Με 1.270 τ.χλμ., σπάνια βιοποικιλότητα και μνημεία παγκόσμιας αξίας, το Γεωπάρκο Ψηλορείτη αποτελεί στολίδι της UNESCO
Το Γεωπάρκο Ψηλορείτη, γνωστό και ως Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές προστατευόμενες περιοχές της Κρήτης. Δημιουργήθηκε το 2001 από την Αναπτυξιακή Εταιρεία Α.Κ.Ο.Μ.Μ. – Ψηλορείτης Α.Ε. Ο.Τ.Α., με την επιστημονική υποστήριξη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει αναγνωριστεί ως Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO, γεγονός που το εντάσσει σε ένα διεθνές δίκτυο περιοχών με ιδιαίτερη γεωλογική, οικολογική και πολιτιστική αξία.
Έκταση και τοποθεσία
Το Γεωπάρκο εκτείνεται σε περίπου 1.270 τετραγωνικά χιλιόμετρα και καλύπτει όλη την οροσειρά του Ψηλορείτη, από τις νότιες παρυφές στη λεκάνη της Μεσαράς και του Αμαρίου έως τη βόρεια ακτή, στα Τάλαια Όρη και την περιοχή του Κουλούκωνα.
Φυσικό περιβάλλον και βιοποικιλότητα
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από πλούσια γεωμορφολογία: σπήλαια, φαράγγια, οροπέδια, κοιλάδες, πηγές και απόκρημνες πλαγιές συνθέτουν το τοπίο. Μεγάλο τμήμα του εντάσσεται στο δίκτυο Natura 2000 και προστατεύει σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας. Στην περιοχή απαντώνται ενδημικά φυτά της Κρήτης, σπάνια ερπετά και αμφίβια, καθώς και χαρακτηριστικά είδη της ορνιθοπανίδας, όπως τα όρνια και οι γύπες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρουσία του κρητικού αγριόγατου, ενός εξαιρετικά δυσεύρετου είδους.
Πολιτισμός και ιστορία
Ο Ψηλορείτης δεν είναι μόνο ένα φυσικό μνημείο, αλλά και τόπος με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Μέσα στο γεωπάρκο βρίσκονται σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία, όπως το Ιδαίον Άντρο – το σπήλαιο όπου σύμφωνα με τη μυθολογία ανατράφηκε ο Δίας –, η μινωική Ζώμινθος, η αρχαία Ελεύθερνα και η ιστορική Μονή Αρκαδίου. Πολλοί οικισμοί της περιοχής είναι παραδοσιακοί, με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική και ισχυρές τοπικές παραδόσεις. Το Γεωπάρκο δίνει έμφαση στη διατήρηση αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς και στη σύνδεσή της με τη σύγχρονη ζωή.
Δραστηριότητες και εμπειρίες
Ο Ψηλορείτης προσφέρει πλήθος διαδρομών πεζοπορίας και μονοπατιών που δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει τη φύση και τον πολιτισμό της περιοχής. Μερικές χαρακτηριστικές διαδρομές είναι:
- «Ο δρόμος της Μύγιας» στα Ανώγεια,
- «Οι πτυχές του Βώσακου» στο Δοξαρό,
- «Το φαράγγι των Πλατανιών» στο Φουρφουρά.
Εκτός από τη φυσιολατρία, το Γεωπάρκο λειτουργεί και ως ανοιχτό εργαστήριο για επιστήμονες και φοιτητές, καθώς προσφέρει πλούσιο υλικό για μελέτη στη γεωλογία, την οικολογία και τη βιοποικιλότητα.
Ένας ζωντανός οργανισμός
Το Γεωπάρκο Ψηλορείτη δεν είναι απλώς ένας τόπος προστασίας της φύσης αλλά ένας ζωντανός οργανισμός που συνδυάζει το φυσικό, το πολιτιστικό και το ανθρώπινο στοιχείο. Στόχος του είναι η αειφόρος ανάπτυξη της περιοχής, με σεβασμό στο περιβάλλον και με επίκεντρο την ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας.
neakriti.gr
