Γράφει ο Μανόλης Η. Θεοδοσόπουλος- Λογοθεραπευτής
Η λαρυγγεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση του λάρυγγα. Ο λάρυγγας είναι όργανο στο λαιμό του ανθρώπου που αποτελεί ουσιαστικά το «κουτί» της φωνής. Ο λάρυγγας φιλοξενεί τις φωνητικές χορδές, μέσω των οποίων ο άνθρωπος παράγει ήχους, φωνή και κατ’ επέκταση ομιλία. Ο λάρυγγας επιτρέπει επίσης τη δίοδο του αέρα από και προς τους πνεύμονες. Η λαρυγγεκτομή επηρεάζει την ομιλία , την κατάποση και την αναπνοή. Μετά από μία επέμβαση το άτομο θα πρέπει να μάθει νέους τρόπους για να πραγματοποιεί αυτές τις λειτουργίες.
Η χειρουργική αφαίρεση του λάρυγγα είναι μία «ιδιαίτερη» επέμβαση, όπως κάθε επέμβαση που στοχεύει στην αφαίρεση ενός ανθρώπινου οργάνου, αλλά αναγκαία μέθοδος θεραπείας για τους ανθρώπους που:
- έχουν καρκίνο του λάρυγγα.
- έχουν υποστεί σοβαρό τραυματισμό στο λαιμό, όπως ένα τραύμα από πυροβολισμό.
- έχουν υποστεί βλάβη στο λάρυγγα εξαιτίας θεραπείας με ακτινοβολία.
Ανάλογα με την κατάστασή του ασθενούς πραγματοποιείται μερική ή ολική αφαίρεση του λάρυγγα.
Οι περισσότεροι ασθενείς λαρυγγεκτομή περνούν τις δύο πρώτες μέρες μετά την επέμβαση στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Επίσης χορηγείται οξυγόνο στον ασθενή από το στόμιο της λαρυγγεκτομής. Για τη σίτιση του ασθενούς χρησιμοποιείται εναλλακτικός τρόπος επειδή η σίτιση από το στόμα δεν είναι δυνατή. Στην περίπου μία εβδομάδα που παραμένει ο ασθενής στο νοσοκομείο μαθαίνει σταδιακά πως να καταπίνει και να επικοινωνεί στοιχειωδώς χωρίς φωνή. Αργότερα, σε γενικές γραμμές, το άτομο συνεχίζει να καταπίνει τροφή και υγρά από το στόμα, όπως έκανε πριν από την επέμβαση. (πηγή: http://www.healthline.com/)
Επιπτώσεις στη Φωνή
Όταν πραγματοποιείται μια λαρυγγεκτομή, η μεγαλύτερη δυσκολία συχνά είναι η απώλεια της φωνής. Στην κανονική ομιλία, η φωνή είναι ο ήχος που παράγεται από τον λάρυγγα. Ο ήχος ταξιδεύει μέχρι το στόμα, όπου σχηματίζονται οι ήχοι που απαιτούνται για την ομιλία. Όταν ένα άτομο υποβάλλεται σε λαρυγγεκτομή, η πηγή της φωνής χάνεται. Ωστόσο, η ικανότητα για συντονισμό των χειλιών, της γλώσσας και του ουρανίσκου (για την ομιλία) δεν επηρεάζεται από τη χειρουργική επέμβαση.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή
Ο κύριος ρόλος του λογοθεραπευτή στην συνεργασία του με άτομα που έχουν υποβληθεί σε λαρυγγεκτομή, είναι να τα βοηθήσει να μιλήσουν και πάλι χρησιμοποιώντας μια εναλλακτική πηγή ήχου.
Υπάρχουν τρεις κύριες μέθοδοι με τις οποίες γίνεται αυτό:
Οισοφαγική ομιλία: το άτομο μαθαίνει να συγκεντρώνει αέρα στον οισοφάγο και στη συνέχεια να τον βγάζει και πάλι με ελεγχόμενο τρόπο, προκαλώντας δονήσεις στους μύες του ανώτερου τμήματος του οισοφάγου, ώστε να παραχθεί ήχος ομιλίας.
Τραχειοοισοφαγική πρόθεση: μια βαλβίδα παρεμβάλλεται μεταξύ οπών στην τραχεία και του οισοφάγου, επιτρέποντας στον αέρα να περνά από τους πνεύμονες στον οισοφάγο. Η βαλβίδα είναι μονής κατεύθυνσης, ώστε να μην επιτρέπεται στην τροφή να περνά από τον οισοφάγο προς τους πνεύμονες. Όταν ο ασθενής εκπνέει και καλύπτει το στόμιο με ένα δάχτυλο ή βαλβίδα, ο αέρας ωθείται μέσα από τους μύες στην κορυφή του οισοφάγου, η οποία, στη συνέχεια δονείται, αποτελώντας μια ηχητική πηγή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ομιλία.
Ηλεκτρολάρυγγας ή ηλεκτρόφωνο: ένα μικρό όργανο που παράγει δονήσεις όταν πατήσετε ένα κουμπί. Εάν αυτό το μέσο συγκρατείται σταθερά έναντι του λαιμού ή μέσω ενός σωλήνα στο στόμα, οι δονήσεις μπορούν να μεταδοθούν μέσα στο φάρυγγα και να γίνει η διαμόρφωσή τους σε ομιλία. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα μετεγχειρητικά, είναι εύκολη η εκμάθηση λειτουργίας του, αλλά παράγει αφύσικο, μεταλλικής χροιάς ήχο και ομιλία. (πηγή: http://www.therapyact.gr/)
Για απορίες, σχόλια, παρατηρήσεις μπορείτε να επικοινωνείτε στο [email protected] ή στο 693 60 60 070.
