ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΕΥΑΡ ΣΕ ΜΙΑ ΔΥΣΚΟΛΗ ΧΡΟΝΙΑ
Ο Δημήτρης Λελεδάκης, αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΡ, δεν κρύβει την κρισιμότητα της περιόδου: «Είμαστε σε μια φάση ιδιαίτερα δύσκολη λόγω της λειψυδρίας του καλοκαιριού. Δίνουμε μεγάλο αγώνα, τόσο οι υπάλληλοι όσο και οι αιρετοί, ώστε να μην λείψει το νερό από τα σπίτια των πολιτών».
Παρά τις καθημερινές υπεράνθρωπες προσπάθειες, δεν λείπουν οι στιγμές που κάποια γειτονιά ή χωριό μένει χωρίς νερό, είτε λόγω βλαβών στο δίκτυο είτε εξαιτίας προβλημάτων στις πηγές και στις γεωτρήσεις. Παρότι η αποκατάσταση είναι άμεση, υπάρχει μια σχετική καθυστέρηση, αφού –όπως ο ίδιος εξηγεί– το νερό δεν επιστρέφει στα δίκτυα με την ταχύτητα του ηλεκτρικού ρεύματος. «Πρέπει πρώτα να γεμίσουν οι αγωγοί και να δημιουργηθεί πίεση και κατόπιν όπως είναι λογικό, το νερό φτάνει αρχικά στα χαμηλά σημεία της πόλης και στα πρώτα πατώματα, πριν ανέβει σταδιακά ψηλότερα. Εκεί υπάρχει καθυστέρηση και είναι λογικό ο κόσμος να παραπονιέται».
Οι πηγές οι γεωτρήσεις και οι υδροφόρες
Η εικόνα των υδάτινων πόρων είναι αποκαρδιωτική. Όπως αποκαλύπτει ο αντιπρόεδρος, «όλες οι πηγές έχουν μείωση στην απόδοσή τους από 20% έως 50%, ενώ κάποιες γεωτρήσεις έχουν στεγνώσει εντελώς».
Υπάρχουν χωριά που υδροδοτούνται αποκλειστικά με υδροφόρες. Στο Κάτω Βαλσαμόνερο και στον Πρινέ, οι γεωτρήσεις έχουν στεγνώσει, στον Πρινέ λειτουργεί μόνο η 1 από τις 3 και μάλιστα με μικρή απόδοση. Ανάλογα προβλήματα αντιμετωπίζουν ο Σωματάς και ο Κάστελλος, με αποτέλεσμα να χρειάζονται καθημερινές μεταφορές νερού.
«Προσπαθούμε να μην αφήσουμε κανένα σπίτι χωρίς νερό», τονίζει ο κ. Λελεδάκης. «Όμως όταν βλέπει ο κόσμος την υδροφόρα σημαίνει ότι το χωριό δεν έχει άλλη πηγή τροφοδοσίας. Αυτό το νερό πρέπει να το προσέχουμε περισσότερο και όχι να αδειάζουμε τις δεξαμενές πριν προλάβει να φύγει η υδροφόρα από το χωριό».
Στη συνέχεια ανέφερε: «Ευτυχώς, οι γεωτρήσεις που σταμάτησαν στο 100% δεν είναι πολλές, ωστόσο η ΔΕΥΑΡ αναγκάζεται να μεταφέρει ποσότητες από άλλες κοντινές γεωτρήσεις, ώστε να μην υπάρξουν ολικές διακοπές. Παρά τις πιεστικές συνθήκες, ο κ. Λελεδάκης εκτιμά ότι «θα καταφέρουμε να φτάσουμε στο τέλος του καλοκαιριού χωρίς σοβαρά προβλήματα».
Το νέο δίκτυο Καλλιθέας – Μασταμπά
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο νέο δίκτυο ύδρευσης Καλλιθέας – Μασταμπά, το οποίο ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο 2025. Το έργο βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία και, όπως σημειώνει, «δεν έχει γίνει ακόμη ούτε η προσωρινή παραλαβή. Είναι υποχρέωση του εργολάβου να αποκαθιστά κάθε ζημιά που προκύπτει».
Είναι λογικό ένα νέο δίκτυο να παρουσιάζει μικρό ποσοστό αστοχιών, στην προκειμένη περίπτωση «οι αστοχίες είναι περισσότερες από τις αναμενόμενες». Επιπλέον, δεν έχουν συνδεθεί ακόμα όλες οι πολυκατοικίες με το νέο δίκτυο και οι συνδέσεις να προχωρούν σταδιακά. Η ΔΕΥΑΡ παρακολουθεί στενά κάθε πρόβλημα, το οποίο διορθώνει ο εργολάβος. «Η υπηρεσία δεν πρόκειται να παραλάβει το έργο αν δεν λειτουργεί σωστά», τονίζει.
Βλάβες, απώλειες και τηλεμετρία
Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο λόγω των συχνών βλαβών και στο παλιό δίκτυο. «Η πίεση αυξομειώνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται ζημιές», σημειώνει ο αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΡ, ενώ δεν παραλείπει να αναφερθεί και στις ζημιές που προκαλούν άλλα έργα υποδομής (π.χ. οπτικές ίνες, τηλεπικοινωνίες) όταν επεμβαίνουν στο οδόστρωμα.
Σε ερώτηση για τις απώλειες νερού σε βλάβες, ο αντιπρόεδρος ήταν ξεκάθαρος: «Υπάρχουν απώλειες, όμως κινητοποιούμαστε άμεσα. Ακόμα και όταν ο υπάλληλος φτάσει στο σημείο και κλείσει το δίκτυο, το νερό δεν σταματά αμέσως να τρέχει. Πρέπει να αδειάσουν οι σωλήνες για να γίνει αποκατάσταση. Έτσι, ο πολίτης βλέπει το νερό να χάνεται στο δρόμο, ενώ εμείς έχουμε ήδη ολοκληρώσει την παρέμβαση και περιμένουμε να εκκενωθεί το δίκτυο».
Στο μέτωπο της παρακολούθησης, η τηλεμετρία έχει προχωρήσει, αλλά όχι στο σύνολο του δικτύου. «Ολοκληρώνεται σταδιακά, και μόλις τεθεί σε πλήρη λειτουργία θα έχουμε καλύτερη εικόνα με ηλεκτρονική καταμέτρηση. Χρειάζεται, όμως, ακόμα χρόνος μέχρι να τοποθετηθούν όλοι οι σταθμοί».
Ταχυδιυλιστήρια και ενισχύσεις
Σημαντικό ρόλο παίζουν τα τρία ταχυδιυλιστήρια στον Πλατανιά, που καλύπτουν τις απώλειες από τον Κουρνά –ο οποίος βρίσκεται σε πολύ χαμηλή στάθμη– και από τις πηγές της Αργυρούπολης, οι οποίες δίνουν πλέον το μισό νερό σε σχέση με παλαιότερα.
Παράλληλα, όπως σημειώνει, παρά το πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε περίπου 20 μέρες πριν από τα δυτικά, η κατάσταση έχει βελτιωθεί τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς έχουμε σταθερή ροή νερού προς τις δεξαμενές του Γάλλου, από Κουρνά και Αργυρούπολη.
Το δυσβάσταχτο ενεργειακό κόστος και η νέα τιμολογιακή πολιτική
Η μεγαλύτερη πρόκληση, ωστόσο, είναι το ενεργειακό κόστος. Οι λογαριασμοί ρεύματος σχεδόν τριπλασιάστηκαν: από 2,5 εκατ. ευρώ το χρόνο, ξεπέρασαν τα 6,5 εκατ. ευρώ.
Παρά τις αυξήσεις σε ενέργεια, υλικά και εργατικό κόστος, η τιμή του νερού παραμένει αμετάβλητη από το 2012. «Κρατήσαμε σταθερή τιμή για τον πολίτη, αλλά το βάρος για την επιχείρηση είναι τεράστιο», τονίζει ο κ. Λελεδάκης.
Στα επόμενα συμβούλια της ΔΕΥΑΡ θα συζητηθεί η νέα τιμολογιακή πολιτική. Στόχος, ο εξορθολογισμός και η εξίσωση των μεγάλων αποκλίσεων που υπάρχουν σήμερα μεταξύ των δημοτικών ενοτήτων.
Για να κατανοηθεί η διαφορά μας ο αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΡ μας δίνει παράδειγμα σε τιμές άρδευσης: Στο Νικηφόρο Φωκά το νερό κοστίζει 0,30 ευρώ/m³, στο Αρκάδι 0,13 ευρώ/m³, ενώ στη Λάππα μόλις 0,09 ευρώ/m³. Οι τιμές αυτές θα πλησιάσουν εκείνες του Ρεθύμνου.
Παράλληλα, θα θεσπιστούν κλιμακωτές αυξήσεις για όσους υπερκαταναλώνουν. «Ξέρουμε ότι ένα άτομο χρειάζεται περίπου 250 λίτρα την ημέρα. Δυστυχώς φτάσαμε στο σημείο ορισμένοι να καταναλώνουν σχεδόν 1 κυβικό. Αυτό δεν είναι ανεκτό. Όσοι ξοδεύουν χωρίς μέτρο θα πληρώνουν ακριβότερα», δηλώνει.
Επιπλέον, θα εφαρμοστεί ενιαίο τιμολόγιο στην άρδευση. Ο ίδιος ξεκαθαρίζει ότι: «το θέμα δεν είναι να βάλουμε αυξήσεις για όλους. Στόχος μας είναι η δικαιοσύνη και η εξοικονόμηση. Εκείνοι που θα καταλάβουν τη διαφορά είναι μόνο όσοι σπαταλούν το νερό».
Και προσθέτει: «Η ΔΕΥΑΡ χρωστάει αρκετά χρήματα στη ΔΕΗ και πρέπει να κάνει κάτι για να τα βρει. Περιμένουμε βοήθεια και από το κράτος για την οποία ο δήμαρχος και πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ και των ΔΕΥΑ όλης της χώρας κ. Γιώργης Μαρινάκης κάνει σημαντικές προσπάθειες. Είμαστε σε αναμονή γιατί δυστυχώς το κόστος της ενέργειας είναι δυσβάσταχτο και για τη ΔΕΥΑΡ και για τους δημότες».
Η μάχη με την υποστελέχωση
Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί έναν ακόμη πονοκέφαλο. Σήμερα η ΔΕΥΑΡ διαθέτει λιγότερους από 70 εργαζόμενους, όταν στο παρελθόν η Δημοτική Ενότητα Ρεθύμνου μόνο απασχολούσε περίπου 140. Η διεύρυνση του δήμου με τις κοινότητες Αρκαδίου, Λαππαίων και Νικηφόρου Φωκά αύξησε κατακόρυφα τις ανάγκες, χωρίς ανάλογη ενίσχυση προσωπικού.
«Συνεργαζόμαστε με εργολάβους για να καλύψουμε τα κενά, αλλά δεν είναι το ίδιο. Ένας έμπειρος υπάλληλος της ΔΕΥΑΡ ξέρει τα δίκτυα, ξέρει πού είναι οι βάνες. Ο εργολάβος χρειάζεται χρόνο για να προσανατολιστεί. Γι’ αυτό και έχουμε αναπτύξει καλή συνεργασία με τους εργαζόμενους στους εργολάβους, προκειμένου να μην αφήνουμε το χρόνο να πηγαίνει χαμένος», υπογραμμίζει.
Στη συνέχεια, ο ίδιος αναφέρει ότι η ΔΕΥΑΡ εξετάζει την αξιοποίηση του νερού από τον βιολογικό καθαρισμό, το οποίο σήμερα καταλήγει στη θάλασσα. Η ιδέα είναι να χρησιμοποιείται για άρδευση, για παράδειγμα στους κήπους του Πανεπιστημίου. Ωστόσο, οι ανάγκες σε νέα αντλιοστάσια και ξεχωριστά δίκτυα, σε συνδυασμό με το υψηλό ενεργειακό κόστος, καθιστούν το σχέδιο σχεδόν ανέφικτο.
Ο κ. Λελεδάκης εκφράζει την ελπίδα ότι οι χειμωνιάτικες βροχοπτώσεις θα ανακουφίσουν την κατάσταση, ώστε το επόμενο καλοκαίρι να μην είναι εξίσου δύσκολο.
Κλείνοντας ο ίδιος, μεταφέρει ένα μήνυμα και κάλεσμα προς τους δημότες του Ρεθύμνου: «Να ενημερώνουν άμεσα όταν αντιλαμβάνονται βλάβες. Έτσι κερδίζουμε χρόνο και φυσικά νερό».
Και πάνω απ’ όλα: «Ας σκεφτόμαστε και ας κάνουμε οικονομία. Το νερό δεν είναι ανεξάντλητο. Δυστυχώς, διανύουμε εποχές λειψυδρίας που αν δεν το προσέξουμε, θα το χάσουμε».
Τέλος, δεν παραλείπει να ευχαριστήσει το προσωπικό της Επιχείρησης: «Έχουμε δώσει μεγάλο αγώνα. Οι υπάλληλοι της ΔΕΥΑΡ εργάζονται χωρίς ωράριο, για να μη λείψει σε κανέναν αυτό το πολύτιμο αγαθό. Και τους ευχαριστώ θερμά γι’ αυτό».
