Για την απελευθέρωση τριών άγριων πτηνών στην περιοχή του Κουρταλιώτη μίλησε ο κ. Γιώργος Κτιστάκης, συνεργάτης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και γνωστός για την αγάπη του για τη φύση και την άγρια ζωή. Ο κ. Κτιστάκης κατά τη διάρκεια της συνομιλίας αναφέρθηκε στην προσπάθεια, οι εθελοντές με κοινά ενδιαφέροντα να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να εκπαιδευτούν προκειμένου να καταφέρουν ακόμα περισσότερα.
Συνέντευξη: Σταύρος Ρακιντζής
Μιλήστε μας για την απελευθέρωση άγριων πτηνών πριν από λίγες ημέρες εδώ στο Ρέθυμνο.
«Αυτή την περίοδο γίνονται πάρα πολλές τέτοιες δράσεις και στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο. Είναι η περίοδος που τα πουλιά που είχαμε μαζέψει το καλοκαίρι απελευθερώνονται στο φυσικό περιβάλλον. Έγινε μια δράση με πρωτοβουλία του Δασαρχείου Ρεθύμνου, του Δήμου Αγίου Βασιλείου και του Κέντρου περίθαλψης. Εμείς έχουμε κοντά μας το «Άνιμα» και την «Αλκυόνη», τα συγκεκριμένα είχαν σταλεί στην «Αλκυόνη» και απελευθερώθηκαν στο Κουρταλιώτικο φαράγγι. Η απελευθέρωση έγινε παρουσία του Δημοτικού Σχολείου Σπηλίου και ακολούθησε, μαζί και με άλλους εθελοντές, μια συζήτηση στο Δημοτικό Σχολείο στο Σπήλι για τις πρώτες βοήθειες. Τί πρέπει να κάνουμε όταν συναντήσουμε τέτοια περιστατικά, πώς πρέπει να αντιδράσουμε και για τη δική μας ασφάλεια, αλλά και για την προστασία των άγριων πτηνών. Όπως και που πρέπει να απευθυνθούμε για να λειτουργήσει το σύστημα πρώτων βοηθειών.»
Ποια είδη πουλιών απελευθερώθηκαν;
«Είναι ο γύπας ο λεγόμενος, εμείς τον λέμε σκάρα στην Κρήτη, τον λέμε όρνιο, τον λέμε καναβό, έχουμε διάφορα ονόματα. Πιο πολύ σκάρα το βρίσκεις στο Ρέθυμνο. Μιλάμε για τρεις γύπες. Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο πουλί, με άνοιγμα φτερών πάνω από 2,60. Πριν από λίγο καιρό αφεθήκαν άλλα επτά στο Κουρταλιώτικο φαράγγι και θα αφεθούν και στο επόμενο διάστημα και άλλοι. Γίνεται συνεργασία με τις σχολικές μονάδες και γίνεται μια προσπάθεια ώστε να γίνει και ευαισθητοποίηση σε αυτό το κομμάτι.»
Γιατί στο Κουρταλιώτικο φαράγγι;
«Έχει βιότοπο εκεί κι έχει και τα πιο σπάνια πουλιά εκεί. Η Κρήτη έχει το μεγαλύτερο πληθυσμό της Μεσογείου στον κοκκαλά. Έτσι τον λέμε στην Κρήτη γιατί τρώει μόνο κόκκαλα. Υπάρχουν μερικές δεκάδες πουλιά και συγκεκριμένα εκεί στο Κουρταλιώτικο έχει και ενεργό (αναπαραγωγικό) ζευγάρι κοκκαλά. Προσπαθεί αυτός ο πληθυσμός να ανακάμψει σιγά σιγά. Το σημαντικό σε αυτή την ιστορία δεν είναι μόνο η εκπαίδευση και όλα αυτά που λέμε, το σημαντικό είναι ότι στο Ρέθυμνο γεννήθηκε κάτι. Μέχρι πριν μερικά χρόνια είμασταν δυο, τρεις, τέσσερις άνθρωποι που ασχολούμασταν με αυτό, τώρα κάναμε μια συνάντηση για πρώτες βοήθειες, σε συνεργασία με την ομάδα «Ένα» που μας παραχώρησε το χώρο. Δηλαδή έγινε σεμινάριο και παρουσίαση της νομοθεσίας που από πέρυσι είναι σε ισχύ και κατατάσσει τα κέντρα περίθαλψης, τους σταθμούς πρώτων βοηθειών και τους εθελοντές, οι οποίοι εντάσσονται στα κέντρα περίθαλψης. Εδώ λοιπόν πάει να στηθεί, σε πρώτη φάση άτυπα, για να βρεθούμε, να δούμε ποιοι είμαστε και πώς μπορούμε να συνεργαστούμε, οι εθελοντές άγριας ζωής. Αυτό που γίνεται εδώ και 40 χρόνια επειδή υπάρχει ένα κρατικό κενό, θα πρέπει να έχει συνέχεια. Εδώ είμαστε σε πολύ καλή κατάσταση σε σχέση με άλλους νομούς. Το Δασαρχείο Ρεθύμνης κάνει το πολύ δύσκολο κομμάτι, την περισυλλογή και μάλιστα έχει και δύο ανθρώπους, τον Νίκο και τη Ρούσα, οι οποίοι έχουν μπει και στο επόμενο κομμάτι που είναι και οι πρώτες βοήθειες με πολύ μεγάλη επιτυχία. Προσπαθούμε, αυτοί οι δύο, τρεις να γίνουμε δέκα, δεκαπέντε, για να έχει αυτό μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα προς όφελος του περιβάλλοντος.»
Μιλάτε για την δημιουργία συλλόγου;
«Δεν μιλάμε για σύλλογο με νομική υπόσταση. Είναι εθελοντές οι οποίοι σε πρώτη φάση θα είναι έτσι και σε δεύτερη φάση θα μπορούν να ενταχθούν, να φαίνονται δηλαδή ότι είναι εθελοντές του μουσείου ή του «Άνιμα» ή της «Αλκυόνης», ότι μπορούν να ενταχθούν και σε ένα και σε δύο και σε τρία. Να είναι ενταγμένοι κάπου. Όπως εγώ φαίνομαι επίσημα ως εθελοντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, υπάρχει μια λίστα, αυτό θέλουμε να το οργανώσουμε, να το κάνουμε καλύτερο και να υπάρχει εκπαίδευση. Η επόμενη συνάντηση θα έχει να κάνει με την ανατομία των πουλιών. Θα έρθουν κτηνίατροι, πιθανόν να είναι δύο, ένας από το Ρέθυμνο και ένας από τα Χανιά και θα γίνει μια παρουσίαση για την ανατομία ειδικά των πουλιών για να ξέρουμε πού είναι το φτερό, πού μπορεί να είναι η ζημιά, να καταλάβουν κάποια πράγματα. Θα γίνουν κι άλλες εκπαιδεύσεις, ώστε αυτοί οι άνθρωποι, μέσα από αυτή τη ζύμωση να είναι έτοιμοι για πρώτες βοήθειες.»
Για πόσους εθελοντές μιλάμε;
«Εκτός από μένα είναι δύο τουλάχιστον άτομα πολύ ενεργά σε αυτό το κομμάτι. Είναι η Ρούσα και ο Νίκος. Υπάρχει και κόσμος που ενδιαφέρεται. Σε πρώτη φάση ήταν αρκετοί στη συνάντηση που κάναμε στην ομάδα «Ένα». Βέβαια θα ξεκαθαρίσει ποιοι μπορούν να μπουν και να γίνουν ενεργά εθελοντές.»
Οι εθελοντές, περισσότερο οργανωμένοι, τι θα μπορούσαν να κάνουν;
«Αυτό που κάνω εγώ χρόνια και που κάνουμε και με τους άλλους συνεργάτες τα τελευταία χρόνια. Σε πολύ καλύτερο βαθμό, γιατί καταλαβαίνετε ότι δεν είναι εύκολο να είναι ένας άνθρωπος ή δύο άνθρωποι σε όλο το νομό δεν είναι εύκολο. Θα πάει το δασαρχείο που έχει βάρδια. Μπορεί όμως να μην καταφέρει να πάει, γιατί θα έχει υπηρεσιακές ανάγκες. Θα πάει να το μαζέψει ας πούμε από το γκρεμό το πουλί. Αλλά πέρα από αυτό θέλει και πρώτες βοήθειες. Αυτές θα πρέπει να ξέρεις να τις δώσεις. Γιατί αλλιώς, αντί για να κάνεις καλό, δηλαδή δεν μπορεί ο καθένας να κατεβάσει καθετήρα και να δώσει ηλεκτρολύτες στο γύπα. Πρέπει να έχει περάσει από μια εκπαίδευση. Αλλιώς κινδυνεύει να το πνίξει το πουλί αντί για να του δώσει βοήθεια. Είναι λίγο εξειδικευμένο. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε. Ευελπιστώ να πετύχει.»
Η συνεργασία με το δασαρχείο;
«Αυτό το τονίζω ιδιαίτερα. Το δασαρχείο Ρεθύμνου σε αυτό το κομμάτι είναι πολύ μπροστά σε σχέση με τα άλλα δασαρχεία και της Κρήτης. Επειδή το δασαρχείο του Ρεθύμνου πάει και κάνει περισυλλογές δε σημαίνει ότι το κάνουν τα άλλα δασαρχεία. Μπορεί να λέμε ότι είναι αρμόδια υπηρεσία και βάσει της νομοθεσίας τυπικά και ουσιαστικά έχει την ευθύνη, αλλά από εκεί πέρα μπαίνουν πάρα πολλά ζητήματα που έχουν να κάνουν με το αν η υπηρεσία μπορεί, αν έχει έγκριση για καύσιμα, που πάρα πολλές φορές στους γειτονικούς νομούς δεν είναι τόσο ρόδινα τα πράγματα στο κομμάτι αυτό. Εδώ είναι μεγάλη συμβολή του δασαρχείου και των ανθρώπων του δασαρχείου. Γι' αυτό γίνεται πιο εύκολη και η δουλειά η επόμενη, το να δοθούν οι πρώτες βοήθειες και να πάνε μετά να μεταφερθούν στα κέντρα περίθαλψης.»
Τα πτηνά τι αντιμετωπίζουν;
«Μπορεί να είναι δηλητηριασμένα. Μπορεί να έχουν αφυδάτωση, να είναι χτυπημένα. Αν έχει σπάσει το φτερό, το να καθυστερεί να μεταφερθεί στο κέντρο που μπορεί να του γίνει μια επέμβαση, αν περάσουν 24 με 48 ώρες η επέμβαση δεν μπορεί να γίνει και θα είναι για πάντα ανάπηρο. Πολύ σημαντικός και ο χρόνος και πολλά πράγματα. Αυτό το κομμάτι είναι πολύ σημαντικό. Γιατί μπορείς ας πούμε για παράδειγμα να δημιουργήσεις ένα σταθμό στο Σταυρωμένο, άλλο είναι στο Πάνορμο και με αυτόν τον τρόπο έχεις μεταφέρει ένα πουλί πολύ χωρίς μεγάλο κόπο.»
Τώρα με την κλιματική αλλαγή, την αύξηση της θερμοκρασίας, τα περιστατικά αυξάνονται;
«Επειδή υπάρχει αυτό το πρόβλημα, μία από τις δράσεις που είπαμε ότι θα κάνουμε, οι εθελοντές που μαζευτήκαμε προχθές, είναι και να τοποθετήσουμε ποτίστρες σε διάφορα ψηλά σημεία ώστε να υπάρχει παροχή νερού στα ζώα και στα πουλιά. Δηλαδή, η πρόσβαση σε νερό θα βοηθηθεί σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα της αφυδάτωσης τους καλοκαιρινούς μήνες. Γι' αυτό θα ήθελα να παρακαλέσω και ανθρώπους που έχουν μεταφορές βυτίων, που είναι αναλώσιμα, αν κάποιοι μπορούν να μας παρέχουν τέτοια βυτία τα οποία θα καθαριστούν για να μην έχουν χημικά αυτά, να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ποτίστρες. Να τις τοποθετήσουμε στα βουνά. Είναι μια άλλη δράση που θα την ξεκινήσουμε να την κάνουμε και ψάχνουμε ήδη τα απαραίτητα υλικά.»
