Το Πανεπιστήμιο Κρήτης αξιώθηκε ένα μεγάλο έργο κατασκευής «φοιτητικών κατοικιών» και Μεγάλου Αμφιθεάτρου αξίας άνω των 255 εκ. € με τη μορφή Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Αφού ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες ανάθεσης, η σύμβαση υπογράφηκε το Μάρτιο του 2025. Τα όποια προβλήματα είναι φυσικό να παρουσιάζει ένα τόσο μεγάλο έργο δεν είναι ανυπέρβλητα και το έργο θα ξεκινήσει. Κι αφού ξεκινήσει, θα ολοκληρωθεί, διότι τότε μόνον, όταν το έργο παραδοθεί έτοιμο προς χρήση, θα αρχίσει να πληρώνεται ο ανάδοχος (Ιδιωτικός Φορέας Σύμπραξης).
Στο Ρέθυμνο το Πανεπιστήμιο Κρήτης διαθέτει 198 κλίνες (143 στη Φοιτητική Κατοικία Γάλλου και 58 στο ΞΕΝΙΑ). Το νέο έργο προβλέπει την πρόσθετη κατασκευή 2710 κλινών: 1650 δωμάτια των 23 τμ με ατομικό λουτρό αλλά κοινή κουζίνα ανά εφτά δωμάτια, 130 διαμερίσματα των 43 τμ με ατομικό λουτρό και κουζίνα και 30 διαμερίσματα των 90 τμ για οικογένειες δίπλα σε παιδική χαρά. Το έργο σχεδιάστηκε το Νοέμβριο του 2018 σε συνεργασία με την ΕΓ ΣΔΙΤ, όταν οι ενεργοί φοιτητές στην Πανεπιστημιούπολη ήταν περίπου 8.500. Για την τριτοβάθμια εκπαίδευση η εποχή αυτή μοιάζει πια πολύ μακρινή: νομοθετικές παρεμβάσεις, όπως η θέσπιση της Ειδικής Βάσης Εισαγωγής, η ίδρυση και επικείμενη λειτουργία Μη κρατικών Πανεπιστημίων, οι διαγραφές φοιτητών αλλά και η υπογεννητικότητα, μείωσαν και θα μειώσουν ακόμη περισσότερο τον αριθμό των φοιτητών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Μαΐου του 2024 οι φοιτητές στο ΠΚ χαρακτηρίζονται πλέον από εντοπιότητα σε ποσοστό 61%. Την ίδια εποχή το σύνολο των επιλέξιμων για στέγαση φοιτητών, μετά την εφαρμογή των κριτηρίων που ισχύουν, είναι πλέον 3.134 για το Ρέθυμνο, όταν οι διαθέσιμες κλίνες συνολικά είναι 2.902. Δεν έχω υπόψη μου τα φετινά στοιχεία, αλλά είναι βέβαιον ότι οι αριθμοί βαίνουν ακόμα μικρότεροι. Με άλλα λόγια, η τάση είναι οι διαθέσιμες κλίνες να ξεπεράσουν τον αριθμό των δικαιούχων φοιτητών, ακόμα κι αν σε αυτούς προστεθούν οι στεγαστικές ανάγκες του Τμήματος/Σχολής του ΕΛΜΕΠΑ που εδρεύει στην πόλη μας.
Ενόψει των καταναγκαστικών αυτών δεδομένων τα μεγαλύτερα διαμερίσματα πρέπει να αυξηθούν με συνένωση μικρότερων δωματίων με τροποποίηση της υπογεγραμμένης σύμβασης. Έτσι θα μπορούν να φιλοξενηθούν και άλλες κατηγορίες της ακαδημαϊκής και όχι μόνο κοινότητας. Αυτό θα αποτελούσε ισχυρό κίνητρο για να εγκατασταθούν μόνιμα στο Ρέθυμνο νεοπροσληφθέντες καθηγητές, ώστε σταδιακά να παύσει το ιδιάζον φαινόμενο των «ιπτάμενων» καθηγητών. Θα βοηθούσε στην προσέλκυση ερευνητών και μάλιστα καθώς η ερευνητική δραστηριότητα στο Πανεπιστήμιο, σε αντίθεση με τον αριθμό των φοιτητών, αυξάνεται. Θα βοηθούσε και το τοπικό Ινστιτούτο του ΙΤΕ, που ζητά να στεγάσει τους ερευνητές του. Όμως θα βοηθούσε με τρόπο ζωτικό και το Νοσοκομείο Ρεθύμνου, με παροχή στέγης με πολύ ευνοϊκούς όρους σε γιατρούς και άλλο προσωπικό, είτε άμεσα είτε με την ίδρυση Πανεπιστημιακών Κλινικών είτε με την όμορη κατασκευή νέου Νοσοκομείου στο μέλλον. Θα επέτρεπε δε και την προοπτική συμβολής και προς άλλες κοινωνικές ομάδες, συναφείς με την αποστολή του Πανεπιστήμιου, όπως τους λειτουργούς της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και μάλιστα τους νεότερους. Θα βοηθήσει, δηλαδή, κρίσιμους δημόσιους λειτουργούς που ομολογουμένως δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν την «αγορά» με αρνητικές συνέπειες για τους ίδιους και το κοινωνικό σύνολο. Ενώ, από την άλλη μεριά, θα βελτίωνε συνολικά την ισορροπία της «αγοράς» στέγασης στην πόλη μας με τρόπο ουσιαστικό και όχι βίαιο.
Η κατασκευή του έργου ΣΔΙΤ του Πανεπιστημίου δίδει μίαν ακόμη αναξιοποίητη ευκαιρία: τη μεταφορά στην Πανεπιστημιούπολη του ανακυκλωμένου νερού του Βιολογικού Σταθμού της ΔΕΥΑΡ, που σήμερα εν τέλει χύνεται στη θάλασσα, για χρήση, αρδευτική και άλλη, στις παλιές και νέες εγκαταστάσεις της. Αυτό συνδυάζει και αξιοποιεί βέλτιστα υπάρχουσες και νέες υποδομές, συμβάλλει στην «κυκλική» οικονομία καθώς και στη σημαντική και σε βάθος χρόνου εξοικονόμηση πόρων.
Το Πανεπιστήμιο έχει τώρα την ευκαιρία, βοηθώντας τον εαυτό του, να βοηθήσει με τρόπο ουσιαστικό και προσήκοντα στον κοινωνικό του ρόλο και την πόλη όπου έχει την έδρα του και το φιλοξενεί.
* Ο Κ. Σπανουδάκης είναι τ. Αντιπρύτανης, νυν μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του ΠΚ και Πρόεδρος της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου.
