Δεν ξέρω πόσοι γνωρίζουν, ότι στην Κρήτη φύεται από τα πανάρχαια χρόνια μια σπανιότατη ποικιλία πλατάνου, που ονομάζεται αειθαλής. Είναι στην πραγματικότητα δέντρο αειθαλές, γιατί σκεπάζει τα κλαδιά του το χειμώνα με μικρότερου μεγέθους καταπράσινα φυλλαράκια και χρειάζεται προσοχή να τον εντοπίσεις σε κάποιες περιοχές.. Είναι αυτοφυής, δεν αναπαράγεται εύκολα και δεν μεταφυτεύεται. Έχει δε κατά καιρούς διατελέσει αντικείμενο επιστημονικής έρευνας. Μάλιστα τα παλαιότερα χρόνια η λαϊκή ή πρακτική ιατρική χρησιμοποιούσε τα φύλλα του αειθαλή πλατάνου για θεραπευτικούς σκοπούς σε διάφορες ασθένειες.
Το «θαύμα» αυτό είναι από τα πιο παράδοξα της χλωρίδας της κρητικής γης και είναι ασφαλώς δημιούργημα της θαυμάσιας κλιματολογικής ιδιομορφίας του νησιού. Ωστόσο το παράδοξο αυτό φαινόμενο εντάχθηκε για τις ανάγκες της Ελληνικής μυθολογίας στο σημείο με την αρπαγή της Ευρώπης από τον ταυρόμορφο Δία, τη μεταφορά και την απόκρυψή της στην Κρήτη, επειδή μόνο με την παρέμβαση κάποιας υπερφυσικής –θεϊκής- δύναμης μπορούσαν να εξηγηθούν φυσικά φαινόμενα όπως αυτό, του αειθαλή πλατάνου. Ο Δίας –σύμφωνα με τη μυθολογία- πλάγιασε με την αγαπημένη του Ευρώπη κάτω από ένα μεγάλο πλάτανο στη Γόρτυνα, τη σπουδαία πόλη της νότιας Κρήτης. Ήταν όμως εποχή που τα φυλλοβόλα δέντρα δεν είχαν φύλλα. Έτσι κινδύνευαν να τους δει από τον Όλυμπο η Ήρα και να ξεσπάσει μεγάλος καυγάς. Για τούτο το αιωνόβιο δέντρο, προκειμένου να προφυλάξει το μεγάλο θεό στον έρωτά του, έβγαλε φύλλα το καταχείμωνο.
Βέβαια, Ευρώπη δεν υπήρξε ως φυσικό πρόσωπο. Ωστόσο, πρέπει να δεχτούμε, ότι στο μύθο αυτό κρύβεται και κάποια δόση αλήθειας! Και είναι εξακριβωμένο ότι, από τους αρχέγονους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας και της Μέσης Ανατολής επηρεάστηκε θετικά ο Μινωικός Πολιτισμός, που κατά τον ΠώλΦώρ « είναι ο πρώτος πραγματικά ανθρωπιστικός πολιτισμός της Μεσογείου» και κατ’ επέκταση της Ευρώπης . Αυτή ακριβώς η θετική επιρροή την οποία δέχτηκε ο Μινωικός Πολιτισμός από τους αρχέγονους πολιτισμούς της Μέσης Ανατολής, εφόσον προσωποποιηθεί, μπορεί θαυμάσια να ταυτιστεί με τη μυθική Ευρώπη, την όμορφη βασιλοπούλα από τη Σιδώνα, η οποία μεταφέρθηκε από την Ανατολή στη Δύση, δηλαδή στην Κρήτη, εγκαταστάθηκε κι «ενώθηκε» με τον απαγωγέα της. Συν-ένωση, ωστόσο, πρέπει να παραδεχτούμε ότι έγινε και αποτελεί αναμφισβήτητη πραγματικότητα, αλλά δεν ήταν σαρκική, όπως τη θέλει η μυθολογία, ήταν πολιτισμική!
Ο Μεγαλειώδης φυλλοβόλος Πλάτανος στον Κισσό
Ηπιο συνηθισμένη ποικιλία πλατάνου είναι ο φυλλοβόλος. Ένα υπέροχο δέντρο, ενίοτε μεγάλωνδιαστάσεων και το οποίο φύεται σε μέρη που υπάρχει νερό. Μάλιστα πολλά χωριά και περιοχές έχουν την τιμή μα φέρουν την επωνυμία τους από το δέντρο αυτό, όπως τα χωριά Πλάτανος και Πλατάνια Αμαρίου, Πλατανές Αγίου Βασιλείου, Πλατανιάς Ρεθύμνου και πολλά επιμέρους τοπωνύμια.
Ένα υπέροχο τέτοιο δέντρο, τεραστίων διαστάσεων, στολίζει την κεντρική πλατεία στον Κισσό και είναι δημιούργημα του μεγαλύτερου καλλιτέχνη όλων των εποχών, που είναι η ίδια η Φύση. Στο δέντρο αυτό, που απολαμβάνοντας τη σκιά του πίνομε τον καφέ ή τη μπύρα μας τούτες τις καυτές καλοκαιρινές ημέρες, μη έχοντας άλλον τρόπο να το ευχαριστήσομε, του αφιερώνομε ταπεινά το παρακάτω έμμετρο στιχούργημα:
Στον Κισσανό Γεροπλάτανο
Βιγλάτορας ακοίμητος στα πέρατ’ αγναντεύεις
τους στοχασμούς σου αναμετράς, τους λογισμούς σου κρύβεις
κι η θεϊκή σου η μορφή εις το χωριό δεσπόζει.
Χίλια είναι τα χρόνια σου, χίλια και τα κλαδιά σου,
στ’ αερικά αντιστέκεσαι και στη φθορά του χρόνου,
περνούν, διαβαίνουν οι καιροί, μα ο χρόνος δεν σ’ αγγίζει.
Στον ίσκιο σου ξαπόστασαν κι Αγαρηνοί και Ντόπιοι,
την ιστορία του χωριού μόνο εσύ την ξέρεις,
μόνο εσύ την έζησες από την ίδρυσή του.
Η κουκουβάγια απ’ τα κλαδιά, στη ρίζα η νερομάνα
σου εύχονται τα χρόνια σου να τα διπλασιάσεις
όμορφε, Γεροπλάτανε, καμάρι του χωριού μας!
