ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΑΠΟΨΕΙΣ

Η Χονδρολιά του Ευστάθιου Σταγάκη

0

Είναι η ποικιλία της ελιάς που κυριαρχούσε για πολλούς αιώνες στο Νομό Ρεθύμνης και όχι μόνο. Ολόκληρη η Νησιωτική Ελλάδα, Ρόδος, Σάμος, Μυτιλήνη κ.τ.λ. καλλιεργεί τη Χονδρολιά!!! Βέβαια υπήρχαν και άλλες ποικιλίες –τσουνάτη και κορονέϊκη.

Λόγοι εμπορικοί επέβαλαν την οξύτητα του ελαιόλαδου κυρίαρχο κριτήριο, για το καθορισμό της τιμής του. Μέχρι και όλη τη δεκαετία του εβδομήντα η αγορά ελαιόλαδου καθόριζε τις τιμές του με βάση τα πέντε οξέα. Με τη πλήρη ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την εφαρμογή της κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Κ.Α.Π.), η τιμή του ελαιολάδου καθορίζεται με βάση την οξύτητα που μετριέται γραμμές από 0 μέχρι 1ου  σε λογικές τιμές που καθορίζονται από την προσφορά και τη ζήτηση και πάνω του 1ου βαθμού θεωρείται βιομηχανικό, με τιμές χαμηλές κάτω των δυο ευρώ. Το ελαιόλαδο που ήταν το χρυσάφι της Κρήτης και όχι μόνο κατάντησε να έχει τιμές τόσο χαμηλές που πολλές φορές δεν καλύπτουν το κόστος παραγωγής του.  Και αυτό είναι εντονότερο για το ελαιόλαδο της  χονδρολιάς, που λόγω υψηλής περιεκτικότητας, σε λιπαρά οξέα, εμφανίζει μεγαλύτερες οξύτητες από τα ελαιόλαδα τα προερχόμενα από ελιές ποικιλίας ποικιλίας κορονέϊκης. Και αυτό υπήρξε η βασική αιτία εκρίζωσης σε μεγάλες εκτάσεις της χονδρολιάς. Στις ημέρες μας το έγκλημα εξαφάνισης της χονδρολιάς συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς, με βασική αιτία  την εμπορία των καυσόξυλων!! Είναι πόνος ψυχής να βλέπεις τεράστιες νταλίκες φορτωμένες λιόξυλα να μεταφέρονται με τα καράβια της γραμμής στην Αθήνα!! Αυτή είναι η κατάσταση σήμερα, για την ελαιοκομία στο Νομό Ρεθύμνης και όχι μόνο και παραμένουμε όλοι θεατές, σε ένα θέατρο του παραλόγου!!!

Τι πρέπει να γίνει;; Με βασικά τεχνικά και οικονομικά Αξιώματα, μπορούμε και πρέπει να ανακάμψομε. Δεν είναι τυχαία η οικονομική εξαθλίωση που βρισκόμαστε σήμερα σαν χώρα. Ο τόπος μας έχει πλούτο, πολύ πλούτο!! Πρέπει όμως να τον αναδείξομε και να τον εκμεταλλευτούμε. Οι κλιματολογικές συνθήκες του τόπου μας ευνοούν την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων. Η ποικιλία χονδρολιάς παράγει ποιοτικά προϊόντα, υψηλής βιολογικής και διατροφικής αξίας, που υπήρξαν για Αιώνες οι βασικοί πυλώνες της Κρητικής διατροφής. Το ελαιόλαδο που προέρχεται από ώριμες χονδρολιές υπερέχει κατά πολύ από τις άλλες ποικιλίες σε περιεκτικότητα σε λινελαικό οξύ.

 

Πίνακας (πέντε δειγμάτων)

Αναλυτικά στοιχεία αυθεντικών δειγμάτων ελαιολάδου χημικής υπηρεσίας Ρεθύμνου.  Ελαιοκομική περίοδος 91-92

 

Κωδικός δείγματος     Ρ1        Ρ2        Ρ3        Ρ4        Ρ5

Προέλευση     Άδελε  Ορνέ    Γαράζο            Σκεπαστή        Μαριού

Ποικιλία          Χονδρολιά      Χονδρολιά      Χονδρολιά      Κορονέικη       Τσουνάτη Φύση εδάφους        Πεδινό άσπρο  Πεδινό κόκκινο           Ορεινό κόκκινο           Πεδινό Πεδινό

Συγκομιδή       Δίκτυα Δίκτυα Δίκτυα Ραβδισμός       Δίκτυα

Ωρίμανση        Ώριμες Ώριμες            Ώριμες Μέτρια           Ώριμες

Αποθήκευση   Σάκκοι Σάκκοι Σάκκοι Σάκοι   Αυθημερόν

Τύπος Ελαιοτριβείου   Φυγοκεντρικό Φυγοκεντρικό Φυγοκεντρικό Φυγοκεντρικό Φυγοκεντρικό

Οξύτητα % ελαικό οξύ            1,37     1,54     1,02     0,20     1,33

Λινελαικό οξύ 12,3     18,5     11,9     6,2       6,0

 

Η οξύτητα μέχρι 2,5-3,00 βαθμούς δεν είναι επικίνδυνη, απεναντίας είναι πολύ ευεργετική για τον ανθρώπινο οργανισμό!!! Και αυτό είναι κοινή ομολογία διαπρεπών επιστημόνων, διατροφολόγων και γιατρών. Αυτό δε επιβεβαιώνεται κοινωνικά στη Κρήτη, όπου η διατροφή των προγόνων μας κατά κύριο λόγο βασίστηκε στο ελαιόλαδο, κατάφεραν να γίνονται αιωνόβιοι δίχως καν να γνωρίζουν η να μετρούν την οξύτητα, το κριτήριο τους ήταν λαπάντε λάδι!!! Βέβαια σήμερα όπου το εμπόριο έχει απαιτήσεις, το ελαιόλαδο από χονδρολιά που είναι περισσότερο ευαίσθητο, λόγω μεγαλύτερης περιεκτικότητας σε ευγενή λιπαρά οξέα, για να διατηρηθεί, απαιτούνται δεξαμενές, ανοξείδωτες με χρήση Αζώτου υπο πίεση. Το ελαιόλαδο της χονδρολιάς κινδυνεύει να χάσει τις ευεργετικές του ιδιότητες εάν δεν προέρχεται από ώριμες ελιές. Αυτό σημαίνει ότι οι ελαιοσυλογή πρέπει να γίνεται με ελαιόδικτα και με χρήση δόνησης (άνεμος-μηχανή-εργαλείο-χειροκίνητο).

Αυτό αυξάνει το κόστος, δεδομένου ότι σε μια καλή χρονιά μπορεί να χρειασθεί να πάμε, δύο η και τρεις φορές μέχρι να αδειάσουμε τα ελαιόδεντρα από τον ελαιόκαρπο τους. Αλλά το μεγαλείο της χονδρολιάς  δεν είναι μόνο το ελαιόλαδο της με τα πλεονεκτήματα που αναφέραμε, είναι η πληθώρα των επιτραπέζιων ελιών που μπορούμε να παράγουμε μόνοι μας και με πολύ λίγο κόπο. Το ίδιο το δένδρο από μόνο του παράγει τις ψαρολιές που είναι το αποτέλεσμα της βιολογικής δράσης του μύκητα «Phoma Oleae». Βέβαια δεν είναι όλα τα δένδρα της χονδρολιάς ικανά να παράγουν  ψαρολιές, τις παράγουν αυτά που είναι λιάτικα δηλαδή καλύτερο φωτισμό και αερισμό. Με τις πρώτες βροχές του Φθινοπώρου και με μέρες ηλιόλουστες αναπτύσσεται ο μύκητας και ο οποίος παράγει τις ψαρολιές. Δυστυχώς παρά τις πιέσεις και συνεχείς προσπάθειες της υπηρεσίας Γεωργίας του Νομού μας το Ινστιτούτο Ελαίας Χανίων ποτέ δεν ασχολήθηκε για να βρεί τον τρόπο και την Τεχνολογία για μαζική παραγωγή ψαρολιάς. Προσπάθειες έχουν γίνει από μεμονωμένους παραγωγούς της Αμπαδιάς εμβολιάζοντας ώριμες ελιές, με ψαρολιές ξαπλωμένες πάνω σε πάγκους ξύλινους κεκλιμένους. Τα αποτελέσματα ήταν μέτρια, έως ελάχιστα. Χρειάζεται επιστημονική έρευνα, και στο τομέα μαζικής παραγωγής ψαρολιάς και για τον τρόπο συσκευασίας και εμπορίας της. Στη Κύπρο, υπάρχει υπάρχει γνώση και εμπειρία, αφού για πολλά, πολλά χρόνια γινόταν εξαγωγή ψαρολιάς στην Αγγλία. Είναι κατακλείδι η ψαρολιά Εθνικό Προϊόν, που αυτή καθευατή η μεγάλη βιολογική της αξία, αφού περιέχει ένζυμα ισάξια με αυτά που περιέχει το καλό γνήσιο μέλι. Αξίζει και πρέπει να ερευνηθεί . βρώσιμη επίσης χονδρολιά  είναι η παστή, που παράγεται από ώριμες ελιές μέσα σε άλμη 8% , όπου και παραμένουν για αρκετό χρονικό διάστημα. Υπάρχουν και άλλες τεχνικές για να την παραγωγή της παστολιάς με ρεύμα ελαφρά θερμού αέρα, η με τη χρήση χοντρού αλατιού για να αφυδατωθεί και να διατηρηθεί μετά σε ψυκτικό θάλαμο.

Επίσης η χονδρολιά προσφέρεται και για την παραγωγή «Τσακιστής ελιάς» χρησιμοποιώντας καρπούς πρασινοκίτρινους τους οποίους ξεπικρίζουμε σε νερό αφού πρώτα  τις τσακίσουμε. Μετά τις διατηρούμε σε άλμη 8% προσθετοντάς και λίγο ξινό η χυμό λεμονιού. Τα τελευταία χρόνια το Ινστιτούτο Τροφίμων του Υπουργείου Γεωργίας στη Λυκόβρηση έχει εφαρμόσει μια νέα τεχνική για το ξεπίκρισμα καρπών ελιάς που βρίσκονται στο αρχικό στάδιο ωρίμανσης χρησιμοποιώντας θαλασσόνερο. Τα δοχεία που περιέχουν τους πρασινοκίτρινους καρπούς ελιάς τα οποία έχουμε γεμήσει με θαλασσόνερο τα διατηρούμε σε σκοτεινό χώρο για πάνω από 50 ημέρες κλειστά αεροστεγώς. Μετά τα ανοίγουμε αφαιρούμε το θαλασσόνερο και είναι έτοιμες για κατανάλωση, αφού έχουν ξεπικρίσει και έχουν πολύ ωραίο άρωμα.

Επίσης η πάστα ελιάς τα τελευταία χρόνια θεωρείται πολύ καλό προϊόν, φτιάχνεται και από το καρπό της χονδρολιάς. Η πάστα ελιάς θεωρείται ένα προϊόν υψηλής βιολογικής αξίας και έχει καθιερωθεί σε όλα τα εστιατόρια.

Πέρα και πάνω από όλα, τα δένδρα της χονδρολιάς στο σύνολο τους δημιουργούν αίσθηση μεγαλοπρέπειας – αίσθηση δάσους. Δεν δικαιούμεθα με ελαφρά τη συνείδηση να ξεπατώνουμε τη χονδρολιά για το εμπόριο καυσόξυλων, η για να έχουμε κέρδος προσωρινό από το λάδι της Κορωνέικης!! Η Περιφέρεια Κρήτης με όλο το ενδιαφέρον που τη διακρίνει, για το πρωτογενή τομέα πρέπει να μελετήσει μέτρα και κίνητρα για τη διάσωση του αιωνόβιου δένδρου της χονδρολιάς αξιοποιώντας όλα τα προϊόντα της.

 

Ο Γεωπόνος Ευστάθιος Σταγάκης.

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ