ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΕΣΕΕ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΨΑΡΟΥΔΑΚΗ
Το click away όχι μόνο δεν βοήθησε αλλά πολλαπλασίασε τα προβλήματα της αγοράς. Αυτό δείχνουν όλες οι μέχρι στιγμής ενδείξεις μετά την εφαρμογή του νέου μέτρου σε ολόκληρη τη χώρα, όπως επισήμανε, μιλώντας στην εφημερίδα μας, ο Αντιπρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου και του Επιμελητηρίου Ρεθύμνου κ. Μανώλης Ψαρουδάκης.
Ο τρόπος με τον οποίο θεωρητικά «άνοιξε» την αγορά, δεν αποδεικνύεται πρακτικά επαρκής και κυρίως δεν είναι οικονομικά αποδοτικός. Και μπορεί η οικουμένη να αναμένει μια κάποια λύση από το εμβόλιο, αλλά το εμπόριο αν δεν έχει σύντομα ένα «οικονομικό εμβόλιο», φαίνεται πως θα παραμείνει πολύ καιρό «βαριά ασθενής» με την τοπική αγορά, η οποία αποτελείται από μικρομεσαίους επιχειρηματίες, να κινδυνεύει σε πρωτοφανή συρρίκνωση λόγω λουκέτων και πτώχευσης των εμπόρων.
Ερωτηθείς ο κ. Ψαρουδάκης για το αν το click away, βοηθά ή όχι τα εμπορικά καταστήματα, ανέλυσε τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί τις τελευταίες ημέρες και απάντησε τα εξής: «Δεν είναι κατανοητή η προσπάθεια εύρεσης μιας ενδιάμεσης οδού μεταξύ της τήρησης του υγειονομικού πρωτοκόλλου και της έστω και μερικής κανονικοποίησης της λειτουργίας της αγοράς. Θεωρώ πως η πρακτική του clickaway είναι σε μεγάλο βαθμό αμφιλεγόμενη καθώς απαιτεί προετοιμασία αλλά και υποδομές που η πλειονότητα των επιχειρήσεων δεν έχει διαμορφώσει. Οι λόγοι είναι αρκετοί, αλλά σημασία έχει το γεγονός ότι η συγκεκριμένη πρακτική, η οποία υιοθετήθηκε εν μια νυκτί, και χωρίς καμία διαβούλευση με τους φορείς των εμπορικών επιχειρήσεων, δεν έχει δοκιμαστεί στη πράξη και φαίνεται ότι ευνοεί τις μεγάλες επιχειρήσεις, η οποίες διαθέτουν τις τεχνικές δυνατότητες για την υποστήριξη των πελατών τους. Παράλληλα η πρακτική αυτή ευνοεί συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων πλήττοντας άλλες παραδοσιακές κατηγορίες προϊόντων όπως τον οικιακό εξοπλισμό. Βέβαια, μια σημαντική παράμετρος του clickaway είναι η αποσυμφόρηση των εταιρειών courier των οποίων η λειτουργία έχει υπερφορτωθεί για δεύτερη φορά κατά τη διάρκεια και του δεύτερου lockdown. Οι πρώιμες ενδείξεις από την εφαρμογή του click away αποδεικνύονται από τα παραπάνω. Σε κάθε περίπτωση τέτοιες πρακτικές, που μπορούν να φέρουν διάφορες ονομασίες, π.χ. click away, παράδοση στην πόρτα κ.λπ., πολλαπλασιάζουν τα προβλήματα λειτουργίας της αγοράς δημιουργώντας παράλληλα δυσκολίες τήρησης του υγειονομικού πρωτοκόλλου.»
ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ
Η συζήτηση για το αν το ηλεκτρονικό εμπόριο έρχεται να αντικαταστήσει σχεδόν ολοκληρωτικά την κλασσική ή παραδοσιακή λειτουργία της εμπορικής αγοράς καλά κρατεί. Ειδικά μετά την εκτόξευση των ηλεκτρονικών πωλήσεων στην χώρας μας, όπως καταγράφονται μέσα στην περίοδο της πανδημίας, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν, πως φτάσαμε στο τέλος των παραδοσιακών αγορών, όπως τις γνωρίζαμε έως σήμερα. Αυτό είναι κάτι που δεν το πιστεύουν πάντως οι καλοί γνώστες του αντικειμένου, καθώς οι συναλλαγές επί της ουσίας δεν μπορεί να είναι απρόσωπες και τα προϊόντα μπορεί να προβάλλονται αλλά δεν αναδεικνύονται μέσα από τον ψηφιακό κόσμο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν μπορεί να αποδείξει την αξιοπιστία του προϊόντος όπως μπορεί ο έμπορος στο κατάστημα του.
Η συζήτηση πάντως έχει τεράστιο ενδιαφέρον και το πρώτο ζήτημα που θέσαμε στον κ. Ψαρουδάκη, είναι να μας αναλύσει, τα θετικά και τα αρνητικά αυτού του συστήματος καθώς η περίοδος της πανδημίας, είναι αλήθεια πως μας ενέταξε πλήρως στην λογική του ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο κ. Ψαρουδάκης δήλωσε τα εξής: «Το ηλεκτρονικό εμπόριο είχε αρχίσει να ενισχύεται ήδη από τα τέλη του 2019, τουλάχιστον με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία. Βέβαια η πανδημία προκάλεσε εντυπωσιακή αύξηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων αναδεικνύοντας παράλληλα τη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων. Η έκρηξη των ηλεκτρονικών πωλήσεων αποκρυσταλλώνεται στο γεγονός πως αναμένεται αύξηση 42.7% των on-line αγορών προϊόντων και υπηρεσιών από τους Έλληνες καταναλωτές από ελληνικά και διεθνή e-shops για το 2020, με τη συνολική αξία του τζίρου να προσεγγίζει τα 11 δις ευρώ. Οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό κατάστημα αυξήθηκαν, σύμφωνα με τα δεδομένα της ΕΛ.ΣΤΑΤ. κατά 18% μεταξύ 2019 και 2020. Το θετικό στοιχείο είναι ότι οι Έλληνες καταναλωτές προτιμούν, ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα και αυτό δείχνει ότι ο ανταγωνισμός από τις πλατφόρμες κολοσσούς (Amazon, Alibaba κ.α.) δεν έχει οξυνθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Όμως η αναγκαιότητα του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι περισσότερο ξεκάθαρη από ποτέ. Και βέβαια ο μετασχηματισμός δεν περιορίζεται στην δημιουργία ηλεκτρονικών καταστημάτων. Η επένδυση στα InternetofThings (IOTs) με αισθητήρες RFID, αυτόματες μηχανές ταμείων λιανικής (self-checkout) θα αποδειχθεί κρίσιμη για την επόμενη ημέρα της πανδημίας. Στο πλαίσιο αυτό, οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και τη νέα προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ 2021-2027 μπορεί να αποδειχθούν κρίσιμοι για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρών και των μεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων. Ειδικά για τις επιχειρήσειςτης περιφέρειας Κρήτης μια συνέργεια μεταξύ του ΙΤΕ, το οποίο διαθέτει εξαιρετικά υψηλά αποθέματα τεχνογνωσίας, και των επιμελητηριακών θεσμών μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων και την επαύξηση της ανθεκτικότητας τους.»
«ΕΙΝΑΙ ΠΛΑΝΗ ΝΑ ΠΙΣΤΕΟΥΜΕ ΠΩΣ ΣΒΗΝΟΥΝ ΟΙ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ»
Η περίοδος της πανδημίας άνοιξε πάντως και τον διάλογο για το αν φτάνουμε στο τέλος της ύπαρξης των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων. Τα μικρά εμπορικά καταστήματα και γενικότερα οι λεγόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις του εμπορίου, υποστηρίζουν αρκετοί, ότι περνάνε στην σφαίρα του παρελθόντος. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν «πεθαίνουν» ή αν πρόκειται για μια περίοδος αυτή που διανύουμε, η οποία θα ξεπεραστεί και θα ξαναδούμε τις εμπορικές αγορές όπως τις γνωρίζαμε.
«Η ερώτηση μου δίνει την ευκαιρία να απαντήσω σε μια πλάνη, η οποία έχει αποτυπωθεί εν πολλοίς σε διάφορα κείμενα μεταξύ των οποίων και η Έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη» δήλωσε στην εφημερίδα μας ο κ. Ψαρουδάκης, ο οποίος συνέχισε λέγοντας τα εξής: «Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις αποτελούν την ραχοκοκαλία της ελληνικής οικονομίας όντας το 97.4% του συνόλου των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις αυτές προσφέρουν το 62% των θέσεων απασχόλησης και περίπου το 1/5 της προστιθέμενης αξίας. Για παράδειγμα, στην περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με τα στοιχεία του Μητρώου Επιχειρήσεων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. οι εμπορικές επιχειρήσεις, που είναι στην πλειονότητα τους πολύ μικρές, αποτελούν το 26% του συνόλου των επιχειρήσεων.Ειδικότερα, όσον αφορά τις ΜμΕ εμπορικές επιχειρήσεις, αυτές αποτελούν συστατικά στοιχεία των κέντρων των πόλεων συμβάλλοντας στην ισόρροπη ανάπτυξη τους. Παρά τον μετασχηματισμό των καταναλωτικών προτύπων, και τη στροφή προς τις ηλεκτρονικές αγορές, οι εμπορικές επιχειρήσεις θα συνεχίζουν να παραμένουν συνδεδεμένες με άλλους κλάδους της οικονομίας όπως ο τουρισμός και η εστίαση. Οι κλάδοι αυτοί εκτιμάται ότι θα ανακτήσουν τη δυναμική τους μετά την πανδημική κρίση. Μάλιστα η πανδημία, πέρα από τις αρνητικές της επιπτώσεις, δημιουργεί ευκαιρίες και μια από αυτές είναι η στροφή σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Η μεταστροφή αυτή μπορεί να προσελκύσει επισκέπτες υψηλότερου εισοδήματος, στοιχείο το οποίο θα ενισχύσει την τουριστική δαπάνη. Αναμφίβολα, οι εμπορικές επιχειρήσεις χρειάζονται υποστήριξη με τους ευρωπαϊκούς πόρους να είναι, όπως ανέφερα και παραπάνω, καθοριστικοί. Επίσης μια διέξοδος είναι η ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας και της δικτύωσης των επιχειρήσεων με την πρακτική των OpenMallsνα μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμη. Θυμίζω πως η δράση των OpenMallsήταν μια εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΣΕΕ η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει την ευχάριστη έκπληξη τόσο για την αγορά του Ρεθύμνου όσο και την υπόλοιπη χώρα.»
Ολοκληρώνοντας, ο κ. Ψαρουδάκης, τόνισε, ότι «Κλείνοντας θα ήθελα να σημειώσω ότι ζητείται επειγόντως ένα «οικονομικό εμβόλιο» καθώς οι επιχειρήσεις υπήρξαν θύματα των κυβερνητικών και υγειονομικών αποφάσεων. Επειδή η άρση του lockdown θα πρέπει να είναι σταδιακή, και ιδιαίτερα προσεκτική, και δεν θα πρέπει να πάμε σε ένα απότομο άνοιγμα της αγοράς η στήριξη των επιχειρήσεων θα πρέπει να είναι αδιαμφησβήτητη.»
