλω τη φωτογραφική από την τσέπη, η φωτογραφία που θα κοσμούσε το άδειο μενταγιόν που πάντοτε φορώ στο λαιμό μου ήταν μπροστά μου, και θα μου θύμιζε πως οι άνθρωποι δεν είναι πάντα τόσο ευτελείς. Δεν πρόλαβα, ένα σμήνος φασαριόζικων τουριστών που περνούσε από μπροστά τους κατέστρεψε τη γαλήνη τους και μέσα σε λίγα λεπτά είχαν φύγει.
