Ο κ. Ζαχαρίας Δημ. Καλοχριστιανάκης, συνταξιούχος εκπαιδευτικός, χρόνια τώρα ασχολείται συγγραφικά και με αξιοσημείωτο, ομολογουμένως, ζήλο για την ανάδειξη της διαχρονικής Ιστορίας του τόπου του, των Αστερουσίων, μιας περιοχής παρθένας με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, μεγάλη παράδοση και λαμπρά ιστορία, που αποτέλεσε την πόρτα εισόδου του μοναχισμού από την αρχική του κοιτίδα, την Αίγυπτο, αρχικά στον ελλαδικό και στη συνέχεια και στον πανευρωπαϊκό χώρο. Απ’ εδώ (από τους Καλούς Λιμένες, τόπο βιβλικό) πέρασε, ως γνωστόν, και διαχείμασε και ο θείος των Εθνών Απόστολος κι εδώ, στις απόκοσμες κορυφές και στ’ απομονωμένα αστερουσιανά σπήλαια, βρήκε καταφύγιο ο ορθόδοξος μοναχισμός.
Τελευταίο του βιβλίο το παρουσιαζόμενο με το σημείωμά μας αυτό και επιγραφόμενο: «Η Ιερά Μονή Κουδουμά κατά τον αντιστασιακό αγώνα (1941- 45)». Πολλοί συνέβαλαν στην εκδοτική πληρότητα και καλαισθησία και του παρόντος συγγράμματος τού κ. Ζαχαρία Καλοχριστιανάκη, και βέβαια ο πολύ αγαπητός οικείος Μητροπολίτης Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριος, που του παρεχώρησε προς αναδίφηση άπαν το ογκώδες αρχείο της πάλαι ποτέ Επισκοπής Αρκαδίας, καθώς και ο Ηγούμενος της Ι. Μονής Κουδουμά κ. Μακάριος.
Ο συγγραφέας με πυξίδα του την ιστορική αλήθεια μελετά, συλλέγει, ταξινομεί και παρουσιάζει διαχρονικά την Ι. Μονή Κουδουμά από την ίδρυσή της μέχρι και τα τελευταία ιστορικά γεγονότα, που αφορούν στο θέμα του, την αντιστασιακή της Μονής δράση κατά τα έτη 1941- 1945. Ο συγγραφέας αισθάνεται βαθιά ικανοποίηση και νιώθει να αποζημιώνεται απεριόριστα, που όλοι οι αρχηγοί του αγώνα και της Εθνικής Αντίστασης έχουν κάτι να πουν και για τη Μονή Κουδουμά και για τα σπουδαία γεγονότα που διαδραματίστηκαν και σημάδεψαν το Μοναστήρι κατά τα χρόνια αυτά της Εθνικής κατά των Γερμανών Αντίστασης. δυο φορές εκκενώθηκε από τους ναζιστές καταπατητές του, πυρπολήθηκε και ολοσχερώς καταστράφηκε και πλήρωσε τη συμμετοχή του στον Αγώνα με ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια και με δυο νεκρούς μοναχούς.
Στην ανάπτυξη του θέματος αναφέρεται αδρομερώς στο ξεκίνημα της Αντίστασης και στους πρώτους αντιστασιακούς, ενώ εκτενέστερα θα τον απασχολήσουν ιερωμένοι αντιστασιακοί με πρώτους- πρώτους στον κατάλογο τον Επίσκοπο Αρκαδίας και στη συνέχεια Μητροπολίτη Κρήτης Βασίλειο Μαρκάκη και τον διάδοχό του (εις αμφότερα) Ευγένιο Ψαλιδάκη, πρότυπα και οι δύο θαρραλέων, αγνών και θερμών πατριωτών.
Αναφορά, επίσης, γίνεται και στα μοναστήρια της Κρήτης που έπαιξαν τον πρώτο ρόλο για την συγκέντρωση, φιλοξενία, εφοδιασμό και τροφοδοσία των Άγγλων, Αυστραλών, Νεοζηλανδών και λοιπών εμπερίστατων κατοίκων του νησιού, αλλά και που απέκρυψαν και φυγάδευσαν, στη συνέχεια, με υποβρύχια προς την Αύγυπτο συμμάχους και γυναικόπαιδα, με το μεγαλύτερο βάρος στο σημείο αυτό να το σηκώνουν τα Μοναστήρια του Πρέβελη και του Κουδουμά, με τους Ηγουμένους τους Αγαθάγγελο Λαγουβάρδο και Παρθένιο Χαιρέτη, που κατά την αντίσταση ανέλαβαν, αντίστοιχα, ανάλογους και ισοδύναμους ρόλους.
Αναφέρεται, στη συνέχεια, και στους τόπους αντίστασης της περιοχής Κουδουμά, που ήταν οι Τρεις Εκκλησιές, το Μοναστήρι των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, η Αγία Μονή, η Μονή του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ο Άγιος Νικόλαος (το μετόχι του Κουδουμά).
Αναφέρεται, τέλος, και σε διάφορα θαυμαστά γεγονότα που καταδεικνύουν το μέγεθος της βαρβαρότητας και ασέβειας των κατακτητών που δεν εξαντλούνταν μόνο στους ανθρώπους, αλλά και στη βεβήλωση και καταστροφή και αυτών των μνημείων λατρείας.
Πολύ ενδιαφέροντες κρίνουμε και τους πίνακες στο τέλος του βιβλίου με τα Ευρετήρια: α) Κυρίων Ονομάτων και β) Τόπων, καθώς και την τετράγλωσση απόδοση (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ρωσικά) περίληψης του κειμένου.
Για όλα αυτά, ο κ. Καλοχριστιανάκης είναι αληθινά άξιος του «δικαίου επαίνου» αλλά και της αγάπης όλων μας και γι’ αυτό το νέο πόνημά του, που αποτελεί, τωόντι, περισπούδαστη και κεφαλαιώδους σημασίας μελέτη για το τόπο, απόρροια των συστηματικών και ενδελεχών ερευνών του στον χώρο της κρητικής, εκκλησιαστικής και πολιτικής ιστορίας. Η αίσθηση του χρέους απέναντι στον τόπο είναι, νομίζω, αυτή που καθοδήγησε τις προσπάθειές του και συνέβαλε στο ξεπέρασμα των οποιωνδήποτε δυσχερειών. Η προσπάθειά του, ανάγκη βαθιά εσωτερική, αντανακλά το περίσσευμα της ψυχής του και ενθαρρύνει την ανάληψη και στο μέλλον παρόμοιων πρωτοβουλιών. Χωρίς κανένα δισταγμό μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το φωτισμένο ενδιαφέρον ορισμένων ανθρώπων, το γνήσιο συναίσθημα ευθύνης του καθενός μας απέναντι στους συμπολίτες του, η ολοπρόθυμη συνεργασία με τους άλλους για ανώτερους σκοπούς και ιδανικά αποτελούν την ασφαλέστερη δικλείδα για την προαγωγή και ιστορική και πνευματική ανάπτυξη και καταξίωση ενός τόπου.
