ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΑΠΟΨΕΙΣ

Μαθητικές κατασκηνώσεις - 1 Πασαλίτες - Α’ του Μαρίνου Γαλανάκη

0

Ύστερ’ από  την αποχώρηση των στρατευμάτων των ΝΑΖΙ εγκληματιών από την Κρήτη, εμείς τα παιδιά είχαμε τα χάλια μας, πιο πολύ κι από τους ενήλικες, λόγω των στερήσεων, τις οποίες μας είχαν επιβάλλει αυτά τα εργαλεία του Φασισμού, όπως μας επιβάλλουν και σήμερα οι επίγονοί τους.

Καταβλήθηκε τότε προσπάθεια κι οργανώθηκε στα 1947, με τη φροντίδα και την άμεση επίβλεψη του τότε «Επιθεωρητή Δημοτικών Σχολείων της Α΄ Εκπαιδευτικής Περιφερείας Ρεθύμνης» αείμνηστου Κων/νου Πετρίτη, η πρώτη μαθητική κατασκήνωση, που λειτούργησε δυο εικοσαήμερες περιόδους κατά το καλοκαίρι του 1947 στις Πασαλίτες  Μυλοποτάμου.

Ο Εκπαιδευτικός Κ. Πετρίτης ήταν Χιώτης στην καταγωγή. Υπηρέτησε με ζήλο ως «Επιθεωρητής της Α’ Εκπαιδευτικής Περιφερείας Ρεθύμνης» κι άφησε άριστες αναμνήσεις σε όσους Δασκάλους συνεργάστηκαν κάτω από τη διοίκηση, εποπτεία και καθοδήγησή του και στην Κοινωνία του Ρεθέμνους. Υπηρεσιακά ήταν αυστηρός. Πλην όμως ευγενής, έντιμος, κι ακέραιος. Καταρτισμένος πολύ καλά. Δίκαιος κι αντικειμενικός στις κρίσεις του απέναντι στους υφιστάμενούς του. Σεμνός, τίμιος, ηθικός, και πάνω απ’ όλα Δάσκαλος, που έβαζε τον εαυτό του υπόδειγμα, μπροστά στους υφιστάμενούς του.

Τότε το Γραφείο του Επιθεωρητή Δημ. Σκολειών της Α’ Εκπ. Περιφέρειας του Ρεθέμνους στεγαζόταν στο ισόγειο του διδαχτηρίου του Β’ Δημοτικού Σκολειού της πόλης μας, που υπάρχει και λειτουργεί ακόμη παρά τη λεωφόρο Π. Κουντουριώτη, γνωστού ως «Καμαράκι».  Κατείχε τους δυο χώρους αυτού του παλιού διδαχτηρίου, που βρίσκονται στο βάθος του διαδρόμου και στην ανατολική του πλευρά και τελευταία λειτουργούν ως αίθουσες διδασκαλίας.

Εκεί το συνάντησα πρώτη φορά ως μαθητής, που μόλις είχα πάρει  το απολυτήριο του Δημοτικού.

Με δέχτηκε πρόθυμα κ ευγενικά και μ’ άκουσε  με προσοχή.

- Και βέβαια θα σε πάρομε στην Κατασκήνωση και μάλιστα ως ομαδάρχη!

Το θάρρος, η παρρησία, η αγνότητα, η σεμνότητα κι ο σεβασμός μου εχτιμήθηκαν από τον οξυδερκή Εκπαιδευτικό.

Και νά ‘μαι ομαδάρχη αρχές Ιούλη του 1947 στην Μαθητική Κατασκήνωση στις Πασαλίτες.

Ο καταυλισμός είχε στηθεί  λίγα μόλις μέτρα έξω από την παρυφή τωνΠασαλιτών  προς την κατεύθυνση του χωριού  Μελισσουργάκι μέσα σ’ ένα λιόφυτο επίπεδο ανάμεσα σε δυο ρεματιές και σε υψόμετρο περί τα 270 μέτρ’ από την επιφάνεια της θάλασσας.

    Το μεγάλο επίπεδο αυτό λιόφυτο αποτελούσε ιδιοχτησία του πασαλιτιανούΓεωργίου Στεφανάκη, που ήταν εγκατεστημένος και διέμενε μόνιμα στηνΑθήνα. Ήταν πρωτεξάδελφος του κατοπινού Βουλευτή του Νομού του Ρεθέμνους Κώστα Στεφανάκη. Αυτός παραχώρησε το χωράφι του αυτό για την πρόσκαιρη λειτουργία της μαθητικής κατασκήνωσης, ύστερ’ από τη διαμεσολάβηση του τότε Δασκάλου Πασαλιτών Νικήστρατου Αλισανδράκη, για χάρη των μαθητών του Ρεθέμνους. Υστερότερα μάλιστα δώρισε τμήμα του λιόφυτου αυτού στην τότε Κοινότητα των Πασαλιτών, όπου και χτίστηκε κατά τις αρχές της δεκαετίας του 1960 το διδαχτήριο του Σκολειού των Πασαλιτών.Και το μεν διδαχτήριο υπάρχει ακόμη, αλλά δε λειτουργεί σ’ αυτό Σκολειό, αφού ήδη από ετών έχει καταργηθεί. Και τούτο, γιατί  κ οι Πασαλίτες δεν έχουν εξαιρεθεί από τον κανόνα κι ακολουθούν τη μοίρα και των υπόλοιπων μικρών χωριών της υπαίθρου Ελληνικής Επικράτειας. Σήμερα σ’ αυτό τον οικισμό κατοικούν μόνιμα οχτώ μόλις οικογένειες κ οι κάτοικοί τους δεν ξεπερνούν τους εικοσιπέντε. Εξάλλου κ οι γειτονικοί οικισμοί δε βρίσκονται σε πιο καλή μοίρα. Στο πολύ κοντινό Μελισσουργάκι κατοικούν μόνιμα μόλις εφτά οικογένειες. Στον απέναντι Καλαμά  τέσσερις. Κ η Καλανταρέ δεν έχει ούτ’ ένα μόνιμο κάτοικο! Λειτουργεί ως …παραθεριστικός οικισμός, ανακαινισμένος από μια Γαλλίδα, την ονομαστή Άννα της Καλανταρές, που, σε ανύποπτο χρόνο, αγόρασε «μπιρ παρά» σχεδόν το σύνολο των εγκαταλειμμένων κ ερειπωμένων  χτισμάτων του οικισμού…

 

aa (1)

Οι πιο πολλές από τις οικοδομές των Πασαλιτών ήδη έχουν υποστεί σημαντικές διαβρώσεις. Μένει ακόμη και θυμίζει τα παλιά ο Ναός τουΣωτήρα Χριστού, εξαιρετικά περιποιημένος από τους καλούς Χριστιανούς του οικισμού, που η πίστη τους στο Θεό παραμένει ακόμη ακλόνητη ως ισχυρά θεμελιωμένη, καθώς κ οι ελληνικές παραδόσεις τους.  Το παρήγορο είναι πως έχουν ανεγερθεί τελευταία νέα, πλην όμως πολύ λίγα, πετρόχτιστα χτίρια κ έχουν ολοκληρωθεί ελάχιστες ανακαινίσεις λίγων παλιών, με διατήρηση παραδοσιακών στοιχείων. Κάποι’ από αυτά χτίστηκαν με την ενίσχυση του προγράμματος αγροτουρισμού ως ξενώνες κ έχουν αποστολή τους την ανύπαρχτη ως την ώρα τουριστική εκμετάλλευση…

Η έχταση, που κατέλαβε τότε ο καταυλισμός της κατασκήνωσης, σήμερα είναι αγνώριστη. Τα λιόδεντρα ποικιλίας χοντρολιάς, από τα οποία ήταν τότε κατάφυτη, έχουν εκλείψει τελείως και τη θέση τους, κατά ένα μέρος, έχουν καταλάβει λιόδεντρα ποικιλίας κορωναίϊκης.

 

 

aa (2)

 

 

Ανάμεσά τους διέρχεται ο ασφαλτοστρωμένος επαρχιακός αυτοκινητόδρομος, που αναβαίνει ανατολικά του Περάματος από  του Μπραχίμω (Ιμπραϊμ, παρακαλώ) και συνδέει με τον παλιό κεντρικό δρόμο Ρεθέμνους - Ηρακλείουτις Πασαλίτες και το Μελισσουργάκι.  Προεχτείνεται προς Καλαμά – Καλανταρέ – Ορθέ – Πηγουνιανά - Αγγελιανά κι από ‘κεί  καταλήγει πάλι στον παλιό κεντρικό δρόμο Ρεθέμνους – Ηρακλείου δυτικά του Περάματος.Έτσι   συμπληρώνει τον κύκλο του.

Τμήμα της έχτασης αυτής ανήκει σήμερα στον Μανόλη, γιο του Μανόλη,εγγονό του Μανόλη και δισέγγονο του Μανόλη Καλλέργη, που και το γιο τουΜανόλη τον ονόμασε! Κι αυτός είναι, που με συνόδευσε και με ξενάγησε στον οικισμό και στην ευρύτερη περιοχή των Πασαλιτών στις 25.9.2015, κι οφείλω να τον ευχαριστήσω για την προθυμία, με την οποία εκπλήρωσε την επιθυμία μου να επισκεφτώ αυτό τον τόπο.

Εκεί, ανάμεσα στα λιόδεντρα και δίπλα στον αυτοκινητόδρομο, όπου ο καταυλισμός της τότε κατασκήνωσης, δεσπόζει  τώρα χτίσμα μοναδικό, που στεγάζει  ελαιουργείο, που είναι δημιούργημα του εβδομηντάχρονου πατέρα του Μανόλη, που κατάγεται από τους Χουμεριανούς Καλλέργηδες.

 

Στον τότε καταυλισμό είχαν στηθεί στρατιωτικές σκηνές, που χωρούσαν 12-24 κρεβάτια εκστρατείας σε δυο σειρές. Τα κρεβάτια της κάθε σειράς  άφηναν μεταξύ τους ελάχιστο κενό διάστημα.  Ένας στενός διάδρομος χώριζε τη μια ‘πό την άλλη σειρά των κρεβατιών. Στη μέση του διαδρόμου και στις δυο του άκρες υπήρχαν οι τρεις ορθοστάτες, που κρατούσαν τη σαμαρωτή σκεπή του τσαντηριού. Στους δυο ακρινούς ορθοστάτες «μπουρλιάζαμε» και δέναμε τα βράδια το σκοινί, που κρατούσε κλειστά τα δυο φύλλα της κάθε εισόδου – εξόδου του αντίσκηνου. Το σύνολο των σκηνών κατασκηνωτών ήταν γύρω στις είκοσι. Οι σκηνές του προσωπικού ήταν πιο μικρές. Άλλες για δυο κι άλλες  για τέσσερα στελέχη. Αυτές ήταν περιμετρικά του καταυλισμού.

Επειδή αυτό το λιόφυτο δεν επαρκούσε, στήθηκαν τα υπαίθρια μαγειρεία πίσω από ένα τρόχαλο στο γειτονικό  λιόφυτο. Τραπεζαρία και τέτοια δεν υπήρχαν. Το φαγητό διανεμόταν στις μαθητικές Κοινότητες με χύτρες. Η διανομή γινόταν έξω από τα τσαντήρια από τους ομαδάρχες, με την επίβλεψη και τη συνδρομή των Κοινοταρχών.

 

 

 

aa (3)

Στην  κάθε σκηνή  διέμεναν μια ή δυο ομάδες κατασκηνωτών.  Οι σκηνές των αγοριών ήταν χωριστές από αυτές των κοριτσιών. Η Διοίκηση είχε φροντίσει να βρίσκονται στην ίδια σκηνή μαθητές ή μαθήτριες που προερχόταν από το ίδιο σκολειό ή από σκολειά γειτονικών χωριών, ώστε να γνωρίζονται μεταξύ τους, να συγχρωτίζονται πιο εύκολα και ν’ αποφεύγονται δυσάρεστα επακόλουθα.

Οι ομάδες  κατασκηνωτών αποτελούσαν τις Κοινότητες αγοριών και κοριτσιών. Στις Κοινότητες των αγοριών προϊστάμεν’ ήταν Δάσκαλοι Κοινοτάρχες και στων κοριτσιών Δασκάλες Κοινοτάρχισσες, με βοηθούς τους ομαδάρχες και τις ομαδάρχισσες αντίστοιχα. Κάθε Κοινότητα είχε κ ένα όνομα. Όνομα συνήθως εθνικό ή παρμένο από τη φύση. Ανταγωνιζόμαστε μεταξύ μας για το ποια Κοινότητα θα ερχόταν πρώτη στην καθαριότητα, στη διακόσμηση του περιβάλλοντος χώρου της, στην τάξη και στην πειθαρχία, και τα τοιαύτα.

 

Εγώ ήμουν ομαδάρχης ομάδας 12 μαθητών, προερχόμενων από το σκολειό των Περιβολίων, που ονομάζεται 8ο Δημ. Σκολ. Ρεθύμνου, από την εποχή, αρχές της δεκαετίας του 1970, που, ως Δ/ντής του, συμμετείχα  στην οριοθέτηση των περιφερειών και στην αρίθμηση  των 5ου, 6ου, 7ου, 8ου κ  9ουΔημ. Σκολειών της Πόλης μας.

Θυμούμαι στην ομάδα μου τους τότε κατασκηνωτές-μαθητές: Μιχάλη Ν. Καλογεράκη, κατοπινό μέλος της Σχολικής Εφορίας του Δημ. Σκολειού Περιβολίων πριν και κατά την περίοδο που το διεύθυνα. Μιχάλη Κοτζαμπουγιούκη, υστερότερα βιοτέχνη μαραγκό-επιπλοποιό και καλό φίλο.Γιώργο Λαδιά, που μαθήτευσε μετά στο κουρείο του Περβολιανού κουρέα Ν. Σαλβαράκη στην οδό Αρκαδίου και Χαιρέτη. Γίνηκε κουρέας  στο Ρέθεμνος, ώσπου μεταδημότευσε στην Αθήνα. Δυστυχώς η μνήμη μου δε με βοηθά να επαναφέρω σ’ αυτή και τα ονοματεπώνυμα των υπόλοιπων, αρκετών από τους οποίους τα παιδιά δίδαξα κατά την περίοδο που υπηρέτησα στο 8ο(Περιβολίων) Σκολειό του Ρεθέμνους.

Όλοι τους μου άφησαν καλές αναμνήσεις και συνεργάστηκαν ως κατασκηνωτές ομαλά μαζί μου. Τόσο, ώστε να πάρομε κ έπαινο μια πρωϊνή, κατά την ανάγνωση της Ημερήσιας Διαταγής από τον Υπαρχηγό της Κατασκήνωσης, ως εργατική, πρόθυμη και πειθαρχημένη ομάδα. Παράλληλα, με την ίδια Η.Δ., μου έγινε και παρατήρηση, γι’ ανάρμοστη συμπεριφορά προς τον Κοινοτάρχη μου, όταν, ενώ έβλεπε πως η χύτρα του φαγητού είχε αδειάσει, μου ζήτησε να δώσω και δεύτερη μερίδα γάλα στα παιδιά, που περίμεναν στην ουρά για να πάρουν δεύτερη μερίδα «ροφήματος», παρασκευασμένου από … φρέσκο γάλα σκόνη Αμερικής. Αλλά έμειναν με άδεια την …καραβάνα στο χέρι…

Όχι, δεν μου επιβλήθηκε ποινή…

Βλέπετε, η συγκρότηση της Κοινωνίας των κατασκηνωτών κι ο κανονισμός της κατασκήνωσης ήταν εναρμονισμένα  στο στρατιωτικό πρότυπο κι αυτό ακολουθούσαν. Εξάλλου κάποια Στελέχη της είχαν απολυθεί λίγο καιρό πρωτύτερ’ από τις τάξεις του  «Εθνικού Στρατού». Κατά τη θητεία τους σ’ αυτόν, που συνέπεσε κατά τη διάρκεια του εμφύλιου, υπηρετούσαν ως έφεδροι αξιωματικοί, χωρίς και να το γνωρίζουν, τα  συμφέροντα της «Δύσης», στην οποία εξακολουθούμε και «ΑΝΗΚΟΜΕΝ». Και,  για χάρη της οποίας, είμαστ’ έτοιμοι να στήσομε άλλο ένα εμφύλιο, προκειμένου να εξακολουθήσει η «Δύση» ν’ αρμέγει και να πίνει το γάλα της παχιάς αγΕΛΛΑΔΑΣ.(………………)

 

Κατά το στρατιωτικό σύστημα, με το οποίο λειτουργούσε κ η Κατασκήνωση ως έμπεδο, είχαμε νωρίς το πρωί  εγερτήριο και, όπως τραγουδούσαμε τότε αυτοσαρκαζόμενοι,

 «Πριν ο ήλιος βγει και πριν καλοξυπνήσεις,

σε ταράζουνε στις πρωϊνές ασκήσεις.

Σου κουνάνε το μυαλό

και σε κάνουν παλαβό»(δις, όχι εκατομμύρια φυσικά, αλλά φορές)…

Μετά τις πρωϊνές ασκήσεις ακολουθούσε η αναφορά των Ομαδαρχών προς τους Κοινοτάρχες (αναφορά Λόχου) σε παράταξη όλων των Ομάδων της κάθε Κοινότητας χωριστά. Έτσι παραταγμένοι κατά ομάδες πηγαίναμε κατόπιν σ’ ένα πλάτωμα, όπου συγκεντρωνόμαστε  όλες οι Κοινοτήτες (Λόχοι) κατά παράταξη. Εκεί γινόταν η καθημερινή ομαδική προσευχή κ η έπαρση της Σημαίας. Οι Κοινοτάρχες (Λοχαγοί) ανέφεραν στον Αρχηγό της Κατασκήνωσης (Διοικητή Τάγματος), ό,τ’ είχε σχέση με τη …Δύναμη της Μονάδας. Διαβαζόταν κατόπιν η «Ημερήσια Διαταγή» από τον Υπαρχηγό (Υποδιοικητή - Υπασπιστή). Κι ακολουθούσε η διανομή του πρωϊνού «αναρροφήματος».

Αυτό το μοιράζαμε οι Ομαδάρχες στα κύπελλα των παραταγμένων κατασκηνωτών από χύτρες, που είχαμε μεταφέρει γεμάτες από τα μαγειρεία με τη βοήθεια τριών κατασκηνωτών της ομάδας μας (αγγαρείες). Μια κουταλιά «αναρρόφημα» στον καθένα και την κάθε μια, παρασκευασμένο από σκόνη γάλακτος, προσφορά σωτηρίας  του «Σχεδίου Μάρσαλ» προς τα Ελληνόπουλα, που στην ουσία  ήταν αυτό,  διά του οποίου εξαγοράστηκε η Ελευθερία των Ελλήνων από το κεφάλαιο του σιωνιστικού «λόμπυ» των Η.Π.Α.. Κι  από αυτό το χρόνο ανέλαβαν «Κεχαγιάδες» επιτήρησης και στήριξης  των συμφερόντων του «λόμπυ» αυτού στην Ελλάδα οι Η.Π.Α., σ’ αντικατάσταση του ως τότε «Κεχαγιά», που ήταν η Βρετανία. (…..)

Αν παρέμενε στη χύτρα περίσσευμ’ «αναρροφήματος», έπαιρναν και δεύτερη κουταλιά, όσοι προλάβαιναν, παρατασσόμενοι με σειρά προτεραιότητας στην ουρά της παράταξης. Συνήθως όμως δεν περίσσευε για να πάρουν δεύτερη φορά όλοι όσοι το επιθυμούσαν. Κάποια φορά, που μέρος της ουράς διαλύθηκε χωρίς την εκπλήρωση της επιθυμίας του, με παρατήρησε ο Κοινοτάρχης μου κ εγώ …αμάρτησα…

Μετά το πρωινό, άρχιζε η εφαρμογή του ημερήσιου ωρολόγιου προγράμματος. Γι’ αυτό όμως θα μιλήσομε ελπίζω άλλη φορά…

 

 

(Συνεχίζεται στο επόμενο)

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ