Η ΚΡΗΤΗ ΣΕ ΚΛΟΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ
Η αναστάτωση που προκάλεσε η υπόθεση των αγροτικών επιδοτήσεων δεν περιορίζεται στον πρωτογενή τομέα, αλλά πλέον απειλεί ευθέως την εμπορική ζωή της Κρήτης. Ο Μανώλης Κουμαντάκης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης, περιγράφει μια εικόνα βαθιάς ανησυχίας με αγορές που στεγνώνουν από ρευστό, επιχειρήσεις που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και έναν Δεκέμβριο, που είναι παραδοσιακά «σωσίβιο» για το λιανεμπόριο, να προμηνύεται φτωχός και επικίνδυνος.
Ο κ. Κουμαντάκης, κάνει λόγο και για τον κίνδυνο των λουκέτων ενώ αναφέρεται στις αβεβαιότητες που γεννά η καθυστέρηση των πληρωμών και η απουσία πολιτικής βούλησης.
Συνέντευξη: Σταύρος Ρακιντζής
Υπάρχει ανησυχία για το πώς θα επηρεάσει την εμπορική κίνηση το πρόβλημα των επιδοτήσεων
«Η ανησυχία αυτή είναι για όλες τις αγορές, για όλο το λιανικό εμπόριο της Κρήτης.
Από τη μία έως την άλλη άκρη της Κρήτης υπάρχει έντονος προβληματισμός για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Αυτή η ένταση υπάρχει σε όλη την Κρήτη, αλλά και σε όλη την Ελλάδα. Εμείς θα μιλήσουμε για την Κρήτη, που έχει δημιουργηθεί μία αναταραχή και ένα, αν θέλετε, πρόβλημα το οποίο αρχίζει να μεταφέρεται και στις αγορές. Από τη μεταφορά προϊόντων, μέχρι τη διάθεση των πολιτών να προβούν σε αγορές, υπάρχει μία διάχυτη ανησυχία.
Αυτή βέβαια, η κατάσταση είναι απότοκος διάφορων πραγμάτων που είδαμε να συμβαίνουν το τελευταίο χρονικό διάστημα. Τα τελευταία χρόνια αυτό με τον ΟΠΕΚΕΠΕ έχει δημιουργήσει στον αγροτοκτηνοτροφικό κόσμο μεγάλο πρόβλημα. Δημιουργηθήκαν καταστάσεις παράνομες και παράτυπες, υπήρχαν παθογένειες χρόνων, που τα τελευταία χρόνια έχουν κατά πολύ πολλαπλασιαστεί.
Αυτό έχει δημιουργήσει μεγάλο θέμα και βγήκαν πολλά πράγματα στην επιφάνεια δημιουργώντας όλη αυτή την κατάσταση. Δεν μπορούν οι νόμιμοι, αυτοί που παράγουν, οι κτηνοτρόφοι, οι αγρότες, αυτοί που πραγματικά είναι μέσα στην πρωτογενή παραγωγή και είναι μέσα στη νομιμότητα, αυτοί που πραγματικά κάνει να πάρουν χρήματα για την προσπάθειά τους, σήμερα να μην μπορούν να τα πάρουν, και να έχει δημιουργηθεί αυτή η κατάσταση.
Από την άλλη όλο αυτό νομίζω ότι δεν θα λυθεί σύντομα, γιατί βλέπω ότι η κυβέρνηση δεν έχει τη διάθεση, τουλάχιστον αυτό φαίνεται, να δώσει λύσεις για το θέμα αυτό. Αν δεν ξεκαθαριστεί το πρόβλημα, αν δε λυθεί το θέμα αυτό που έχει μπει σε δικαστική διαδικασία, δεν νομίζω ότι θα έχουμε θετικά αποτελέσματα.
Ωστόσο, οι αγρότες από την πλευρά τους έχουν δίκιο και μέσα στην απόγνωση και την αγωνία τους έχουν φτάσει στο σημείο, οι αντιδράσεις τους να είναι πολύ έντονες. Αυτό βέβαια δεν βοηθάει, γιατί δημιουργεί αρνητική κατάσταση, στην όλη κοινωνία και στην οικονομία της χώρας. Αν θέλουν, και το έχω πει πολλές φορές και άλλοι το λένε πολύ πιο έντονα από μένα, να αντιδράσουν, σε αυτούς οι οποίοι δημιούργησαν το πρόβλημα. Να πάνε σ αυτούς, να τους καταγγέλλουν, να φωνάξουν και να βρούνε τρόπους να πιέσουν να βρούνε το δίκιο τους, όχι όμως να δημιουργούν ζητήματα στην υπόλοιπη κοινωνία.»
Το γεγονός ότι λείπουν αυτή τη στιγμή χρήματα και μεγάλα ποσά, αυτό πόσο θα επηρεάσει την κίνηση στην εορταστική περίοδο;
«Ο Δεκέμβριος για το λιανικό εμπόριο, χρόνια τώρα, προσδιορίζει και καθορίζει ένα μεγάλο ποσοστό των τζίρων των επιχειρήσεων. Είναι ένα μεγάλο κομμάτι του οικονομικού αποτελέσματος της χρονιάς, που προσδιορίζεται περίπου στο 30%. Δηλαδή, πρόκειται για ένα τεράστιο ποσοστό. Κι αυτό, οφείλεται στο ότι στις εορταστικές μέρες του μήνα των Χριστουγέννων υπάρχει μια προτροπή, μια διάθεση, να καλυφτούν ανάγκες από όλα τα νοικοκυριά, από όλους τις καταναλωτές.
Το εισόδημα των επιδοτήσεων που ξεκινάει από τον Οκτώβριο, των νόμιμων κτηνοτρόφων και των νόμιμων αγροτών, δημιουργούσε μια μεγάλη δυναμική στην αγορά τις εορταστικές μέρες. Επιπλέον το δεύτερο κομμάτι είναι τα δώρα, που και αυτά βοηθούσαν πάρα πολύ στην οικονομική κατάσταση και στη λειτουργία των αγορών. Φέτος, αυτό το ποσοστό, σε σχέση με το γενικότερο σύνολο του μήνα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς θα λείψουν.
Αυτό είναι πολύ άσχημο για το λιανικό εμπόριο. Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχει και αυτή η ανησυχία. Γι' αυτό υπάρχει αυτή η αγωνία σε όλη την Κρήτη, γιατί για το λιανικό εμπόριο φέτος τα πράγματα φαίνεται θα είναι διαφορετικά. Να προσθέσω εδώ ότι τα τελευταία χρόνια και η υπόλοιπη οικονομία είναι σε διαρκή πίεση και συρρίκνωση. Από τη μια χρονιά μέχρι την επόμενη χρονιά υπάρχει μια διαρκής μειωτική διαδικασία στο λιανικό εμπόριο. Φέτος λοιπόν, μαζί και με αυτή τη ζημιά, θα δημιουργηθεί ένα αρνητικό πρόσημο, το οποίο θα πλήξει τις επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου.»
Πόσο μεγάλη εκτιμάτε ότι μπορεί να είναι η ζημιά;
«Δεν μπορούμε να την προσδιορίσουμε. Θα είναι σίγουρα πολύ μεγάλη η ζημιά και θα αποτυπωθεί στο τέλος της περιόδου. Ωστόσο, δεν μπορούμε να ξέρουμε πόσο μεγάλη θα είναι.»
Την ίδια στιγμή ο έμπορος έρχεται αντιμέτωπος με μία σειρά από οικονομικές υποχρεώσεις, όπως τα λειτουργικά έξοδα.
«Υπάρχει ανησυχία, γιατί φέτος θα είναι μια δύσκολη χρονιά. Όπως είπα και πριν, γενικότερα το λιανικό εμπόριο τα τελευταία χρόνια, για πολλούς λόγους, είναι σε μια διαρκή μειωτική κατάσταση. Αυτή η επιπλέον ζημιά, τώρα σε αυτή τη χρονική περίοδο, ίσως είναι καταστροφική για πολλές επιχειρήσεις. Γιατί, ναι μεν τα δημοσιονομικά μεγέθη είναι σε θετική κατεύθυνση, αλλά η οικονομία είναι σε αρνητική κατεύθυνση και ιδιαίτερα η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.»
Προηγήθηκε και η μειωμένη κατανάλωση στα εμπορικά καταστήματα το καλοκαίρι.
«Για το κεφάλαιο του άμεσου τουρισμού τα στοιχεία των φορέων και της κυβέρνησης παρουσιάζονται αυξημένα. Ωστόσο, δεν υπάρχει ισόρροπη διάχυση του κεφαλαίου αυτού στο υπόλοιπο οικονομικό κύκλωμα. Υπάρχει μεγάλη απόκλιση του κεφαλαίου που δημιουργήθηκε από τη δυναμική του τουρισμού φέτος και τα τελευταία χρόνια, αλλά ειδικά φέτος. Υπάρχει μια ανισορροπία στη διάχυση του κεφαλαίου και δεν είναι μόνο για τις αγορές του λιανικού εμπορίου ή αν θέλετε των υπηρεσιών που ήταν στις αμιγείς αγορές. Ακόμα και στα αστικά κέντρα, στις αστικές αγορές, υπάρχει μεγάλο θέμα που πρέπει να το λύσουμε κάποια στιγμή. Πρέπει να δούμε πως θα υπάρξει μια μεγαλύτερη διάχυση του κεφαλαίου αυτού στο υπόλοιπο οικονομικό κύκλωμα.
Εμείς, σαν Ομοσπονδία Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης, στη Χερσόνησο στις 19 του Δεκεμβρίου, θα πραγματοποιήσουμε με όλους τους φορείς του τουρισμού μια συνάντηση για να συζητήσουμε και να ξεκινήσουμε ένα διάλογο. Θα μπούμε δηλαδή, σε μία διαδικασία συζητήσεων, για το πως μπορεί να υπάρχει μεγαλύτερη διάχυση στο υπόλοιπο οικονομικό κύκλωμα αυτού του κεφαλαίου, το οποίο συσσωρεύεται μέσα στον άμεσο τουρισμό από την αύξηση του τουρισμού. Είναι πολύ σημαντικό για την οικονομία της Κρήτης και πρέπει να το λύσουμε κάποια στιγμή. Πρέπει να βρεθεί τρόπος που να υπάρχει μια καλύτερη διάχυση στην οικονομία.»
Φοβάστε και για λουκέτα φέτος;
«Βεβαίως τα φοβάμαι! Και δεν είναι μόνο δική μου αίσθηση, είναι αίσθηση όλων των αγορών της Κρήτης. Έχει δημιουργηθεί μια κατάσταση που πιέζει πολλές επιχειρήσεις στο τέλος της χρονιάς να μην έχουν συνεχή λειτουργική διαδικασία. Υπάρχει αυτός ο φόβος και τα στοιχεία που έχουμε και καταγράφονται από όλες τις αγορές είναι τέτοια που βασίζεται μία τέτοια ανησυχία.»
Έχετε εκτιμήσει πόσα χρήματα λείπουν αυτή τη στιγμή από την Κρήτη;
«Καλύτερα, να μην κάνουμε εκτιμήσεις ακόμα, γιατί ίσως να μην προσεγγίσουμε σωστά τα δεδομένα. Θα δούμε τι θα γίνει και στο τέλος θα αποτιμήσουμε όλη αυτή η κατάσταση.»
Τι θα λέγατε στους εμπόρους και του Ρεθύμνου;
«Να είναι σε ηρεμία όλοι, σε όλη την Κρήτη και στο Ρέθυμνο. Αυτό που επιζητούμε είναι ειδικά το θέμα των αγροτών, που έχουν δίκιο. Των νόμιμων, γιατί οι υπόλοιποι που τα παίρνανε δεν ήταν ούτε καν αγρότες. Έχει δημιουργηθεί γενικά τα τελευταία χρόνια μια αποθεσμοποίηση πολλών πραγμάτων και αυτό έχει απώλεια και στο οικονομικό κομμάτι.
Πρέπει να βρεθεί μια λύση και θέλουμε πάνω σε αυτό, να πιέσουμε και στέλνουμε τα μηνύματα στην κυβέρνηση, ότι πρέπει να βρει τον τρόπο.
Μπορεί η Ευρώπη να λέει, κύριε αν δε λυθεί το θέμα αυτό, χρήματα δε θα δοθούν, ωστόσο η κυβέρνηση πρέπει να βρει έναν τρόπο. Να βρει λύση. Επίσης δεν έχουν πληρωθεί και πολλά άλλα πράγματα. Το κράτος χρωστάει στον ιδιωτικό τομέα τα τελευταία χρόνια 4,5 δισεκατομμύρια και αυτά λείπουν από τις αγορές και από τις ντόπιες οικονομίες.
Τα ίδια πολιτικά πρόσωπα που έχουν δημιουργήσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ σήμερα και είναι το απότοκο αυτής της κατάστασης, πήγανε να δημιουργήσουν και στο ισοδύναμο στην Κρήτη κάτι παρόμοιο. Ένα δεύτερο ΟΠΕΚΕΠΕ! 8.000 ΑΦΜ δημιουργηθήκαν και όταν η υπόλοιπη Ελλάδα ξεσηκώθηκε σε 10 μέρες αυτά τα 8.000 ΑΦΜ αποσυρθήκαν. Πήγαν να κάνουν το ίδιο πράγμα κι εκεί και έτσι έχει δημιουργηθεί τώρα και ένα θέμα στο ισοδύναμο και πάνε να το καταργήσουν στην Κρήτη. Αυτό είναι μεγάλη ζημιά για το λιανικό εμπόριο και γενικότερα για την οικονομία της χώρας. Έχουν να πληρωθούν νόμιμοι και μετά από σκληρούς ελέγχους, επιχειρήσεις από το δεύτερο εξάμηνο του 2022. Καταλαβαίνετε τι λείπει από την αγορά, τι δημιουργείται και τι θέματα έχουν δημιουργηθεί.» .
