Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου μιλάει για τον προσωπικό αριθμό και τον τρόπο που θα ωφελήσει τον πολίτη, αναφερόμενος στα λάθη -μικρά και μεγάλα- που υπήρχαν στα τέσσερα διαφορετικά υπάρχοντα μητρώα. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην πολυσυζητημένη τεχνητή νοημοσύνη η οποία προβλέπεται να έχει πολλές και χρήσιμες εφαρμογές στην καθημερινότητα των πολιτών. Μάλιστα, αναφέρθηκε στον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και στη εφαρμογή MyStreet που θα χρησιμοποιηθεί και στο Ρέθυμνο.
Συνέντευξη: Σταύρος Ρακινζής
Τι είναι ο προσωπικός αριθμός και πώς θα ωφελήσει τον πολίτη και θα βοηθήσει στη βελτίωση της λειτουργίας της κεντρικής διοίκησης;
«Ο λόγος για τον οποίο πριν από περίπου 5 χρόνια νομοθετήθηκε, είναι γιατί η Ελλάδα έχει τέσσερα διαφορετικά μητρώα. Το φορολογικό, το ασφαλιστικό, το μητρώο των ταυτοτήτων και το μητρώο πολιτών. Το μητρώο πολιτών είναι το επίσημο μητρώο όμως, υπήρχαν πάρα πολλές περιπτώσεις και πλέον το βλέπουμε καθημερινά με τη διασταύρωση που γίνεται λόγω του προσωπικού αριθμού, ότι υπήρχαν πάρα πολλά λάθη. Με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει διασταύρωση πολλές φορές ανάμεσα στα διάφορα μητρώα. Δηλαδή ταλαιπωρούσαμε τους πολίτες διότι υπήρχε αυτό το ζήτημα. Ο προσωπικός αριθμός έρχεται να διορθώσει αυτά τα λάθη και στην ουσία αντί να έχουμε τέσσερις αριθμούς να έχουμε μόνον έναν.»
Αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή ΑΦΜ, ΑΜΚΑ θα καταργηθούν με τον προσωπικό αριθμό;
«Είναι λίγο νωρίς να πούμε κάτι τέτοιο για τον εξής λόγο, ότι θα ήταν πολύ μεγάλη αλλαγή αν αύριο το πρωί λέγαμε ότι καταργούμε τους άλλους τέσσερις τομεακούς αριθμούς. Ο σκοπός είναι, σε πρώτη φάση, να αποκτήσουμε προσωπικό αριθμό και να διορθώσουμε τα λάθη γιατί είναι πολλά. Τα στατιστικά δείχνουν ότι στο πρώτο μισό εκατομμύριο προσωπικών αριθμών τα λάθη -έστω ένας αναγραμματισμός στο μητρώνυμο για παράδειγμα ή λάθη στην ημερομηνία γέννησης, ήταν πάνω από εκατό χιλιάδες. Δηλαδή έστω και σε επουσιώδη λάθη, αλλά σημαντικά για να μπλέξεις κάποια στιγμή σε κάποιο πιστοποιητικό. Είχαμε ένα αριθμό λαθών κοντά στο 20% σε κάποια από τα μητρώα και κυρίως στο φορολογικό και το ασφαλιστικό. Ο σκοπός λοιπόν είναι πρώτα να γίνεται η δουλειά, να διορθωθούν τα λάθη και σιγά σιγά να αρχίσουμε να αλλάζουμε τα συστήματα του δημοσίου. Δεν είναι εύκολο αυτό. Στο δημόσιο υπάρχουν πάρα πολλά διαφορετικά συστήματα και αν προσθέσουμε και τις εφαρμογές που οι ιδιώτες χρησιμοποιούν και συσχετίζονται με εφαρμογές του δημοσίου καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για ένα τεράστιο όγκο πληροφορικής που δε θα μπορούσε να γίνει σε ένα και δύο χρόνια. Άρα αυτό το οποίο σε πρώτη φάση κάνουμε είναι ότι αποκτούμε το προσωπικό αριθμό με σκοπό να είναι αυτός ο μοναδικός αριθμός που θα χρησιμοποιούμε. Οι υπόλοιποι τέσσερις τομεακοί αριθμοί, ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, αριθμός ταυτότητας και αριθμός μητρώου πολιτών, ο τελευταίος είναι και ο λιγότερος δημοφιλής, θα χρησιμοποιούνται και θα υπάρχουν μόνο στις βάσεις των φορέων αυτών. Σκοπός είναι ο πολίτης να έχει μόνο τον προσωπικό αριθμό.»
Αν κάποιος θέλει νέα ταυτότητα θα πρέπει να έχει τον προσωπικό αριθμό.
«Χρειάζεται και βγαίνει πάρα πολύ εύκολα μέσα από την πλατφόρμα. Υπάρχουν κάποια λάθη, είναι λιγότερα αλλά είναι υπαρκτά. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Ότι μέχρι πρότινος όταν ζητούσαμε να κάνουμε μία υπεύθυνη δήλωση, μέσω του gov.gr, τα στοιχεία, παρότι μπαίναμε με τους κωδικούς μας, δεν ερχόντουσαν προσυμπληρωμένα στην υπεύθυνη δήλωση, γιατί δεν ήμασταν 100% βέβαιοι ως προς την ταυτοπροσωπία του ατόμου λόγω πιθανότητας λαθών τα οποία θα έρχονται από κάποια μητρώα. Αυτό λοιπόν πάμε να διορθώσουμε και να δώσουμε καλύτερες και πιο γρήγορες υπηρεσίες στους πολίτες αφού πλέον δε θα τους ταλαιπωρήσουμε για αυτονόητους και προφανείς σκοπούς.»
Υπάρχει ενδιαφέρον, προχωράει η διαδικασία;
«Ναι, βεβαίως προχωράει. Μετά την περιέργεια των πρώτων ημερών που πολίτες βγάλανε προσωπικό αριθμό για να δούνε τι είναι, πλέον η έκδοση του προσωπικού αριθμού ακολουθεί αν θέλετε το ρυθμό έκδοσης των ταυτοτήτων. Βλέπετε είναι πολλοί οι Έλληνες πολίτες που δεν είχαν βγάλει ταυτότητες και είχαν μείνει με τις παλιές, αγαπημένες, αλλά καθόλου ασφαλείς μπλε ταυτότητες. Οπότε πλέον έχει πάρει ένα ρυθμό αυτό.»
Το Υπουργείο μετονομάζεται σε Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης. Για ποιο λόγο έγινε αυτό;
«Η Τεχνητή Νοημοσύνη υπήρχε εδώ και αρκετά χρόνια. Απλά δεν της δίναμε τόση σημασία. Τα κινητά μας δηλαδή εδώ και αρκετά χρόνια τρέχανε κάποιες λειτουργίες ή κάποιους αλγορίθμους της Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτό το οποίο άλλαξε ήταν τελικά το chat gpt, το οποίο ήρθε και μας έδειξε ότι μπορούμε να κάνουμε από το κινητό μας ή από τον υπολογιστή μας φοβερά πράγματα. Καλό και κακό αυτό. Η Τεχνητή Νοημοσύνη λοιπόν είναι μία νέα επανάσταση, πιθανώς όχι άμεσα συγκρινόμενη με τις προηγούμενες βιομηχανικές επαναστάσεις. Παρ' όλα αυτά είναι ένα εργαλείο το οποίο πραγματικά μπορεί να βοηθήσει στον άνθρωπο, αρκεί και ο άνθρωπος να το χειριστεί με τη δέουσα προσοχή και να βάλει τα όρια εκείνος αρκετά νωρίς.»
Το κράτος και τους πολίτες, πώς μπορεί να τους βοηθήσει;
Δεν υπάρχει νομίζω κλάδος της ζωής μας που δεν μπορεί να βοηθηθεί από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Να σας πω τα τελείως απλά. Ότι στην υγεία η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί και θα φέρει πολύ γρήγορα αποτελέσματα σε θεραπεία χρονιζουσών ασθενειών. Διότι μπορεί να αναλύσει πάρα πολύ εύκολα τεράστιο όγκο δεδομένων. Δηλαδή αν η έρευνα στηρίζεται και σε τέτοιες παρατηρήσεις, σε αλληλουχίες απεικονιστικών, δηλαδή διαφόρων μαγνητικών ή αξονικών σε σχέση και με θεραπείες και φάρμακα, αυτό το οποίο ένας άνθρωπος θα ήθελε μερικές δεκάδες χρόνια να κάνει, η Τεχνική Νοημοσύνη μπορεί να το κάνει μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Άρα ας πούμε η θεραπεία του καρκίνου με την Τεχνική Νοημοσύνη έρχεται πιο κοντά. Ο πιο γρήγορος ρυθμός απονομής δικαιοσύνης. Δηλαδή οι δικαστές να μπορούν να έχουν όλη την πληροφορία πολύ πιο μαζεμένη και συμπυκνωμένη μπροστά τους πριν πάρουν μια απόφαση. Στην πολιτική προστασία, να μπορούμε να αναλύσουμε πλέον μοντέλα προκειμένου να ξέρουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια ποια είναι αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα που μπορεί να παρατηρηθούν. Τώρα που είχαμε τη φωτιά εδώ στην Αθήνα, μέσα στα πρώτα είκοσι λεπτά είχαμε μέσω τεχνικής νοημοσύνης ένα μοντέλο που μας έλεγε πώς θα εξελιχθεί η φωτιά τις επόμενες δύο ώρες. Άρα μπορούσαμε με ασφάλεια να πούμε στην πυροσβεστική πού θα πρέπει να εκκενώσει. Αυτά είναι μόνο κάποια από τα πολύ χρήσιμα πράγματα τα οποία μπορεί να φέρει η τεχνητή νοημοσύνη στη ζωή μας. Δεν υπάρχει νομίζω τέλος στο πώς μπορούμε να βοηθούμε.»
Με αφορμή την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τις επιδοτήσεις, μπορούν να γίνουν αποτελεσματικοί έλεγχοι με τη χρήση της τεχνολογίας στον πρωτογενή τομέα;
«Ναι, μπορεί η τεχνολογία. Η αλήθεια είναι πως αν υπήρχε ολοκληρωμένο κτηματολόγιο, το κτηματολόγιο ολοκληρώνεται, θα μπορούσαμε να έχουμε πολύ καλύτερους ελέγχους. Το 2019 παραλάβαμε ένα κτηματολόγιο στο 32-33%. Δεύτερο θα μπορούσαν να γίνουν πολύ εύκολοι έλεγχοι μέσω δορυφορικών εικόνων. Η Ελλάδα την ώρα αυτή αποκτά και τον πρώτο δικό μας δορυφόρο. Θα μπορούσαμε έχοντας όλη αυτή την πληροφορία και όχι μία φωτογραφία το μήνα, αλλά πολλές φωτογραφίες σε πολύ τακτά χρονικά διαστήματα ακόμα και μέσα στη μέρα, να έχουμε πολύ καλύτερη εικόνα του τι πραγματικά γίνεται εκεί έξω. Επίσης κάτι το οποίο πιθανώς να μην είναι τόσο κατανοητό είναι ότι όλο αυτό τον έλεγχο διαχείρισης της πληροφορίας του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν τον είχε το ελληνικό δημόσιο ούτε ο ΟΠΕΚΕΠΕ αλλά κακώς εδώ και πάρα πολλά χρόνια ήταν μια δουλειά την οποία, λόγω αδυναμίας από την πλευρά του ΟΠΕΚΕΠΕ, την είχαν οι εταιρείες που τρέχανε τα πληροφορικά συστήματα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Όλα αυτά είναι παθογένειες ετών. Η τεχνολογία πραγματικά μπορεί και δίνει λύσεις. Αυτή η υπόθεση διασύρει τη χώρα διεθνώς και η αλήθεια είναι ότι δημιουργεί και έλλειμμα εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στο κράτος.»
Πότε ξεκινάει το MyStreet;
Το MyStreet λοιπόν είναι ακριβώς η αναλογία του MyCost στο αστικό περιβάλλον, για χώρους που καταλαμβάνονται νόμιμα ή παράνομα από τραπεζοκαθίσματα ή εμπορεύματα. Αλλά σιγά σιγά θα εξελιχθεί και ως το κεντρικό αποθετήριο παραπόνων των πολιτών για ράμπες ΑΜΕΑ, θέσεις στάθμευσης ΑΜΕΑ, αλλά και άλλες δυνατότητες. Όπως πού θα βρω απινιδωτή, πού θα βρω θέσεις στάθμευσης με φορτιστή. Αλλά ας πάρουμε λίγο το βασικό του προορισμό που είναι το να συνεργαστούμε με την αυτοδιοίκηση προκειμένου να δώσουμε περισσότερο ελεύθερο χώρο στους πολίτες. Θα είναι έτοιμο έως τα τέλη Ιουλίου και θα βγει στον αέρα. Την ώρα αυτή έχουμε ζητήσει από τους δήμους να καταχωρήσουν τους χώρους που νομίμως έχουν μισθώσει. Γιατί δεν υπάρχει αυτή η πληροφορία κεντρικά, την έχουν οι δήμοι και παράλληλα σε αυτή την πλατφόρμα που οι δήμοι μπαίνουν και πλέον βάζουν αυτή την πληροφορία, αυτή η πλατφόρμα θα είναι και ένα πολύ σημαντικό εργαλείο προκειμένου πλέον να υπάρχει ιχνηλάτηση όλης αυτής της διαδικασίας από την πλευρά των δήμων, δηλαδή να ξέρουμε πλέον όλοι σε μια κεντρική πλατφόρμα, τι χώροι μισθώνονται, τι παραβάσεις υπάρχουν. Είναι σημαντικό να υπάρχει κάπου συγκεντρωμένη αυτή η πληροφορία. Θα το δούμε το MyStreet να λειτουργεί μέχρι τέλη Ιουλίου.»
Πότε θα τοποθετηθούν και θα μπουν σε λειτουργία οι ψηφιακές κάμερες για την οδική ασφάλεια;
«Αυτήν την εβδομάδα λογικά θα έχουμε τα αποτελέσματα του πρώτου διαγωνισμού. Ο πρώτος διαγωνισμός είναι αυτός για το πληροφοριακό σύστημα και βγαίνει στον αέρα και ο μεγάλος διαγωνισμός για τις ίδιες τις κάμερες. Με σκοπό μέχρι τέλος του χρόνου να έχουμε καταφέρει και να έχουμε ανάδοχο, να έχουμε υπογράψει, προκειμένου μέσα στο 2026 να μπουν οι κάμερες. Δεν είναι εύκολη διαδικασία. Αλλά τουλάχιστον στην Αττική επειδή υπάρχουν ήδη σήμερα κάμερες και η περιφέρεια Αττικής έχει ήδη έναν τέτοιο διαγωνισμό θα μπορέσουμε να πάρουμε πληροφορία καταρχάς από τις κάμερες αυτές.»»
Στην Κρήτη πόσες θα είναι;
«Αυτό θα μας το υποδείξει η αστυνομία. Είναι ένα δυναμικά εξελισσόμενο σχέδιο. Εμείς για το λόγο αυτό προμηθευόμαστε 2.500 κάμερες. Οι 500 θα μπουν σε λεωφορεία στην Αθήνα για την τήρηση των λεωφορειοδρόμων και οι υπόλοιπες θα κατανεμηθούν εκεί που η αστυνομία θα μας υποδείξει. Εμείς περιγράφουμε αυτές τις τρεις πρώτες ενότητες, Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κρήτη, ως τις βασικές. Γιατί εκεί όντως έχουμε πάρα πολλά ατυχήματα.»

