ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ ΟΑΚ ΜΕ ΔΗΜΑΡΧΟ ΡΕΘΥΜΝΟΥ, ΔΗΜΑΡΧΟ ΑΠΟΚΟΡΡΩΝΟΥ ΚΑΙ ΔΕΥΑΡ
Αποφασισμένος να δοθεί τέλος στην αλόγιστη χρήση του νερού, εμφανίστηκε ο πρόεδρος του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης Θοδωρής Νίνος, μιλώντας για την ορθή διαχείριση του δημόσιου αγαθού που όπως χαρακτηριστικά ανήκει στους πολίτες που δικαιούνται να έχουν καθαρό πόσιμο και επαρκές νερό. Αναφορικά με τα σπατάλη που γίνεται στην άρδευση ο κ. Νίνος υπογράμμισε: «Δεν μπορούμε να αφήσουμε το Ρέθυμνο και τη Γεωργιούπολη να διψάσουν επειδή κάποιοι παίζουν με κανονάκια το 2025» προσθέτοντας «Δεν είμαστε στο 1980, διαφορετικά υπάρχει νομοθεσία που θα εφαρμοστεί.»
Συνέντευξη: Σταύρος Ρακιντζής
Μεγάλες ποσότητες νερού καταναλώθηκαν λόγω της λασποβροχής
«Προφανώς δεν μπορούμε να πούμε στον κόσμο να μην καθαρίσει και να μην πλύνει είτε τις περιουσίες του είτε τα αυτοκίνητα του, απλά το ζητούμενο είναι να γίνει με τη μεγαλύτερη δυνατόν οικονομία. Επίσης, δεν μπορείς να μην πλύνεις τους ηλιακούς καθρέφτες. Αντιλαμβάνεστε ότι οι ηλιακοί θερμοσίφωνες που δεν έχουν καθαριστεί στην ουσία υπολειτουργούν. Άρα κι εκεί πρέπει να γίνει επέμβαση και να καθαριστούν, γιατί εκεί είναι και θέματα εξοικονόμησης ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση οποιαδήποτε χρήση του νερού θα πρέπει να την κάνουμε με πολύ μεγάλη φειδώ. Όχι ανοιχτό λάστιχο όσο πλένουμε το αυτοκίνητό μας. Το καλύτερο είναι να απευθυνθούμε στα πλυντήρια που υπάρχουν ελεγχόμενα συστήματα ροής του νερού και έτσι μπορούμε, κάνοντας τη δουλειά μας, να κάνουμε και μια σχετική εξοικονόμηση του φυσικού πόρου.»
Αυτό σημαίνει ότι η αφρικανική σκόνη επιδείνωσε την κατάσταση
«Ήταν το χειρότερο που μπορούσε να συμβεί στην έναρξη της περιόδου. Πραγματικά ήταν το χειρότερο, προκειμένου να διαταραχτεί μια ισορροπία την οποία με πολύ κόπο είχαμε επιτύχει και εμείς και η ΔΕΥΑΡ. Είναι σαφές ότι έχει διαταραχτεί αυτή η ισορροπία από το νερό το οποίο φέρνουμε από τα δυτικά της πόλης. Ωστόσο, ανέδειξε και κάτι άλλο πολύ σοβαρό, το οποίο εδώ και αρκετό καιρό συζητάμε με την ΔΕΥΑΡ, ότι η αρχιτεκτονική γενικά του συστήματος υδροδότησης από τα δυτικά είναι από τη δεκαετία του ΄80 και όταν λέω αρχιτεκτονική δεν αναφέρομαι στο δίκτυο, αναφέρομαι στη φιλοσοφία, την υδραυλική φιλοσοφία και τον τρόπο που υδραυλικά λειτουργεί αυτό το σύστημα. Επίσης, ότι έχει κενά τα οποία σε περιόδους αφθονίας του πόρου δεν φαίνονται, σε περιόδους όμως που πρέπει να υπάρχει μια πολύ χρηστή διαχείριση, αυτά τα κενά στην αρχιτεκτονική του συστήματος γίνονται αντιληπτά.»
Να μας το εξηγήστε αυτό.
«Είναι πολύ απλό και πραγματικά είναι πολλά τα χρόνια τα οποία αυτή η αρχιτεκτονική δεν έχει αλλάξει για πολλούς λόγους. Νομίζω όμως ότι δεν υπάρχει άλλο περιθώριο. Θα πρέπει να τεθεί στο τραπέζι και πολύ σοβαρά πλέον να διορθωθεί αυτό το πράγμα, διότι δεν μπορούμε να αντλούμε με αυτόν τον τρόπο τον πόρο από τη λίμνη και να γίνεται η χρηστή διαχείριση που γίνεται όσον αφορά τις υδρευτικές ανάγκες του Ρεθύμνου και της Γεωργιούπολης και να υπάρχει ασυδοσία και έλλειψη οποιασδήποτε λογικής στη χρήση του πόρου όσον αφορά την άρδευση από τους αρδευτές της περιοχής. Οι πηγές Αργυρούπολης στο μεγαλύτερό τους βαθμό χρησιμοποιούνται και αξιοποιούνται στην ύδρευση της πόλης του Ρεθύμνου και ένα πολύ μικρό τμήμα πηγαίνει και προς Γεωργιούπολη. Μιλάω για τον πόρο τον οποίο αντλούμε από τη λίμνη του Κουρνά, ο οποίος πηγαίνει και μέσω του ταχυδιυλιστήριου στην ύδρευση της πόλης, των χωριών του Ρεθύμνου και της Γεωργιούπολης, αλλά αξιοποιείται και για αρδευτικές ανάγκες της περιοχής. Εκεί το πράγμα έχει πλέον ξεφύγει.»
Έχει ξεφύγει υπέρ της άρδευσης;
«Το λέω σαφέστατα. Υπάρχει θέμα, όταν προσπαθούμε να εξοικονομήσουμε τον πόρο να υπάρχει χρηστή διαχείριση, να υπάρχει προτεραιοποίηση η οποία είναι σαφής κατά τον νόμο. Είναι δυνατόν να ξεκινάμε τώρα την καλοκαιρινή περίοδο με 3,9 απόλυτο υψόμετρο στάθμης της λίμνης και να μην υπάρχει καμία μεταβολή στις αρδευτικές συνήθειες της περιοχής; Αυτό είναι αδιανόητο να συμβαίνει κι εμείς προσωπικά ως φορέας διαχείρισης από ένα σημείο και μετά, γιατί δυστυχώς δεν μπορούμε να ελέγξουμε όλο το σύστημα αυτό, έχουμε καταλήξει στο ότι φέτος ειδικά δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με την ίδια λογική και με την ίδια ανοχή.»
Άρα πώς θα τον διαχειριστείτε;
«Έχουμε ήδη κάνει μία συνεννόηση με τον δήμαρχο Ρεθύμνου και θα προκαλέσουμε μία συνάντηση και με το δήμαρχο Αποκόρρωνα. Υπάρχει χρόνια τώρα ένα καθεστώς εκεί. Είναι μια κατάσταση ήδη διαμορφωμένη από την δεκαετία του '80. Εγώ το βάζω στη λογική ότι ο φυσικός πόρος είναι ένας και πρέπει να διαχειρίζεται είτε η χρήση του είναι για την ύδρευση είτε για την άρδευση, πάντα έχοντας στο μυαλό μας τρόπους που να τον σέβονται καταρχάς, στα πλαίσια μιας καλής διαχείρισης και να μην υπάρχει κατασπατάληση του πόρου, χωρίς να υπολογίζει ιδιαίτερα άλλες χρήσεις οι οποίες υπολείπονται των ποσοτήτων που χρειάζονται.»
Για τη λίμνη στον Κουρνά δεν υπάρχει κάποια συμφωνία για τη διανομή του νερού για άρδευση και για ύδρευση;
«Υπάρχει, αλλά το ζητούμενο είναι ότι όταν διανύεις μια περίοδο η οποία έχει μια ιδιαίτερη κρισιμότητα και ο πόρος πλέον είναι πάρα πολύ περιορισμένος, είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να συνεχίζουμε ατάραχοι μια κανονικότητα η οποία έχει παγιωθεί εδώ και 40 έτη. Βλέπουμε ότι πηγαίνουμε με ιλιγγιώδη ταχύτητα σε μια κατάσταση στην οποία δεν θα έχουμε τους απαραίτητους πόρους για να υδρεύουμε τα συστήματά μας. Θα πρέπει λοιπόν στα πλαίσια αυτής της προετοιμασίας, να αλλάξει η συνήθεια σε πρώτη φάση φέτος, γιατί αυτό είναι το ζητούμενο. Να υπάρξει μια λελογισμένη χρήση για την άρδευση από την λίμνη του Κουρνά και σε δεύτερο χρόνο, διότι ο πόρος πλέον δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, ο πόρος είναι δημόσιο αγαθό.»
Ποιος το δίνει το νερό εκεί;
«Σας είπα είναι ένα υδραυλικό σύστημα το οποίο έχει κενά στη λειτουργία του. Δηλαδή υποτίθεται ότι κατά τον σχεδιασμό θα πρέπει να υπάρχει ένας έλεγχος στο πως διανέμονται και κατανέμονται οι ποσότητες που αντλούνται από τη λίμνη. Όλες οι ποσότητες αυτές, οδηγούνται σε μια δεξαμενή η οποία έχει 6.000 κυβικά μέτρα χωρητικότητα στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης του Κουρνά και από εκεί γίνεται η διανομή. Επειδή δε θέλω τώρα να μπω σε λεπτομέρειες, αλλά επειδή έχουμε κάνει μια εκτεταμένη έρευνα για το πως λειτουργεί αυτό το σύστημα και πως διατίθεται τελικά ο πόρος και με ποιον τρόπο, σας λέω ότι δε δύναται να γίνεται πλέον ανεκτό, μια κατανάλωση η οποία δεν είναι χρηστή του πόρου για άρδευση, για κανονάκια, σε μια περίοδο ειδικά που ο πόρος είναι ξεκάθαρο ότι δεν επαρκεί. Δε θέλω να πω περισσότερα. Στις επόμενες μέρες θα γίνει μια συνάντηση στα πλαίσια της λογικής και της ανάδειξης του προβλήματος, ώστε να καταλήξουμε από κοινού σε μια νέα συνθήκη η οποία θα μας βοηθήσει να ανταποκριθούμε και εμείς και η ΔΕΥΑΡ και ο δήμος Γεωργιουπόλεως, στη φετινή ζήτηση. Βλέπετε κι εσείς ότι υπάρχουν και έκτακτα γεγονότα τα οποία επιδεινώνουν μια πολύ επιβαρυμένη κατάσταση, ούτως ή άλλως. Θα προηγηθεί μια συνάντηση με τη ΔΕΥΑΡ η οποία θα γίνει το αργότερο μέχρι τις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας. Εκεί θα γίνει μια προετοιμασία σε σχέση συνεργασίας που έχει ο ΟΑΚ με τη ΔΕΥΑΡ, θα διαμορφωθεί η κατάσταση και η άποψη με τη ΔΕΥΑΡ, δηλαδή το πώς πρέπει να προσεγγίσουμε αυτή τη νέα κανονικότητα. Επίσης θα γίνει μια συνάντηση και με το δήμο Γεωργιούπολης και μετά η επιθυμία μου είναι να καθίσουμε σε ένα τραπέζι και να μπορέσουμε να καταλήξουμε στο πώς θα διαχειριστούμε ειδικά φέτος μια κατάσταση η οποία βλέπω ότι με τον τρόπο που πηγαίνουμε, δε βγαίνει.»
Άρα λοιπόν η λύση ποια θα πρέπει να είναι;
«Πρέπει να γίνεται λελογισμένη χρήση του πόρου και όταν λέμε λελογισμένη χρήση υπάρχουν πλέον μέθοδοι, υπάρχει τρόπος. Αρκεί να γίνει αντιληπτό από όλους ότι ο φυσικός πόρος δεν είναι ανεξάντλητος. Το 2025 υπάρχει ένα κράτος, υπάρχουν φορείς, υπάρχουν διαχειριστές νερού. Ο φυσικός πόρος είναι η ιδιοκτησία όλων μας με την έννοια της δίκαιης και ποιοτικής δυνατότητας προμήθειας νερού. Από εκεί και πέρα μπαίνουν στο τραπέζι θέματα χρηστής διαχείρισης και χρηστής κατανάλωσης του πόρου. Δεν ανήκει το νερό ούτε στην Αργυρούπολη ούτε στο Ρέθυμνο, ούτε στην Γεωργιούπολη. Ανήκει στους πολίτες που κατοικούμε εδώ και δικαιούμαστε να έχουμε καθαρό και πόσιμο και επαρκές νερό, είτε για την ύδρευση είτε για την άρδευση. Αυτοί οι οποίοι είναι λίγοι, διαβεβαιώνω είναι λίγοι, οι οποίοι δεν έχουν αντιληφθεί ακόμα το τι συμβαίνει θα πρέπει με καλό, δημοκρατικό τρόπο να αντιληφθούν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα υδατικά συστήματα, ακόμα και στο Ρέθυμνο. Να αντιληφθούν την κατάσταση και να αναλάβουν και το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί. Δεν είμαστε στο 1980. Διαφορετικά υπάρχει νομοθεσία που θα εφαρμοστεί. Δεν μπορούμε να αφήσουμε το Ρέθυμνο και τη Γεωργιούπολη να διψάσουν επειδή κάποιοι παίζουν με κανονάκια το 2025.»
Αυτές οι συναντήσεις πότε θα γίνουν;
«Οι συναντήσεις θα γίνουν άμεσα και σε πνεύμα συνεργασίας, για να μπορέσουμε να περάσουμε αυτή τη δυσκολία και να κάνουμε και μία άσκηση φέτος για το πως θα δημιουργήσουμε μια νέα κανονικότητα η οποία θα καλύπτει όλες τις ανάγκες. Το ζητούμενο δεν είναι να βγάζεις κάποιον χρήστη από το χάρτη. Το ζητούμενο είναι να εξασφαλίζεις τον πόρο για κάθε χρήση ώστε να μην δημιουργείται ζημιά είτε στην καθημερινότητα των πολιτών, είτε στην καθημερινότητα των επιχειρηματιών. Δεν μπορούμε να ανεβάσουμε στάθμη στο Μουρί εδώ και μία εβδομάδα. Συνήθως έχουμε 4 με 5 μέτρα στάθμη μέσα στη δεξαμενή. Η δεξαμενή είναι μονίμως στους 40 με 50 πόντους. Που σημαίνει ότι το νερό φεύγει από τη δεξαμενή σε συνεχή ροή.»
Η αναλογία ποια πρέπει να είναι για την άρδευση και την ύδρευση;
«Η συμφωνία που υπάρχει αυτή τη στιγμή που είναι 100 λίτρα το δευτερόλεπτο, να πηγαίνει στην άρδευση, είναι ένα νούμερο το οποίο είναι πλέον εκτός της πραγματικότητας. Είναι ασύλληπτα νούμερα για την εποχή την οποία συζητάμε. Λοιπόν, είναι μια συζήτηση η οποία ίσως έπρεπε να έχει ανοίξει και νωρίτερα. Υπάρχει ένα στεγανό στο συγκεκριμένο θέμα και μια απροθυμία να το αγγίξουν. Εγώ θα το ξεκινήσω και πραγματικά εύχομαι να καταλήξουμε σε ένα λογικό συμπέρασμα θεσμικά πάντα, χωρίς να αδικήσουμε καμία χρήση, αλλά να πετύχουμε τη διασφάλιση του φυσικού πόρου πρώτα για την ύδρευση και μετά για τις υπόλοιπες χρήσεις πάντα μέσα από μια λελογισμένη χρήση. Όχι να πηγαίνουμε με τη λογική πόσο νερό έχουμε τόσο καταναλώνουμε. Αυτό είναι παραλογισμός.»
Αυτό σημαίνει ότι τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα στον Κουρνά.
«Περνάμε μια περίοδο πάρα πολύ δύσκολη. Εξελίσσεται χρόνο με το χρόνο δυσκολότερα. Τα πράγματα γίνονται δυσκολότερα. Αυτή η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε και στην Αργυρούπολη και στον Κουρνά είναι πρωτόγνωρη. Δεν έχει ξανασυμβεί. Δεν μπορούμε εμείς να συνεχίζουμε να σφυρίζουμε να αδιάφοροι όλοι χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ότι η κανονικότητα έχει αλλάξει.»
Δηλαδή υπάρχει περίπτωση μέσα στο καλοκαίρι να πούμε ότι δεν αντέχει και ο Κουρνάς, αν τα πράγματα εξελιχθούν έτσι, όπως είναι τα δεδομένα σήμερα;
«Στην στάθμη που έχουμε στον Κουρνά σήμερα, συνήθως τη φτάναμε τέλη Ιουλίου. Αντιλαμβάνεστε ότι είμαστε δύο μήνες πίσω και με ένα ρυθμό κατανάλωσης του νερού που είναι λες και είμαστε στον Αύγουστο.»
Αυτές τις ημέρες πάντως με τη σκόνη δεχθήκατε πολύ μεγάλη πίεση.
Για να ανταποκριθούμε στην κατανάλωση δουλέψανε στο κόκκινο οι υποδομές, οι εγκαταστάσεις. Αυτό βγάζει ουρές να ξέρετε. Δεν είναι ότι περνάς τη σκόπελο των δύο, τριών ημερών και συνεχίζεις την επόμενη περίοδο χωρίς προβλήματα. Γιατί όταν δουλεύουν δίδυμα αντλιών στα κόκκινα επί τρεις μέρες και πάλι δεν μπορεί ούτε η ΔΕΥΑΡ ούτε εμείς να ανατάξουμε τις στάθμες των δεξαμενών υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Τώρα η ΔΕΥΑΡ αντιμετωπίζει πρόβλημα, έχει τώρα 40 πόντους νερό στου Γάλλου. Δεν γίνεται να το δεχόμαστε αυτό σαν κανονικότητα. Εγώ σαν ποσοτικό στοιχείο αυτό που μπορώ να σας δώσω είναι ότι από Κουρνά ερχόταν 520 κυβικά την ώρα και η δεξαμενή στου Γάλλου δεν μπορούσε να ανέβει ούτε πόντο. Παλεύουμε να μη βρεθεί κάτω από το ύψος το οποίο μπορεί να δώσει νερό. Θέλει λίγη εγκράτεια.»
