Tης Βλασίας Μιχαηλίδου – Τριπολιτάκη Φιλολόγου,

Ιστορικού M.Sc. Εκπαιδεύτριας Α.μ.Ε.Α.

[email protected]

Πόσο μεγάλη σημασία έχει το κάλεσμα του Απ. Παύλου, που ακούσθηκε την περασμένη Κυριακή στην Εκκλησία, στις μέρες των αιματοβαμμένων κοινωνικών αγώνων, των βάναυσων προσπαθειών αλλαγής του κόσμου. «Χαιρετήστε ο ένας τον άλλο με άγιο φίλημα», προτρέπει ο κορυφαίος Απόστολος, που με τα έργα του ανέδειξε την αγάπη και τη σπουδαιότητά της ως επίκεντρο της Χριστιανικής διδασκαλίας κι ως οδοδείκτη μιας πνευματικής πορείας που εξυψώνει την ανθρώπινη ύπαρξη.

          Στον αντίποδα αυτής της θεώρησης του κόσμου, που πρεσβεύει την αγαπητική συνύπαρξη των ανθρώπων βρίσκονται οι σημερινοί πολιτικοί σχεδιασμοί κι επιλογές που γαλουχούν τον αλληλοσπαραγμό και την τρομοκρατία, επιβεβαιώνοντας την άποψη του Τόμας Χόμπς ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ένα σκληρό και κακό ζώο, χωρίς συμπόνια για τον συνάνθρωπό του. Η φράση μαρτυρείται σε  λατινικό κείμενο του 2^ου π.Χ. αι. (lupus est homo homini, Titus Maccius Plautus, Asinaria), αλλά διαδόθηκε ευρέως όταν ο Άγγλος φιλόσοφος Χομπς, ένας από τους πρώτους διανοητές – θεμελιωτές του σύγχρονου κράτους και ιδρυτής της πολιτικής φιλοσοφίας, χαρακτήρισε τον άνθρωπο ως "homini lupus", επειδή είναι από τη φύση του εγωιστής. Οι απόψεις αυτές εντάχθηκαν στη θεωρία της κυριαρχίας των ενστίκτων, που βρήκε ως κύριο εκφραστή της τον Σίγκμουντ Φρόυντ, και στη θεωρία του Δαρβίνου, που βασίζεται στην αρχή της φυσικής υπεροχής. Η θεωρία των ενστίκτων πρεσβεύει πως κινητήρια δύναμη του ανθρώπου είναι οι ορμές, που τον ωθούν να ικανοποιήσει τις βιολογικές του ανάγκες.

          Επανερχόμενοι στην πραγματικότητα που βιώνουμε στη χώρα μας στις αρχές του 21^ου αιώνα, ποια από τις προαναφερθείσες ιδεολογικές τοποθετήσεις σας φαίνεται ότι τροφοδοτεί την καθημερινές μας επιλογές; Έχουμε αφήσει τις δυνάμεις του μίσους να κατευθύνουν τη ζωή μας. Πώς γιγαντώθηκαν τα τάγματα του αίσχους, που τις τελευταίες μέρες μονοπωλούν τις συζητήσεις μας; Φυσικά, όχι από εκείνους που έτρεφαν φιλάνθρωπα αισθήματα προς τις ανήμπορες γριούλες. Ούτε από τους υπερασπιστές της εθνικής μας ταυτότητας, που μιαίνουν με τα φασιστικά τους συνθήματα τη γαλανόλευκη, κραδαίνοντάς την με δήθεν υπερηφάνεια. Η υπερίσχυση της φιλαυτίας δημιούργησε το πρόσφορο έδαφος για τη νομιμοποίηση της βίας, την έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί στη γενέτειρα της δημοκρατίας.

          Γι αυτήν την αποκαρδιωτική εικόνα είμαστε όλοι υπεύθυνοι. Όταν ψηφίζουμε με γνώμονα την αγανάκτηση και την εκδικητικότητα, όταν παίρνουμε το νόμο στα χέρια μας, όταν επιδιώκουμε την αναρρίχηση σε υψηλές θέσεις με πλαστά πτυχία, όταν αφήνουμε τα παιδιά μας να ξενυχτάνε στα σχολεία, διαμαρτυρόμενα για την καθεστηκυία τάξη με μπύρες και μουσικές, τότε είμαστε όλοι ηθικοί αυτουργοί στο έγκλημα που διαπράχτηκε προ ημερών, αποκαλύπτοντας τη δυσμορφία ενός καρκινώματος που εξαπλώνεται επικίνδυνα στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας. Κι ερωτώ: η κυβέρνηση οπλίζει τα χέρια των μαθητών με μαχαίρια αντί για μολύβια, με ηλεκτρονικά μέσα αποχαύνωσης αντί για βιβλία; Έχετε ακούσει εννιάχρονα να εκφέρουν γνώμες για τους άθεους κομμουνιστές και τους εθνικόφρονες χρυσαυγίτες; Πώς εκκολάπτεται μία τέτοια ακραία ιδεολογία μέσα στο σχολικό χώρο; Το νεοναζιστικό κόμμα προσφέρει ένα ιδεολογικό προκάλυμμα στο ήδη υπάρχον φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού (bulling). Παιδιά που βιώνουν τη βία, τον εκνευρισμό ή την εγκατάλειψη των γονιών τους αποζητούν με εκκεντρικό ντύσιμο και συμπεριφορά να κερδίσουν αυτό που δεν τους δίνουν οι μεγάλοι. Την αρμόζουσα σημασία, το αμέριστο ενδιαφέρον τους, την απερίσπαστη προσοχή τους.

          Φταίει η κυβέρνηση που διαμορφώνει μία παιδεία που δεν ενισχύει ανθρωπιστικές αξίες, που δεν τονώνει τη δημοκρατική συνείδηση. Περισσότερο, όμως ευθύνεται ο καθένας που γίνεται υποχείριο της απελπισίας και ξεχνά τον αληθινό προορισμό του στη ζωή. Ευθύνη έχει ο καθένας που επιλέγει το δρόμο της προσωπικής σωτηρίας σε βάρος του κοινωνικού συμφέροντος, ο κάθε γονιός που είναι ανίκανος να αφουγκραστεί τις επιθυμίες του παιδιού του. Τέλος, συνυπεύθυνος για το ολοκαύτωμα της ελληνικής κοινωνίας είναι ο καθένας που επιτρέπει στα βίαια ένστικτα να κυριαρχήσουν έναντι της εντολής της αγάπης. Τα φασιστικά μορφώματα είναι κυήματα μιας κοινωνίας χωρίς ηθικά ερείσματα, χωρίς κριτική σκέψη. Γι’ αυτό το λόγο το έρεβος του αντιδημοκρατισμού θα εξαπλώνεται επικίνδυνα, όσο επιτρέπουμε να ορίζουν τις επιλογές μας, η ημιμάθεια, η φανατική κομματικοποίηση, η υποκρισία κι η εγωκεντρική διαχείριση του ανθρώπινου βίου.

Δεν παραβλέπω το γεγονός ότι σημειώνονται πολλές  κοινωνικές αδικίες που πυροδοτούν ένα μαζικό αίσθημα αγανάκτησης. Όποιος όμως αποβλέπει μόνο στη δικαίωση των ανθρώπων, δε θα μπορέσει ποτέ να απολαύσει τη δικαίωση του Θεού. Ξέρω πως οι συνεχείς περικοπές κι οι οριζόντιες απολύσεις επαυξάνουν τις αδιέξοδες καταστάσεις. Όποιος, όμως, μένει αδιάφορος στην Ανάσταση του Κυρίου μας, δε θα μπορέσει να ζήσει ποτέ μέσα στην ελπίδα. Γνωρίζω πως η αδυναμία ενός οργανωμένου πολιτικού σχεδιασμού με μακροπρόθεσμα οφέλη σε όλους σχεδόν τους  κοινωνικούς τομείς, επιφέρει πολλές ταλαιπωρίες στους περισσότερους συνανθρώπους μας κατά τη διεκπεραίωση των καθημερινών τους υποχρεώσεων. Όταν, όμως, αγνοούμε το κήρυγμα του Ιησού Χριστού, δεν μπορούμε να αναπαύσουμε την καταπονημένη ψυχή μας με την αγαλλίαση της αγάπης Του. Θα επιβεβαιώσουμε την άποψη της κυριαρχίας των ενστίκτων στην ανθρώπινη συμπεριφορά ή θα ενστερνιστούμε το  κήρυγμα της αγάπης;  Η επιλογή είναι πρωτίστως δική μας: θα γίνουμε λύκοι για τους άλλους ή αγαπητικοί αδερφοί;