Η Περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια και η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος είναι δύο σοβαρές παθήσεις που πρέπει να προλαμβάνονται και να αντιμετωπίζονται κατάλληλα ώστε να μην αποβούν μοιραίες για την ζωή των ασθενών τόνισαν οι ομιλητές, μέλη της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου που οργανώθηκε με αφορμή σχετικό Συμπόσιο.
Στα πλαίσια του Συμποσίου, η Ελληνική Αγγειολογική Εταιρεία πραγματοποίησε δωρεάν εξετάσεις την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2014 για την περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια και τις φλεβικές παθήσεις σε περισσότερους από 250 ασθενείς. Η εξέταση και το Συμπόσιο γίνεται σε συνεργασία με την Αγγειοχειρουργική Κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου και τελούν υπό την Αιγίδα της 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας Κρήτης του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, του Δήμου Ρεθύμνου και του Ιατρικού Συλλόγου Ρεθύμνου.
Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσος ( ΦΘΝ)
Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος, ανέφερε ο κος Δημήτρης Μάρας, Δ/ντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Γ.Ν.Α «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Ε.Ε.Σ» και Πρόεδρος της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας, αποτελεί συχνή και ύπουλη αιτία θανάτου στους νοσηλευόμενους κυρίως ασθενείς, η οποία όμως μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο ποσοστό. Η εφαρμογή κατάλληλης θρομβοπροφύλαξης μπορεί να σώσει χιλιάδες ζωές και να προλάβει σε πολλούς ασθενείς τις επώδυνες επιπλοκές της.
Πρόσφατες πολυκεντρικές μελέτες έδειξαν ότι αρκετοί ασθενείς, που κινδυνεύουν από φλεβική θρομβοεμβολική νόσο δεν λαμβάνουν προληπτική αγωγή, η οποία γίνεται με την χορήγηση των κατάλληλων αντιπηκτικών φαρμάκων, όπως είναι η νέα φαρμακευτική ουσία ριβαροξαβάνη, με λήψη από το στόμα, που κυκλοφορεί και στη χώρα μας από εφέτος, με εφαρμογή ελαστικών καλτσών διαβαθμισμένης συμπίεσης και με υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, ενώ σε πολλούς άλλους δεν υποψιαζόμαστε καν ότι μπορεί να πάσχουν από φλεβική θρόμβωση.
Ωστόσο, επεσήμανε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας, παρά το γεγονός ότι η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, παραμένει υποεκτιμημένη τόσο από την ιατρική κοινότητα όσο και από τις Αρχές Δημόσιας Υγείας. Ο κυριότερος λόγος για αυτό είναι η δυσκολία διάγνωσης καθώς δεν έχει τυπικά συμπτώματα. Για αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η διαρκής ενημέρωση των ιατρών και των πολιτών και ιδιαίτερα εκείνων που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Συνηθισμένα συμπτώματα της ΦΘΝ ανέφερε ο κος Χρήστος Ιωάννου, Επίκ. Καθ/τής Αγγειοχειρουργικής Παν/μίου Κρήτης, Δ/ντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής Πα.Γ.Ν.Ηρακλείου και Μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας, είναι πόνος, ερυθρότητα, ευαισθησία και οίδημα (πρήξιμο) στα κάτω άκρα. Στην περίπτωση Πνευμονικής Εμβολής μπορεί να προκληθούν συμπτώματα όπως δυνατός πόνος στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή, έντονος βήχας, ταχύπνοια, ταχυκαρδία και απώλεια συνείδησης.
Με τον όρο φλεβική θρομβοεμβολική νόσος, εννοούμε την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση και την πνευμονική εμβολή, των οποίων η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι κοινή. Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος είναι εξαιρετικά συχνή, δυνητικά θανατηφόρα, σχετίζεται με σημαντική νοσηρότητα και θνητότητα μπορεί όμως να προληφθεί σε μεγάλο ποσοστό.
Στην Ευρώπη, 650.000 ασθενείς πάσχουν ετησίως από φλεβική θρόμβωση και 430.000 ασθενείς από πνευμονική εμβολή ενώ κάθε χρόνο πεθαίνουν 350.000 Ευρωπαίοι και 50.000 Έλληνες. Ο αριθμός αυτός είναι υπερδιπλάσιος του ετήσιου αριθμού θανάτων που προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού (86.831), τα τροχαία ατυχήματα (53.599) και το AIDS (5.860).
Περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια
Η περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια ως γενικευμένη νόσος τόνισε ο κος Θωμάς Κώτσης Επίκουρος Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Β’ Χειρουργική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου «Αρεταίειο» και Εισερχόμενος Πρόεδρος της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας, αποτελεί εκδήλωση της συστηματικής αθηροσκλήρυνσης των αρτηριών, που τροφοδοτούν με αίμα τα μέλη και όργανα του οργανισμού. Η σταδιακή στένωση των αρτηριών προκαλεί μείωση της αιματικής ροής με αποτέλεσμα τη μείωση της παροχής οξυγόνου προς την περιφέρεια. Η νόσος χαρακτηριστικά προσβάλλει τις αρτηρίες που αιματώνουν τα κάτω άκρα, τις καρωτίδες (αγγειοεγκεφαλική νόσος), τις στεφανιαίες αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά (στεφανιαία νόσος), τις αρτηρίες που αιματώνουν το έντερο (μεσεντέριος ισχαιμία), τις νεφρικές αρτηρίες (νεφραγγειακή νόσος). Η περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια των κάτω άκρων απαντάται σε 10-15% των ατόμων του γενικού πληθυσμού ενώ περίπου το 50% των ασθενών με περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια είναι ασυμπτωματικοί. Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι η νόσος είναι περισσότερο συχνή στους άνδρες και ο επιπολασμός της αυξάνεται σημαντικά μετά το 50ο έτος.
Αρχικά, η περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια είναι ασυμπτωματική, μπορεί δε να παραμείνει έτσι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η κλινική εικόνα εξαρτάται από τον βαθμό ισχαιμίας των κάτω άκρων. Η συχνότερη εκδήλωση της περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας είναι η εμφάνιση πόνου στα κάτω άκρα κατά την βάδιση, που συνοδεύεται από διακοπή της βάδισης του ασθενούς. Μετά από ολιγόλεπτη ανάπαυση καθώς ο πόνος υποχωρεί, ο ασθενής εκ νέου δύναται να βαδίσει με επανεμφάνιση του πόνου μετά από συγκεκριμένη απόσταση βαδίσματος (διαλείπουσα χωλότητα).
Σε προχωρημένα στάδια της νόσου, ο ασθενής πονά και στην ανάπαυση (άλγος αναπαύσεως) ενώ μπορεί να εμφανίσει περιφερικά στα κάτω άκρα πληγές που δεν κλείνουν ή/και νέκρωση ιστών (γάγγραινα).
Στους μείζονες ή ανεξάρτητους παράγοντες για την ανάπτυξη περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας περιλαμβάνονται: το κάπνισμα, η δυσλιπιδαιμία (αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης), η υπέρταση και η ηλικία ενώ στους ελάσσονες παράγοντες περιλαμβάνονται οι λεγόμενοι προδιαθεσικοί, όπως το οικογενειακό ιστορικό, εθνικά/φυλετικά χαρακτηριστικά, ψυχοκοινωνικές νόσοι (κατάθλιψη, απομόνωση, επιθετικότητα) η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία, το κοιλιακό λίπος, αλλά και κάποιοι υποθετικοί παράγοντες: όπως η υπερτριγλυκεριδαιμία, αυξημένη λιποπρωτεΐνη, υπερουριχαιμία(αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος), η πολυκυτταραιμία, το αυξημένο ινωδογόνο, η χρόνια φλεγμονή.
Η αντιμετώπιση της περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας μπορεί να είναι συντηρητική (στα αρχικά στάδια)ή χειρουργική.
Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται στην τροποποίηση των παραγόντων κινδύνου και περιλαμβάνει διακοπή καπνίσματος, αναχαίτιση της υπέρτασης, του σακχαρώδη διαβήτη και της δυσλιπιδαιμίας, φυσική άσκηση, ισορροπημένη δίαιτα και γενικότερα αποφυγή περαιτέρω έκθεσης στους λοιπούς παράγοντες κινδύνου
Η χειρουργική θεραπεία κρίνεται απαραίτητη όταν υπάρχει σταδιακή επιδείνωση της κλινικής εικόνας του ασθενούς παρά την άσκηση, την βελτίωση των παραγόντων κινδύνου και τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής ιδιαίτερα σε ασθενείς με άλγος ανάπαυσης, απώλεια ιστού ή/και γάγγραινα.
Τέλος, όπως αρχικά ανέφερε ο κος Κώτσης, λόγω της συστηματικής αρτηριακής βλάβης που προκαλεί η αποφρακτική αρτηριοπάθεια, πρέπει ανεξάρτητα από την ανατομική εντόπιση των συγκεκριμένων κλινικών εκδηλώσεων της περιφερικής αποφρακτικής αρτηριοπάθειας, να ακολουθεί συστηματικός έλεγχος και σε άλλες περιοχές, όπου δυνητικά μπορεί να πάσχουν οι αρτηρίες λ. χ. στεφανιαίες αρτηρίες, ή στον τράχηλο όπου μπορεί να συνυπάρχει στένωση καρωτίδος (αγγειοεγκεφαλική νόσος) η οποία ευθύνεται συνολικά για το 25% των Αγγειακών Ισχαιμικών Εγκεφαλικών Επεισοδίων, με ή χωρίς συμπτώματα.
Έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου το 5 - 10% του πληθυσμού άνω των 65 ετών έχει ασυμπτωματική νόσο της καρωτίδας με στενώσεις που υπερβαίνουν το 50% του αγγείου. Η νόσος της καρωτίδας είναι πιο συχνή σε άτομα υψηλού κινδύνου, π.χ. ηλικιωμένους ασθενείς, με προτίμηση στους άνδρες >60 ετών, με υπέρταση, με σακχαρώδη διαβήτη, με καρδιακή και αγγειακή νόσο, με διαταραχές του μεταβολισμού λιπιδίων και καπνιστές. Ακόμα και σε αυτά τα άτομα που είναι ασυμπτωματικά και έχουν σημαντική στένωση, συνιστάται η άμεση και έγκαιρη αξιολόγηση από αγγειοχειρουργό.
Σχετικά με την Ελληνική Αγγειολογική Εταιρεία
Η ΕΑΕ ιδρύθηκε το 1961. Μέλη της αποτελούν ιατροί διαφόρων ειδικοτήτων, κυρίως Αγγειοχειρουργικής, Ακτινολογίας, Παθολογίας, Καρδιολογίας και άλλων, που ασχολούνται με την Αγγειολογία. Ο σκοπός της εταιρείας είναι η ανάπτυξη και προαγωγή της Αγγειολογίας στην Ελλάδα. Αυτό επιτυγχάνεται με την οργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων και σεμιναρίων αυτοδύναμα ή σε συνεργασία με άλλες ελληνικές ή ξένες επιστημονικές εταιρείες, οργανώσεις ή Ιατρικούς Συλλόγους.
