Έχω την άποψη ότι ο άνθρωπος γεννιέται σοσιαλιστής και εκπαιδεύεται...για να γίνει καπιταλιστής.
Στη πορεία, μερικοί το καταφέρνουν με επιτυχία, δίνοντας κι ένα ιδεολογικο-οικονομικό δικαιολόγημα στην επιτυχία τους, άλλοι το υπηρετούν όχι με επιτυχία αλλά δεν σταματούν την προσπάθεια μέχρι το τέλος της ζωής τους κι άλλοι γρήγορα ή αργά συνειδητοποιούν ότι εκπαιδεύονται “παρά φύση” και αποφασίζουν να αγωνιστούν για μια κοινωνία ευτυχισμένων ανθρώπων και όχι μόνο ευημερούντων αριθμών, για μια ουμανιστική σοσιαλιστική κοινωνία πολιτών.
*Το Σοσιαλιστικό (Ουμανιστικό) κοινωνικό σύστημα συνεχίζει να αποτελεί ένα παγκόσμιο πολιτισμικό ζητούμενο, απαιτώντας την αναμόρφωση του ανθρώπου σε πέντε βασικές απόψεις του, γύρω από το νόημα της ζωής και λαμβάνοντας υπόψη οκτώ αλήθειες, που τις περισσότερες φορές κάνουμε ότι τις αγνοούμε.
Οι πέντε βασικές απόψεις γύρω από το νόημα της ζωής, που πρέπει να κατανοήσουμε.
Το νόημα της ζωής κρύβεται πίσω από την έννοια της ψυχικής σχέσης μας με τους άλλους ανθρώπους και όχι στον απομονωτισμό του ατομικού ψυχισμού μας.
Η βιολογική μας ύπαρξη ολοκληρώνεται μέσα από την οικουμενική συνύπαρξη μας με όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλετικών, οικονομικών και θρησκευτικών διαφοροποιήσεων τους. Η συνύπαρξη αυτή απαιτεί την ανάπτυξη μιας ευρύτερης αίσθησης “ανοχής” στην ψυχική και βιολογική ιδιαιτερότητα του “πλησίον” μας.
Η αναγκαιότητα ψυχικής σχέσης και βιολογικής συνύπαρξης με άτομα πολλαπλών ιδιαιτεροτήτων απαιτεί να αντικατασταθεί ο ατομικός λόγος από τον κοινωνικό διάλογο.
Στα αναπτυγμένα κράτη το πρόβλημα της ζωής δεν είναι η επιβίωση αλλά η συμβίωση.
Η γνώση της αλήθειας των όντων δεν αποτελεί κτήση κανενός. Όλοι μας είμαστε μέτοχοι της συμπαντικής γνώσης στο επίπεδο των δυνατοτήτων μας.
Οι οκτώ βασικές αλήθειες που συνοδεύουν το Σοσιαλιστικό Ουμανιστικό κοινωνικό σύστημα.
Ο Δημοκρατικός και Ουμανιστικός Σοσιαλισμός αποτελεί την κοινωνική έκφραση ενός πολιτισμικού ρεύματος, αντίπαλου προς τον υλιστικό, οικονομίστικο και αντι-ουμανιστικού πολιτισμού του δυτικού κόσμου.
Ο Ουμανιστικός Σοσιαλισμός δεν μπορεί να δομηθεί πάνω σε δογματικά πρότυπα. Αποτελεί έννοια που βρίσκεται σε ευθεία αντιστοίχιση με τους συμπαντικούς φυσικούς νόμους της συνεχούς αλλαγής και ανατροπής.
Η φιλοσοφία του Ουμανιστικού Σοσιαλισμού αποτελεί μια πολιτικο-κοινωνική πρόταση η οποία προσεγγίζεται με επιμέρους εξειδικεύσεις. Η πρόταση αυτή ισοδυναμεί με μια πρόταση πολιτισμικής και όχι πολιτικής επανίδρυσης που φιλοδοξεί να εκφράσει το εφικτό κι όχι το ευκταίο. Αποτελεί πεδίον λαμπρόν των διανοουμένων, οι οποίοι θα πρέπει να αφυπνισθούν από το λήθαργο της αυταρέσκειάς τους και όχι των επαγγελματιών της πολιτικής, οι οποίοι θέλουν απλώς να επιζήσουν και να διαιωνίσουν την προσωπική τους εξουσία.
Ο Ουμανιστικός Σοσιαλισμός επαγγέλλεται μια ανώτερη μορφή πολιτισμικής οργάνωσης και προυποθέτει την ύπαρξη πολιτών υψηλού κοινωνικού, πολιτιστικού και πολιτικού επιπέδου. Πολιτών που έχουν στόχο όχι το κέρδος, αλλά την ανθρώπινη ευτυχία, που προτιμούν να “είναι” παρά να “έχουν”. Η ανώτερη σοσιαλιστική συνείδηση και το σοσιαλιστικό ήθος δεν είναι δυνατόν να κατακτηθούν από μια κοινωνία που δεν έχει αφομοιώσει το στοιχειώδες αστικό ήθος. Το ζητούμενο είναι μια νέας ποιότητας κοινωνική εκπαίδευση την οποία πρέπει να παρέχει η κοινωνία στα μέλη της, προκειμένου αυτά να διαμορφώσουν μια νέας ποιότητας κοινωνική συνείδηση.
Ο Σοσιαλισμός δεν αποτελεί ένα κοινωνικό σύστημα εκπλήρωσης των οποιοδήποτε προσωπικών σκοπιμοτήτων και φιλοδοξιών. Στον Ουμανιστικό Σοσιαλισμό όσοι θέλουν βαθιά μέσα τους να εκπροσωπήσουν το λαό, πρέπει πρώτα μέσω της δράσης τους να αποσπάσουν την αποδοχή και το σεβασμό του. Οι επίδοξοι ηγέτες δεν εκλιπαρούν, ούτε μηχανορραφούν προκειμένου να υποδειχθούν ως υποψήφιοι, αλλά προσμένουν να τους το προτείνουν ή να τους στρατεύουν, προκειμένου να προσφέρουν κι όχι να εισπράξουν. Συγχρόνως, σε μια κοινωνική διαδικασία δεν επιβάλλεται η άποψη του ενός, αλλά πάντα επικρατεί η συλλογική θέληση, μέσα από ένα πλέγμα διαδικασιών σεβασμού της εξατομικευμένης άποψης παρουσία των αντίπαλων απόψεων.
Η ιδέα της προσωπικής ελευθερίας σε μια ουμανιστική σοσιαλιστική κοινωνία έχει διπλό νόημα. Αφενός μεν σημαίνει κατάργηση κάθε εξωτερικού ελέγχου, αφετέρου δε προυποθέτει την ανάπτυξη μιας εσωτερικής δύναμης αυτοελέγχου. Το βαθύτερο νόημα της ελευθερίας συνδέεται με μια εσωτερική δύναμη να βάζει στόχους και προσπαθεί να τους επιτύχει.
Στον Ουμανιστικό Σοσιαλισμό η πολιτική ζωή είναι “ασκητική”. Με τον όρο βέβαια “ασκητισμός” δεν αναφερόμαστε στον μοναχικό αναχωρητισμό. Ο ασκητικός βίος των εκπροσώπων του λαού συνίσταται στον αυτοέλεγχο των ανθρώπινων παρορμήσεών τους, τη συνειδητοποίηση των πραγματικών υλικών αναγκών τους και την επίτευξη του αισθήματος της αυταπάρνησης. Η επιλογή εκπροσώπων με αυτά τα χαρακτηριστικά μετατρέπει τον εγωπαθή και ατομικιστή ηγέτη σε εκπρόσωπο και εντολοδόχο της ευρύτερης κοινωνικής θέλησης του Λαού και όχι σε υπηρέτη των κατώτερων ενστίκτων του κάθε ψηφοφόρου. Στόχος της ασκητικής πολιτικής είναι η εξυπηρέτηση του κοινωνικού και όχι του ατομικού συμφέροντος.
Ο Ουμανιστικός σοσιαλιστικός μετασχηματισμός είναι μια επίπονη και μακρόχρονη διαδικασία βελτίωσης της ποιότητας σκέψης και έκφρασης των πολιτών που επιχειρείται από διάφορα ιδεολογικοπολιτικά αριστερά μοντέλα άλλοτε με περισσότερη κι άλλοτε με λιγότερη επιτυχία.
*Πηγή αναφοράς : Επιστήμη και Νέος Πολιτισμός των Μάνου Δανέζη και Στράτου Θεοδοσίου, εκδόσεις Δίαυλος.
