Ο Άγιος Ευαγγελιστής Λουκάς είναι ο συγγραφέας του τρίτου κατά σειρά Ευαγγελίου και των Πράξεων των Αποστόλων, γιατρός και ζωγράφος, με Ελληνική εθνικότητα. Η παράδοση τον θέλει ως τον πρώτο αγιογράφο της Θεοτόκου με τον Ιησού Χριστό βρέφος στην αγκαλιά της, καθώς επίσης και των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Δεν ήταν ένας από τους δώδεκα Αποστόλους. Κατηχήθηκε από τον Απόστολο Παύλο, αναδείχθηκε απόστολος και δάσκαλος εθνών για να κηρύξει και ο ίδιος το Ευαγγέλιο σε Ανατολή και Δύση.
Ήταν σοφός κατά κόσμον, όσο και σοφός κατά Θεόν. Ως προς τον κόσμο ήταν μορφωμένος άνθρωπος με σοφία, με γνώσεις και επιστήμονας. Ο Παύλος που τον είχε συνοδό και συνεργάτη του για πολλά χρόνια στην Προς Κολοσσαείς Επιστολή του τον ονομάζει ιατρό (ἀσπάζεται ὑμᾶς Λουκᾶς ὁ ἰατρὸς – Κολ.4,14). Μια εξαιρετική προσωπικότητα που πριν ακόμα προσχωρήσει στον Χριστιανισμό, κοσμούνταν με υπέροχα πνευματικά χαρίσματα, με επιστήμη και τέχνη, έτσι ώστε να θεωρείται ως ένας από τους εκλεκτούς ανθρώπους της εποχής του. Σπούδασε στις σχολές της Αντιόχειας από την οποία και κατάγονταν.
Ήταν όμως σοφός και κατά Θεόν. Η κοσμική σοφία και οι γνώσεις του δεν τον γέμιζαν με έπαρση και εγωισμό, ούτε στάθηκαν εμπόδιο για να δεχθεί τη σωτήρια πίστη. Μετριόφρων και αληθινός σοφός, πεπεισμένος ότι έξω από την ελλιπή γήινη σοφία και επιστήμη υπάρχει και η θεία σοφία που αποκαλύπτει τις αιώνιες βουλές του Θεού. Άριστος γιατρός και άριστος Χριστιανός. Αναδείχθηκε δοχείο του Αγίου Πνεύματος, σκεύος εκλογής, πρωτοστατώντας στο κήρυγμα του Ευαγγελίου και το σωτήριο έργο του Σωτήρα Χριστού.
Διέδωσε το Λόγο του Θεού σε πολλά μέρη της Μικράς Ασίας, στην Μακεδονία, τη Βοιωτία και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Κήρυξε στη Ρώμη και την Αφρική. Πέρασε πολλούς κόπους και διωγμούς με καθημερινές στερήσεις, με αγωνίες και στο τέλος ο μαρτυρικός θάνατος.
Στο Ευαγγέλιο του καθώς και στις Πράξεις των Αποστόλων δεν μιλάει ο ίδιος ο Λουκάς, αλλά οι αυτόπτες μάρτυρες και υπουργοί του Λόγου. Μιλάει η Παναγία από την οποία άκουσε τα γεγονότα του Ευαγγελισμού, της Γεννήσεως του Κυρίου, της Περιτομής και της Υπαπαντής Του. Στη συνέχεια περιγράφετε η ζωή και τα θαυμαστά έργα των πρώτων Χριστιανών. Πάνω απ’ όλα όμως μιλάει το Άγιο Πνεύμα που κίνησε το χέρι του Αγίου για να αποθανατίσει και γραπτά το Θείο Λόγο.
Δεν ήταν μόνο ο αγαπημένος συνεργάτης του Αποστόλου Παύλου, αλλά και όλων των Χριστιανών αγαπημένος διάκονος, για τις αρετές και την αγιότητά του, την αγάπη και στοργή προς όλους κυρίως στους πάσχοντες. Ο Απόστολος των Εθνών του χρωστά πολλά καθότι τον θεράπευσε από διάφορες αρρώστιες. Υπηρέτης του Θείου Λόγου και των πασχόντων. Τώρα είναι ένδοξος και τιμημένος από την Εκκλησία, τρισμακάριος στη Βασιλεία του Θεού.
Κλείνουμε αυτό το σύντομο αφιέρωμα στον Ευαγγελιστή Λουκά με μια συλλογή από την υμνολογία της εορτής του και από τον Παρακλητικό Κανόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου
Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’.
Ἀπόστολε Ἅγιε, καὶ Εὐαγγελιστὰ Λουκᾶ, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Μαθητὴς γεvόμενος τοῦ Θεοῦ Λόγου, σὺν τῷ Παύλῳ ἅπασαν, ἐφωταγώγησας τὴv γῆν, καὶ τὴν ἀχλὺν ἀπεδίωξας, τὸ θεῖον γράψας, Χριστοῦ Εὐαγγέλιον.
Ὁ Οἶκος
Ὡς ἰατρὸς καὶ μαθητὴς Λουκᾶ ἠγαπημένος, μυστικῇ χειρουργίᾳ τὰ πάθη τῆς ψυχῆς μου, καὶ τὰ τοῦ σώματος ὁμοῦ ἴασαι, καὶ δὸς μοι κατὰ πάντα εὐεκτεῖν, καὶ σοῦ τὴν παναοίδιμον γηθόμενος γεραίρειν πανήγυριν, ὄμβροις τε δακρύων, ἀντὶ μύρων τὸ σεπτόν σου καὶ πάντιμον σῶμα καταβρέχειν· ὡς στήλη γὰρ ζωῆς ἐγγεγραμμένη τῷ ναῷ τῷ θαυμαστῷ τῶν Ἀποστόλων πᾶσιν ἐκφώνει, καθάπερ καὶ σὺ τὸ πρῶτον, τὸ θεῖον γράψας Χριστοῦ Εὐαγγέλιον.
ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟ
Ἄλαλα τά χείλη τῶν ἀσεβῶν, τῶν μή προσκυνούντων τήν Εἰκόνα Σου τήν σεπτήν, τήν ἱστορηθεῖσαν ὑπό τοῦ Ἀποστόλου Λουκᾶ ἱερωτάτου, τήν Ὁδηγήτριαν.
