ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΜΕΣΗ ΔΡΑΣΗ
Η 8η Μαρτίου δεν είναι μια απλή γιορτή. Είναι μια ημέρα μνήμης και αγώνα, αλλά μια υπενθύμιση ότι η ανισότητα και η βία κατά των γυναικών εξακολουθούν να είναι τραγικές πραγματικότητες και παρά τα βήματα που έχουν γίνει προς την ισότητα, ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς και γεμάτος προκλήσεις.
Η βία κατά των γυναικών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, το οποίο δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε κοινωνικές τάξεις, χώρες ή πολιτισμούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, μία στις τρεις γυναίκες έχει βιώσει κάποια μορφή σωματικής ή σεξουαλικής βίας κατά τη διάρκεια της ζωής της. Οι γυναικοκτονίες, η ενδοοικογενειακή κακοποίηση, η σεξουαλική παρενόχληση και η εμπορία γυναικών συνθέτουν ένα ζοφερό τοπίο που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Στην Ελλάδα, οι γυναικοκτονίες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας σοκ και οργή στην κοινωνία. Οι περιπτώσεις γυναικών που δολοφονήθηκαν από συζύγους, συντρόφους ή πρώην συντρόφους, αποδεικνύουν ότι το πρόβλημα της έμφυλης βίας δεν είναι μια μακρινή ή θεωρητική συζήτηση, αλλά μια επείγουσα κοινωνική ανάγκη που απαιτεί άμεση δράση.
Η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας δεν είναι μόνο μια μέρα εορτασμού, αλλά και μια μέρα διεκδίκησης. Η ημέρα αυτή υπενθυμίζει σε όλους ότι η ισότητα δεν είναι δεδομένη. Οι νόμοι μπορεί να έχουν αλλάξει, αλλά οι κοινωνικές αντιλήψεις και τα στερεότυπα εξακολουθούν να περιορίζουν τις γυναίκες. Ο αγώνας δεν τελειώνει όσο υπάρχουν γυναίκες που φοβούνται να μιλήσουν, που δεν νιώθουν ασφαλείς, που αντιμετωπίζουν διακρίσεις στην εργασία, που γίνονται θύματα βίας.
Υπάρχει πολύς ακόμα δρόμος για την ισότητα
Παρότι οι γυναίκες σήμερα έχουν κατακτήσει πολλά δικαιώματα που πριν από μερικές δεκαετίες ήταν αδιανόητα, η πλήρης ισότητα δεν έχει επιτευχθεί. Οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν ανισότητες στην εργασία, στις αμοιβές, στις ευκαιρίες ανέλιξης και στην εκπροσώπησή τους στην πολιτική και τις ηγετικές θέσεις.
Σύμφωνα με έρευνες, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών παραμένει υπαρκτό, με τις γυναίκες να κερδίζουν, κατά μέσο όρο, λιγότερα χρήματα από τους άνδρες για την ίδια εργασία. Επιπλέον, η μητρότητα συχνά αποτελεί τροχοπέδη για την επαγγελματική εξέλιξη μιας γυναίκας, καθώς οι εργοδότες τείνουν να προτιμούν άνδρες ή άτεκνες γυναίκες για υψηλόβαθμες θέσεις.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι γυναίκες κερδίζουν κατά μέσο όρο 12,7% λιγότερα ανά ώρα εργασίας σε σύγκριση με τους άνδρες.
Στον πολιτικό χώρο, αν και υπάρχουν περισσότερες γυναίκες σε θέσεις ευθύνης από ό,τι στο παρελθόν, η ανισότητα είναι ακόμα αισθητή. Στην Ελλάδα, η εκπροσώπηση των γυναικών στο Κοινοβούλιο παραμένει χαμηλή, ενώ σε πολλές χώρες οι γυναίκες εξακολουθούν να αγωνίζονται για το δικαίωμα στην εκπαίδευση, την ψήφο και τη βασική αυτονομία τους.
Η εξάλειψη της έμφυλης βίας δεν αφορά μόνο τις γυναίκες
Η έμφυλη βία αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως. Για να εξαλειφθεί, απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση που περιλαμβάνει νομικές, εκπαιδευτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές. Χρειάζεται συλλογική δράση από κυβερνήσεις, οργανισμούς, κοινωνίες και άτομα.
Σημαντική είναι η θέσπιση και η εφαρμογή αυστηρών νόμων για την καταπολέμηση της, όπως και η γρήγορη απονομή της δικαιοσύνης και οι αυστηρές ποινές για τους δράστες.
Επίσης απαραίτητη είναι η αλλαγή της κουλτούρας που ανέχεται ή δικαιολογεί την έμφυλη βία όπως και η εκπαίδευση των παιδιών από μικρή ηλικία για θέματα συναίνεσης, ισότητας και σεβασμού των φύλων. Ζωτικής σημασίας επίσης είναι οι εκπαιδευτικοί, οι κοινωνικοί λειτουργοί να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν σημάδια κακοποίησης και να καθοδηγούν τα θύματα σε υπηρεσίες στήριξης.
Και φυσικά η δημιουργία περισσότερων δομών βοήθειας αλλά και η οικονομική ενίσχυση των θυμάτων που θα τους δώσει τη δυνατότητα για το ξεκίνημα μιας νέας ζωής, αφού ως γνωστόν πολλές γυναίκες παραμένουν σε κακοποιητικές σχέσεις λόγω οικονομικής εξάρτησης.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ανδρική συμμετοχή στον αγώνα κατά της βίας, παίρνοντας θέση και αποδοκιμάζοντας τις σεξιστικές συμπεριφορές. Τέλος, η ανατροφή αγοριών με αξίες ισότητας και σεβασμού μπορούν να διαμορφώσουν μια νέα γενιά ανδρών που δεν θα βλέπουν τις γυναίκες ως κατώτερες ή υποταγμένες.
Η εξάλειψη της έμφυλης βίας δεν είναι μια ουτοπία, αλλά ένας στόχος που απαιτεί συλλογική προσπάθεια και διαρκή αγώνα. Δεν αρκεί να καταδικάζουμε τη βία όταν αυτή γίνεται πρωτοσέλιδο – πρέπει να δουλέψουμε συστηματικά για την εξάλειψή της, μέσα από θεσμικές αλλαγές, εκπαίδευση και πολιτισμική μεταμόρφωση.
Η ισότητα των φύλων δεν είναι ένα προνόμιο αλλά ένα θεμελιώδες δικαίωμα. Και η εξάλειψη της έμφυλης βίας είναι η πιο σημαντική προϋπόθεση για να το διασφαλίσουμε.
Η 8η Μαρτίου είναι μια ημέρα που μας καλεί να αναλογιστούμε το παρόν και να οραματιστούμε ένα μέλλον όπου οι γυναίκες δεν θα φοβούνται, δεν θα υφίστανται διακρίσεις και δεν θα ζουν στη σκιά της βίας. Ο δρόμος προς την ισότητα είναι ακόμα μακρύς, αλλά κάθε βήμα, κάθε φωνή, κάθε πράξη αλληλεγγύης μας φέρνει πιο κοντά σε έναν κόσμο δικαιότερο και ασφαλέστερο για όλους.
Τέλος αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους είναι ότι η ισότητα δεν είναι προνόμιο, είναι δικαίωμα.
