Με αφορμή την ετήσια εκδήλωση «Ένας ουρανός με αστέρια» της καρναβαλικής ομάδας Εμείς και Εμείς, στον θερινό κινηματογράφο Αστέρια, με προβολές αγαπημένων ελληνικών ταινιών της χρυσής εποχής του κινηματογράφου για μία εβδομάδα, το σημερινό άρθρο περιγράφει τα καλοκαίρια του ’60, του ’70 αλλά και του ’80, μέσα από γνωστές ταινίες που οι περισσότεροι έχουμε δει στην τηλεόραση.
Το καλοκαίρι ήταν ανέκαθεν μια ξεχωριστή υπόθεση στον ελληνικό κινηματογράφο. Με το καλοκαίρι ταυτίζονταν όχι μόνο οι προβολές στα θερινά σινεμά, μια αγαπημένη συνήθεια στην Ελλάδα από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα αλλά και μια ολόκληρη εποχή του ελληνικού κινηματογράφου. Οι πιο δημοφιλείς ελληνικές ταινίες που θα αναφέρουμε πολύ συνοπτικά παρακάτω και οι οποίες έχουν παιχθεί πολλές φορές στην τηλεόραση, αποτυπώνουν τη διαμόρφωση και διάδοση της τουριστικής φυσιογνωμίας της Ελλάδας, την ανάπτυξη του τουρισμού και μαζί μια διαφήμιση των τοποθεσιών και των ξενοδοχειακών μονάδων που χρησιμοποιήθηκαν για τις ανάγκες των γυρισμάτων.
Η πλειοψηφία των ταινιών αυτών ήταν κωμωδίες και μιούζικαλ, διαδραματίζονταν σε νησιά (Ρόδος, Κέρκυρα, Ύδρα, Μύκονος, Αίγινα, Σπέτσες, Πόρος), και έγιναν σημεία συνάντησης των δημοφιλών πρωταγωνιστών και τόποι εξέλιξης της δράσης προάγοντας έναν κοσμοπολίτικο τρόπο διακοπών. Ταινίες γεμάτες ατελείωτους έρωτες, χαβαλέ, κέφι, γλέντι, τραγούδι, χαρά αλλά και δράμα και πολλές φορές συνοδευόμενες από μια ευχάριστη ή κλισεδιάρικη γραφικότητα αλλά και έντονα φορτισμένα συναισθήματα.
Παρακάτω περιληπτικά θα δούμε τα πιο αντιπροσωπευτικά καλοκαιρινά δείγματα ταινιών.
Οι ταινίες
Τύφλα να ‘ χει ο Μάρλον Μπράντο (1963)
Από το αφιέρωμα δεν θα μπορούσε να λείψει ο αξέχαστος Θανάσης Βέγγος, ο οποίος στην ταινία αυτή υποδυόταν έναν ασήμαντο υπάλληλο ληξιαρχείου, τον Στέφανο Αυγερινό, συνώνυμο με το γνωστό ποιητή Στέφανο Αυγερινό (Κώστας Κακκαβάς) που συμπτωματικά ταξιδεύουν στο ίδιο πλοίο με προορισμό τον Πόρο. Εκεί γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό από την τοπική κοινωνία που νομίζει ότι αυτός είναι ο διάσημος ποιητής, ενώ ο πραγματικός αποκρύπτει εσκεμμένα την ταυτότητα του, θέλοντας να αποδείξει ότι μπορεί να γοητεύσει τις γυναίκες και δίχως τη βοήθεια της φήμης του. Όταν όμως τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως τα περίμενε, καθώς ο υπάλληλος έχει κατενθουσιάσει τις γυναίκες που τον καταδιώκουν συνεχώς, αποφασίζει να αποκαλύψει την αληθινή του ταυτότητα.
Η ταινία αυτή γυρίστηκε στον Πόρο και στο ξενοδοχείο Χρυσή Αυγή, το οποίο αργότερα το 2002 μετονομάστηκε σε Golden View.
Κορίτσια για φίλημα (1965)
Κλασική μιούζικαλ ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη, με γυρίσματα στη Ρόδο το καλοκαίρι του 1965 και πλήθος ηθοποιών – αστέρων της εποχής (Βλαχοπούλου, Λάσκαρη, Βουτσάς, Καραγιάννη), ατάκες, πολύ χορό και μουσική από τον Μίμη Πλέσσα.
Γοργόνες και μάγκες (1968)
Δεύτερη ταινία μιούζικαλ του Δαλιανίδη, γυρισμένη το καλοκαίρι του 1968 στην Ύδρα, με Φαίδωνα Γεωργίτση και Μαίρη Χρονοπούλου να ανταγωνίζονται για την αγορά οικοπέδων με σκοπό να τα εκμεταλλευτούν τουριστικά και μαζί οι ηθοποιοί Μάρθα Καραγιάννη, Χρόνης Εξαρχάκος, Βαγγέλης Σειληνός, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Λάκης Κομνηνός, Νόρα Βαλσάμη και Γιάννης Βογιατζής.
Επιχείρηση Απόλλων (1968)
Μια ταινία καθαρά τουριστική ελληνοσουηδικής παραγωγής σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκαλενάκη, με πρωταγωνιστές την Έλενα Ναθαναήλ στο ρόλο της ξεναγού και τον Γερμανό ηθοποιό Τόμας Φριτς στο ρόλο του πρίγκιπα που δραπετεύει από το βασιλικό γιοτ για να ζήσει την περιπέτεια και ερωτεύεται την ελληνίδα ξεναγό. Γυρίσματα έγιναν στην Αθήνα, το Ναύπλιο, την Επίδαυρο και την Κέρκυρα, ενώ τη μουσική της ταινίας έγραψε ο Γιάννης Μαρκόπουλος.
Κορίτσια στον ήλιο (1968)
Ένας βοσκός θα θελήσει να δώσει μερικά αμύγδαλα σε μια όμορφη Αγγλίδα τουρίστρια. Αυτή θα παρεξηγήσει την ενέργειά του, θα φοβηθεί και θα αρχίσει να τρέχει. Αυτός θα αρχίσει να τρέχει ξωπίσω της και σύντομα θα βρεθεί στη φυλακή κατηγορούμενος για απόπειρα βιασμού. Μάταια τόσο η τουρίστρια όσο και ο βοσκός προσπαθούν να πείσουν τον νομοτάρχη ότι δεν συνέβη τίποτε. Μια παράξενη ερωτική σχέση θα αναπτυχθεί μεταξύ τους, αφού κανείς από τους δύο δεν μιλάει τη γλώσσα του άλλου.
Η ταινία αυτή γυρίστηκε στην Άνδρο κέρδισε 4 βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1968 (καλύτερης καλλιτεχνικής ταινίας, μουσικής, β' ανδρικού ρόλου και ειδική μνεία β' ανδρικού ρόλου) και ήταν υποψήφια για χρυσή σφαίρα καλύτερης ξένης ταινίας 1969.
Η Παριζιάνα (1969)
Κλασική κωμωδία με τη Ρένα Βλαχοπούλου στο ρόλο της μοδίστρας Πελαγίας που η αδελφή της την προτρέπει να ανοίξει μια μπουτίκ στο Κολωνάκι. Μαζί με δύο φίλους τους, που θέλουν την νεαρή αδελφή της μοδίστρας, φεύγουν για φωτογράφιση στη Μύκονο. Εκεί η Πελαγία γνωρίζει και παντρεύεται έναν πάμπλουτο ελληνοαμερικανό. Στο ταξίδι του μέλιτος εκείνος σκοτώνεται. Επιστρέφει στην Αθήνα να κάνει επίδειξη μόδας στη βίλα ενός πλουσίου που λείπει αλλά εμφανίζεται αιφνιδίως όπως και ο άντρας της που θεωρούσε σκοτωμένο.
Εκείνο το καλοκαίρι (1971)
Η πιο γνωστή ρομαντική –δραματική ταινία με φόντο το καλοκαίρι, σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη, σενάριο Πάνου Κοντέλλη, παραγωγή Κλέαρχου Κονιτσιώτη και με πρωταγωνιστές τον Λάκη Κομνηνό και την Έλενα Ναθαναήλ, στο ρόλο του ζευγαριού που είναι στα πρόθυρα διαζυγίου και που κάνει προσπάθεια να επανενωθεί, όμως αυτό το καλοκαίρι θα είναι το τελευταίο και για τους δύο και το μόνο που έχει απομείνει στον Πέτρο (Λάκης Κομνηνός) είναι να σταθεί στο πλευρό του παιδιού τους καθώς η σύζυγός του (Έλενα Ναθαναήλ) πεθαίνει από καρκίνο. Τέλος παιδί και πατέρας πρέπει να ζήσουν μαζί με την προϋπόθεση να αγαπιούνται για μια ζωή. Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1971, η ταινία διακρίθηκε με δύο βραβεία για την μουσική και τη διεύθυνση φωτογραφίας. Η μουσική της ταινίας ήταν του Γιάννη Σπανού, ενώ το τραγούδι Σαν με κοιτάς είναι το πιο χαρακτηριστικό τραγούδι –σήμα κατατεθέν – της ταινίας.
Έλα να αγαπηθούμε ντάρλινγκ (1984)
Σε αυτή την ξεκαρδιστική κωμωδία του Γιάννη Δαλιανίδη που γυρίστηκε στην Ύδρα το καλοκαίρι του 1984 και με πρωταγωνιστή τον Στάθη Ψάλτη ως καμάκι στις τουρίστριες και μαζί του ο Σταμάτης Γαρδέλης, η Καίτη Φίνου κ.ά. περιγράφεται ο τουρισμός της δεκαετίας του ’80 και διάφορα παρατράγουδα από τους νησιώτες που συνέβαιναν εκείνη την εποχή εξαιτίας του τουρισμού όπως οι ξέφρενοι χοροί στις ντισκοτέκ και η καταδίωξη των γυμνιστών από τις τοπικές αρχές.
Οι Κινηματογράφοι του Ρεθύμνου
Για τους Ρεθυμνιώτες η ψυχαγωγία και γενικά η διασκέδαση είχε μια ξεχωριστή θέση από τα παλιά χρόνια. Το θέατρο και ο κινηματογράφος δεν θα μπορούσε να μείνει απέξω. Στο τουρκικό τζαμί στη Νερατζέ, όπως λεγόταν η πλατεία Τίτου Πετυχάκη, λειτουργούσε ο κινηματογράφος Ολυμπία του Παντελή Καπετανάκη και στις αρχές της προκυμαίας, στην αίθουσα του Λυκείου Ελληνίδων το Ρεξ, των αδελφών Μαραγκουδάκη. Άλλοι κινηματογράφοι στο Ρέθυμνο ήταν το Παλλάς απέναντι από τον ανατολικό μαντρότοιχο του Γυμνασίου Θηλέων της πόλης και το Καρτάλειο των αδελφών Κάρταλη, απέναντι από την Καθολική Εκκλησία στην οδό Μελισσηνού και το Ιδαίο Άνδρο.
Οι κινηματογράφοι αυτοί ήταν χειμερινοί. Υπήρχαν όμως και θερινοί όπως η Αύρα στο τέλος της προκυμαίας και ο Έσπερος δίπλα στο 2ο δημοτικό σχολείο στο Καμαράκι, στη λεωφόρο Κουντουριώτη. Κατά καιρούς έκαναν την παρουσία τους στο Ρέθυμνο διάφοροι περιοδεύοντες θίασοι από την Αθήνα, οι οποίοι έδιναν παραστάσεις κυρίως στον κινηματογράφο Ολυμπία. Τακτικότεροι όλων ήταν ο θίασος του Ξύδη και του Νίκου Σταυρίδη, από τους κορυφαίους της Αθήνας. Και τέλος στην πόλη υπήρχε αξιόλογη ερασιτεχνική θεατρική κίνηση με επικεφαλής τον Πέτρο Σκουλούδη, τον Λευτέρη Κορωνάκη (που συμμετείχε στις ταινίες Το νησί των γενναίων και Η Χαραυγή της Νίκης), τον Μάρκο Γιουμπάκη και άλλους. Άλλοι κινηματογράφοι που λειτουργούν μέχρι και σήμερα είναι ο Απόλλων, ο Παντελής και ο θερινός Αστέρια.
Γιώργος Λινοξυλάκης
Πηγές: http://www.film boy.gr
Το Ρέθεμνος που έφυγε, Δημήτρη Ποθουλάκη, εκδόσεις Κρητικός Τύπος το Κρι Κρι, Ιούλιος 2008
Οι φωτογραφίες των διαφημίσεων των ταινιών στους Ρεθεμνιώτικους κινηματογράφους είναι από την Κρητική Επιθεώρηση
