Η απάντηση μπορεί να αναζητηθεί στις Παραδουνάβιες σελίδες, όπου, σίγουρα, θα βρεθεί και θα είναι θετική! Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης, ως γιατρός χειρουργός, γνωρίζει άριστα την ανατομία, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Αυτήν την τεχνική χρησιμοποιεί και ως ταξιδευτής-συγγραφέας, θαυμαστής και αναζητητής των τόπων που επισκέπτεται και των ανθρώπων τους. Με τη διεισδυτική ματιά και λεπτομερή ανάλυση και καταγραφή, δεν αφήνει τίποτα απαρατήρητο και ασχολίαστο!
Ο Δούναβης, ο ποταμός της καρδιάς πολλών ταξιδευτών, αλλά και του συγγραφέα, με τις σελίδες που του αφιερώνει, αναδεικνύεται ως ένας σημαντικός προορισμός, που δίνει τόσα στους επισκέπτες του, κι έχει να τους δώσει άλλα τόσα, με την πρόκληση και την πρόσκληση να τον ξαναεπισκεφτούν, το συντομότερο!
Ο διεθνής υδάτινος δρόμος, που δίνει ζωή στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, και περνάει από τέσσερις πρωτεύουσές τους, τη Βιέννη τη Μπρατισλάβα, τη Βουδαπέστη και το Βελιγράδι, έχει εμπνεύσει και συνεχίζει να εμπνέει πολλούς συγγραφείς, καλλιτέχνες, συνθέτες, μουσικούς, ζωγράφους. Τα «κύματα του Δούναβη», Το «βαλς» του Γιόχαν Στράους, Το «βλέμμα του Οδυσσέα», του Θεοδ. Αγγελόπουλου… είναι μοναδικές εμπνεύσεις. Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης είχε ανάλογες εμπνεύσεις από την είσοδό του στην Ουγγαρία, από τη μεριά της Αυστρίας. Το καταπράσινο τοπίο, η μεγάλη ουγγρική πεδιάδα, ο απέραντος σιτοβολώνας, ως τους πρόποδες των Καρπαθίων, έδωσαν, πολύ σύντομα, την εικόνα της σημερινής ανατολικής Ευρώπης, με τις παραδοσιακές φόρμες, τις νοοτροπίες των κατοίκων και τις συμπεριφορές τους. Όλα δείχνουν πως η σημερινή Ουγγαρία χαρακτηρίζεται από μια εντατικοποίηση των προσπαθειών της, να κερδίσει το χαμένο έδαφος…
Ο βηματισμός της μεγάλης κοινότητας των Εβραίων, που ζούσε στην Ουγγαρία ακούγεται ακόμα! Κι ας έχουν περάσει τόσα χρόνια από τον Β΄ Μεγάλο Πόλεμο που θυσιάστηκαν (1944-1945). Τα παπούτσια τους είναι ακόμα εκεί και αντέχουν… Συμβολίζουν ίσως τα τελευταία βήματά τους από την άδικη και αποτρόπαια εξόντωση! Τα παπούτσια τους μόνο ό,τι έμεινε πίσω, μαζί φυσικά με τις όποιες μνήμες και καταγραφές των άλλων που επέζησαν. Ο τίτλος του Μνημείου είναι: «Παπούτσια στην όχθη του Δούναβη».
Η Βουδαπέστη (Βούδα+Πέστη) παρουσιάζεται ως η μεγαλύτερη πόλη της περιοχής. Η ομορφιά και η αρχοντιά της την κάνουν να πρωταγωνιστεί στην κεντρική Ευρώπη. Ο ποταμός της είναι συνδεδεμένος με την ιστορία της, και η ιστορία της είναι ό,τι δημιούργησαν οι κάτοικοί της, οι Ούγγροι, σε όλη την πορεία τους, από τα παλαιολιθικά χρόνια έως τον Μεσαίωνα... και τη διαδοχή των Άρπαντ. Η νεότερη ιστορία και κυρίως οι Οθωμανικοί πόλεμοι έχουν πολύ ενδιαφέρον, που γίνεται εντονότερο με τις εξεγέρσεις κατά των Αμβούργων και την περίοδο των Μεταρρυθμίσεων (1825-1848).
Η επανάσταση και ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας στις 15 Μαρτίου 1848, με τις διαδηλώσεις που ακολούθησαν στην Πέστη και στη Βούδα, έδωσαν άλλη τροπή στην εξέλιξη και διαμόρφωση του κράτους της Αυστροουγγαρίας (1867-1918), όπως όρισαν οι συνθήκες του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Η κινητικότητα του Μεσοπολέμου (1918-1939) οδήγησε στην Ουγγρική Λαϊκή Δημοκρατία, στην Ουγγρική Σοβιετική Δημοκρατία (Δημοκρατία των Συμβουλίων) και την Αντεπανάσταση, την Ουγγαρία του Τριανόν και την Αντιβασιλεία.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήλθε ο Κομμουνισμός, η μετάβαση στον Κομμουνισμό (1944-1949), η Σταλινική Εποχή (1949-1956), η Εθνικοποίηση της Οικονομίας, ο Ανταγωνισμός μεταξύ των Κομμουνιστικών ηγετών και η Επανάσταση του 1956. Μετά ακολούθησε η Δημοκρατία, οι οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις, και μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, το 1990, διεξήχθησαν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές. Η χώρα έγινε δεκτή στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, με αποτέλεσμα την αστικοποίησή της με γοργούς ρυθμούς!
Σε όλη αυτή την πορεία, οι σελίδες που ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης αφιέρωσε στον Δούναβη έδωσαν, πέρα από τις ομορφιές του, και την ιστορία που έγραψαν όσοι άνθρωποι τον περιέβαλαν, τον αξιοποίησαν και τον χρησιμοποίησαν, στο πέρασμά τους απ΄ αυτόν. Έτσι δημιουργήθηκε και η Mitteleuropa, η Κεντρική Ευρώπη, με τις διαφορετικές πολιτισμικές, πολιτικές και ιστορικές συνθέσεις, με εμβληματικό και συμβολικό στοιχείο τα βουλεβάρτα, τις παρόχθιες λεωφόρους που παρακολουθούν τον Δούναβη και δίνουν τη δυνατότητα σε όσους τον θαυμάζουν να τον απολαμβάνουν, αλλά και να τον αξιοποιούν.
Μιχάλης Τρούλης
Πρόεδρος Δημόσιας Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου
