Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ «ΒΑΖΕΙ ΦΡΕΝΟ» ΑΛΛΑ ΟΙ ΕΛΠΙΔΕΣ ΔΕΝ ΧΑΝΟΝΤΑΙ
Αβέβαιο παραμένει το πότε θα ξεκινήσει φέτος η τουριστική σεζόν. Και μπορεί η κυβέρνηση να προσδιορίζει άνοιγμα του τουρισμού στα μέσα Μαΐου, προοπτική που αποτελεί ευχής έργο για όλους, όμως, τα επιδημιολογικά δεδομένα της χώρας μας αλλά και της Ευρώπης, προκαλούν ανησυχία και θέτουν υπό λογική αμφισβήτηση κάθε ενδεχόμενο.
«Η μοναδική αλήθεια είναι, ότι κανένας δεν ξέρει πότε θα είναι εφικτό να ανοίξει ο τουρισμός.» Αυτό δήλωσε στην εφημερίδα μας ο Δρ. Δημήτριος Μπούχαλης, διακεκριμένος Έλληνας ακαδημαϊκός, γνωστός για την εξειδίκευση του στο στρατηγικό μάνατζμεντ και μάρκετινγκ. Η έρευνα του ειδικεύεται σε εφαρμογές Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών (ICT) στον τουρισμό, ξενοδοχειακά και της ταξιδιωτικής βιομηχανίας και αναψυχής. Η δραστηριότητα του καθηγητή Μπούχαλη στην έρευνα, διδασκαλία, διαβούλευση και χάραξη πολιτικής είναι διεθνώς αναγνωρισμένη. Είναι ένας εκ των ακαδημαϊκών τουρισμού με τις περισσότερες παραπομπές στο GoogleScholar, συχνός ομιλητής σε διεθνείς ακαδημαϊκές και όχι μόνο εκδηλώσεις σχετικά με τις τρέχουσες τάσεις, την τεχνολογία, το μάρκετινγκ, τον τουρισμό και τη φιλοξενία και είναι ο αρχισυντάκτης του περιοδικού SSCI: Tourism Review. Έχει διδάξει σε πάνω από 50 πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο και έχει εργαστεί σε πανεπιστήμια σε πανεπιστήμια της Βρετανίας όπως το Μπόρνμουθ, του Σάρρεϋ και του Γουέστμνιστερ και θεωρείται διεθνώς ως ένας από τους εγκυρότερους αναλυτές του τουριστικού γίγνεσθαι.
Μέσα από την συνέντευξη του στο «Ρέθεμνος» και στο rethemnosnews.gr έρχεται να αναλύσει την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ως προς το μείζον ζήτημα της επανεκκίνησης του τουρισμού, αναλύοντας τα δεδομένα – προβλήματα αλλά και προοπτικές - που διαμορφώνουν την πραγματική σημερινή κατάσταση, την όντως δύσκολη συγκυρία που ταλανίζει την «βαριά βιομηχανία» της χώρας μας μέσα στην υγειονομική παγκόσμια κρίση.
Δεν είναι βέβαιο πότε θα ανοίξει ο τουρισμός, δεν είναι βέβαιο ό,τι θα υπάρχουν πελάτες από την έναρξη της περιόδου, έχουμε όμως την περσινή εμπειρία για να τα καταφέρουμε. Αυτά λέει μεταξύ άλλων ο διακεκριμένος καθηγητής, ο οποίος πιστεύει πως είναι εφικτό να έχουμε μια καλύτερη τουριστική χρονιά σε σχέση με πέρσι, αρκεί να αντιμετωπίσουμε με σύνεση και συστράτευση δυνάμενων τις προκλήσεις και τις δυσμενείς συγκυρίες που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού.
ΠΟΤΕ ΑΝΟΙΓΕΙ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ;
Η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, βάζουν φρένο στα όποια τουριστικά σχέδια υπάρχουν στην χώρα μας αλλά και στην Γηραιά Ήπειρο. Οπότε, ακόμα και αν επίσημα η κυβέρνηση μιλά για άνοιγμα το Μάιο, γεγονός είναι, ότι περισσότερο με «ευχολόγιο» μοιάζει αυτή τη στιγμή παρά με δεδομένη προοπτική.
Και αυτό γιατί μπορεί να ανοίξουνε επιχειρήσεις αλλά δεν θα έχουν αρκετούς πελάτες και πληρωτές έτσι ώστε να δουλέψουν επιτυχημένα και με κερδοφορία.
Ερωτηθείς ο κ. Μπούχαλης για τις δικές του προβλέψεις, απάντησε, ότι «Η μοναδική αλήθεια είναι, ότι κανένας δεν ξέρει πότε θα είναι εφικτό να ανοίξει ο τουρισμός. Τα επιδημιολογικά στοιχεία της Ελλάδας δεν είναι καλά αυτά την περίοδο. Ωστόσο, έρχεται καλοκαίρι, στην Κρήτη ειδικά έχουμε πιο θερμές θερμοκρασίες, οπότε ελπίζουμε πως έχοντας την περσινή εμπειρία και εφαρμόζοντας τα απαραίτητα πρωτόκολλα, θα είναι εφικτό να ανοίξουν οι τουριστικές δομές τον Μάιο, σε εξωτερικούς χώρους κυρίως. Με την προϋπόθεση, όμως, ότι θα έχουμε καλύτερα επιδημιολογικά στοιχεία και δεν θα συνεχιστεί η σημερινή κακή κατάσταση της χώρας.»
Ο ίδιος συνέχισε επισημαίνοντας: «Το ότι θα ανοίξουν τα καταστήματα τουριστικού ενδιαφέροντος και τα ξενοδοχεία, δεν σημαίνει πως θα δουλέψουν κιόλας. Διότι το ζήτημα το μεγάλο, είναι, να έχουν πελάτες.» Εξηγώντας ο κ. Μπούχαλης είπε «Ο εμβολιασμός στην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, δεν έχει προχωρήσει σε σημείο που θα μπορούσε να θεωρηθεί πως έχουμε αξιόπιστο προορισμό για να σκεφτεί να μετακινηθεί με άνεση πολύς κόσμος. Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας δήλωσε στους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου πως «δεν θα αφήσουμε τους εμβολιασμένους πολίτες μας να πάνε διακοπές εκεί που δεν είναι. Στην Βρετανία πρόσφατα αναδείχτηκε το γεγονός ότι πολλά από τα εισαγόμενα κρούσματα στην Βρετανία πέρσι το καλοκαίρι ήτανε πελάτες και τουρίστες που επέστρεφαν από την Ελλάδα. Αυτό μόλις βγήκε στη δημοσιότητα και χρησιμοποιείται σαν επιχείρημα από την κυβέρνηση Johnson για να μην ανοίξει τον τουρισμό χωρίς να έχουν μειωθεί τα επιδημιολογικά δεδομένα τόσο στην Βρετανία όσο και στην Ελλάδα. Οπότε υπάρχει ένα θέμα και σε αυτό το επίπεδο. Άρα, τον Μάϊο, ναι είναι πιθανόν να μπορεί να ξεκινήσει ο τουρισμός, να ανοίξουν τα μαγαζιά και οι τουριστικές μονάδες, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι βέβαιο πως θα έχουν πελάτες ή αν τελικά τους συμφέρει να ανοίξουν. Θεωρώ, αυτή την χρονική στιγμή, επισφαλή κάθε πρόβλεψη.»
ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ
Σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Μπούχαλη, υπάρχουν σοβαροί προβληματισμοί σε όλη την Ευρώπη, σχετικά με τα ταξίδια από χώρα σε χώρα. Μιλώντας στην εφημερίδα μας τόνισε, ότι όλοι οι Ευρωπαίοι θέλουν να ταξιδέψουν. Έχουν την ψυχολογία να ταξιδέψουν. Ειδικά εκείνοι που μένουν σε μεγάλες πόλεις είναι απολύτως έτοιμοι ψυχολογικά να ταξιδέψουν. Ωστόσο αυτή την στιγμή, με τα συγκεκριμένα επιδημιολογικά δεδομένα, τονίζει, πως κάθε πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη.
Εξηγώντας, έφερε ως παράδειγμα δύο μεγάλες αγορές για τον ελληνικό τουρισμό, την Μεγάλη Βρετανία και την Γερμανία. Τόνισε, λοιπόν, τα εξής: «Στην Βρετανία, ήδη η Πρωθυπουργός της Σκωτίας έχει πει πως δεν είναι πιθανόν οι πολίτες της χώρας να κάνουν φέτος διεθνή τουρισμό. Επίσης αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες πως απαγορεύονται τα τουριστικά ταξίδια έως το τέλος Ιουνίου για τους πολίτες της Μεγάλης Βρετανίας. Οπότε, τα πράγματα είναι ρευστά.» Ο ίδιος συνέχισε, εξηγώντας, ότι«Μην φανταστείτε ότι υπάρχει κάποιος που θέλει να μας κλείσει. Όμως, κάθε κυβέρνηση θέλει να προστατεύσει τους πολίτες της. Και όταν είναι στο εξωτερικό αλλά και όταν γυρίσουν πίσω. Και προσπαθεί να προστατεύσει και τους πολίτες αυτούς στο εσωτερικό της χώρας τους, που θα συναντήσουν εκείνους, που επέστρεψαν από το εξωτερικό. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό, ότι ενδέχεται – ειδικά αν εφαρμοστούν πολιτικές καραντίνας για αυτούς που θα φύγουν στο εξωτερικό από μια χώρα – να μετατραπεί ο χρόνος διακοπών δύο εβδομάδων σε ένα μήνα για τον ταξιδιώτη, αφού αυτός θα πρέπει να μπει δύο εβδομάδες σε καραντίνα με δικά του έξοδα. Οπότε, όλο αυτό είναι αποτρεπτικό στο να κάνει κάποιος διακοπές. Αυτή την εποχή, λοιπόν, υπάρχει ασάφεια, άρα, δεν μπορούμε να προβλέψουμε με ασφάλεια το τι θα γίνει.»
Συνεχίζοντας, ο διακεκριμένος καθηγητής, μίλησε για το πώς διαμορφώνονται τα δεδομένα για τους γερμανούς ταξιδιώτες, λέγοντας, ότι «Η Γερμανία, παρά του ότι δεν έχουν εμβολιαστεί επαρκώς οι πολίτες της, επιθυμεί να ανοίξει γρήγορα τον τουρισμό επειδή έχει βάλει πολλά λεφτά στην TUI και στην Lufthansa. Την βιασύνη αυτή πέρσι «την πλήρωσε», διότι άνοιξε νωρίς για την Ισπανία αλλά γρήγορα αναγκάστηκε να στραφεί στην Ελλάδα. Φέτος, πάλι επιλέγει να ξεκινήσει από την Ισπανία και όχι από την Ελλάδα, επειδή η Ισπανία είναι πιο οργανωμένος προορισμός. Έχει πολύ πιο οργανωμένο και σύγχρονο σύστημα υγείας από την Ελλάδα, έχει μεγαλύτερα νούμερα και ελέγχεται καλύτερα.» Ο ίδιος επεξήγησε, ότι «Η Γερμανία έχει μεγαλύτερες επενδύσεις στην Ισπανία από ό,τι έχει στην Ελλάδα. Η TUI, δηλαδή, έχει πιο μεγάλο ενδιαφέρον για την Ισπανία και οι υποδομές της Ισπανίας είναι σαφώς καλύτερες από την Ελλάδα σε επίπεδο νοσοκομείων και οργάνωσης. Οπότε και φέτος επιλέγουν να ξεκινήσουν από Ισπανία.»
ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΠΙΔΑ
«Ευελπιστώ, ότι θα είναι μια χρονιά καλύτερη από το 2020. Αυτό γιατί έχουμε μια καλή εμπειρία από πέρσι, οπότε, έχουμε τα εχέγγυα να πάμε καλύτερα. Οι άνθρωποι του τουρισμού έχουν δουλέψει και έχουν κάνει πολύ ωραία δουλειά, η Περιφέρεια σας στην Κρήτη επίσης. Με τα σεμινάρια που έκανα για τα υγειονομικά πρωτόκολλα, αλλά και η ένωση διευθυντών ξενοδοχείων με το Γιώργο τον Πελεκανάκη πρόεδρο έχει οργανώσει πολλά σεμινάρια και έχει εκπαιδεύσει πάρα πολλούς επαγγελματίες έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα. Μάλιστα ξενοδοχεία στην Ελούντα του Κοκοτού έχουνε ήδη δηλώσει ότι πήγαν μια καλή σχετικά σεζόν πέρσι επειδή αντελήφθησαν νωρίς τις ανάγκες και τα πρωτόκολλα που χρειάζονται έτσι ώστε να εμπνεύσουv εμπιστοσύνη από τους πελάτες τους. Έχουμε τα υγειονομικά πρωτόκολλα από πέρσι και όλη την εμπειρία να δουλέψουμε καλύτερα.» Αυτό μας δήλωσε ο διακεκριμένος καθηγητής κ. Μπούχαλης, για να επισημάνει, ωστόσο, ότι πρέπει να είμαστε αρκετά προσεκτικοί.
Συγκεκριμένα, τόνισε, ότι «Πέρσι άνοιξαν τα μισά ξενοδοχεία και είχαν περίπου 50% πληρότητα. Γενικότερα είχαμε το 25% του τουρισμού που συνήθως έχουμε. Φέτος, λένε, ότι αυτό το 25% θα πάει περίπου στο 50%. Εγώ αυτό δεν μπορώ να το πω, διότι δεν το γνωρίζω. Όμως, αν φέτος ανοίξουν περισσότερα ξενοδοχεία από ό,τι το 2020 αυτός ο κόσμος θα μοιραστεί. Αν μάλιστα αρχίσει και ένας πόλεμος τιμών λόγω της οικονομικής ύφεσης, γίνεται αντιληπτό, ότι τα οικονομικά οφέλη, τα κέρδη, θα είναι πολύ λίγα.»
Ο ίδιος τόνισε, ότι δεν είναι ξεκάθαρο αν φέτος θα δουλέψουν περισσότερο οι μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες ή οι βίλες ή το airbnb, τονίζοντας, ότι αυτό εξαρτάται από την ασφάλεια που θα προσφέρεται στους πελάτες. «Διεθνώς βλέπουμε να δουλεύουν πιο πολύ εκείνοι που διαθέτουν μεμονωμένα τουριστικά καταλύματα γιατί οι τουρίστες νιώθουν πιο ασφαλείς σε μικρά, απομονωμένα σπίτια, βίλες και διαμερίσματα που προσφέρονται μέσω airbnb, αλλά βλέπουμε και μεγάλες μονάδες να δουλεύουν καλά. Παραδείγματα αποτελούν το ξενοδοχείο του Κοκοτού στην Ελούντα και τα ξενοδοχεία της Αντεμάρ στην Κρήτη» είπε και συμπλήρωσε«Είναι θέμα το πώς εμπνέεις και επικοινωνείς την ασφάλεια που προσφέρεις στους πελάτες σου και βέβαια επιτυγχάνεις να την παρέχεις σωστά.»
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο ίδιος θεωρεί, πως ο ελληνικός τουρισμός, μπορεί να αντιμετωπίσει την δυσμενή συγκυρία αν υπάρξει συστράτευση δυνάμεων και μάλιστα μπορεί να βγει πιο δυνατός, αν υπάρξει αξιοποίηση του χαμένου χρόνου με βελτίωση των υποδομών. Συγκεκριμένα δήλωσε, ότι «Αυτό που ζούμε είναι ένας πόλεμος. Γι’ αυτό απαιτείται σύμπλευση δυνάμεων, από κυβέρνηση, αντιπολίτευση, επαγγελματίες, εθελοντές, από όλο τον κόσμο, για να ανταπεξέλθουμε στην μεγάλη πρόκληση που ζούμε. Χρειάζεται συστράτευση δυνάμεων. Όχι διχασμός. Αυτά που βλέπουμε σε πολλές χώρες, να βγαίνουν σε κινητοποιήσεις για διάφορα ζητήματα όπως οι μάσκες ή οι πολιτικές που εφαρμόζονται, δεν βοηθούν. Είναι σαν να βάζουμε «αυτογκόλ». Δεν συμβάλουμε έτσι στο να βγούμε από τον πόλεμο, στον οποίο βρισκόμαστε. Διότι έχουμε πόλεμο. Χρειάζεται σύμπνοια και συμπόρευση. Απαιτείται σύνεση και συναίνεση από όλους, ώστε να βγούμε από αυτή την δύσκολη φάση. Θα πάρει βέβαια χρόνο, αλλά μέσα σε αυτό το διάστημα, χρειάζεται ανθρωπιά, αλληλεγγύη και οφείλουμε να φροντίσουμε τους ανθρώπους μας, είτε αυτοί είναι τουρίστες, είτε εργαζόμενοι, όλους όσοι είναι γύρω μας.»
Τέλος, τόνισε, ότι αναμένεται από το 2024 και μετά θα προχωρήσουμε στην νέα τουριστική κανονικότητα, επισημαίνοντας, ότι«είναι ένα διάστημα που μπορούν οι άνθρωποι του τουρισμού να αξιοποιήσουν αυτό το χρόνο για να γίνει το τουριστικό μας προϊόν καλύτερο και πιο ελκυστικό. Είναι ένας πόλεμος αλλά δεν θα έχουμε απώλειες υποδομών. Άρα μπορούμε να δουλέψουμε και να προετοιμαστούμε για τις νέες προκλήσεις και ευκαιρίες με πιο ευνοϊκές συνθήκες και προοπτικές.»
