ΓΙΑ ΑΝΑΓΚΗ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ ΚΑΝΕΙ ΛΟΓΟ Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ Ν.Ε. ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΤΟΥ ΤΕΕ ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΑΝΩΛΙΤΣΗ
Την απόσυρση του πρόσφατου Προεδρικού Διατάγματος που περιέχει τον καθορισμό ορίων οικισμών αξιώνει ο τεχνικός κόσμος με την αντιπροσωπεία του Τμήματος Δυτικής Κρήτης του ΤΕΕ να έχει εκδώσει ήδη σχετικό ψήφισμα.
Στο θέμα αναφέρθηκε και η Πρόεδρος της Ν.Ε. Ρεθύμνου του ΤΕΕ κ. Γεωργία Μανωλίτση, η οποία μιλώντας στην εφημερίδα «Ρέθεμνος» έκανε λόγο για ανάγκη άμεσης λήψης ρεαλιστικών αποφάσεων που θα ξεμπλοκάρουν το όλο σύστημα και δώσουν διέξοδο στο πρόβλημα που ενέκυψε τον τελευταίο μήνα.
Βεβαίως, πρόκειται για πρόβλημα που στο Ρέθυμνο είναι ήδη γνωστό από το 2007, οπότε κατέπεσαν τα διατάγματα περί ζώνης των 800 μέτρων, πρόβλημα, που επιλύθηκε μερικώς ως το 2017, οπότε σταμάτησε η οικοδομική δραστηριότητα σε συνολικά 67 οικισμούς του νομού.
Προσδιορίζοντας το ζήτημα όπως ακριβώς έχει η Γεωργία Μανωλίτση δήλωσε σχετικά: «Το πρόβλημα που έχει τώρα δημιουργηθεί σε ολόκληρη τη χώρα, το Ρέθυμνο το βιώνει από το 2007, λόγω της αντισυνταγματικότητας που διαγνώστηκε τότε στις αποφάσεις που όριζαν ζώνη 800 μέτρων ως προς τις επεκτάσεις οικισμών και ως προς τον καθορισμό ορίων οικισμών με αποφάσεις του Νομάρχη, όπως προέβλεπε τότε διάταγμα του 1985. Οπότε, το πρόβλημα που προέκυψε με τα όρια των οικισμών σε όλη την Ελλάδα, στο Ρέθυμνο το γνωρίζουμε καλά καθώς είμαστε σε ομηρία και έχει σταματήσει η οικοδόμηση σε 67 οικισμούς. Να υπενθυμίσω πως υπήρξε θεραπεία του προβλήματος το 2009 αλλά καταργήθηκε και πάλι η σχετική θεραπεία το 2017, οπότε σταμάτησε οριστικά η οικοδόμηση έως σήμερα σε όλους αυτούς τους οικισμούς».
Η ίδια με αφορμή συσκέψεις της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ στα Χανιά αλλά και στο Ρέθυμνο, τόνισε, ότι «Σε ό,τι αφορά, λοιπόν, το νέο Προεδρικό Διάταγμα, καλώς έχουν εγερθεί αντιδράσεις, έγινε με βίαιο τρόπο, είναι πάρα πολύ γενικό και επαναφέρει την χώρα και τους οικισμούς της στα ισχύοντα δόμησης του 1923 και του 1983, αφήνοντας μικρά περιθώρια επέκτασης με κακή αιτιολόγηση έως ότου να προσεγγίσει την σημερινή κατάσταση».
Για την επίλυση του προβλήματος η Πρόεδρος της Ν.Ε. Ρεθύμνου του ΤΕΕ προτείνει: «Αυτό που είναι σημαντικό είναι να βλέπουμε ρεαλιστικές λύσεις στο πρόβλημα και όχι ουτοπικές. Έχουμε ένα Π.Δ. στα χέρια μας, το οποίο καλώς ή κακώς δεν μπορεί να κυρωθεί. Αυτό που είναι σημαντικό, είναι τα περιφερειακά τμήματα του ΤΕΕ με ομάδες εργασίας και πραγματική μελέτη του κάθε ενός οικισμού – εμείς στο Ρέθυμνο έχουμε 350 οικισμούς – να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις και να τις επικοινωνήσουμε προς τους δήμους και προς τους μελετητές των τοπικών πολεοδομικών σχεδίων, ώστε να τους δώσουμε έτοιμη τροφή, συγκεκριμένη, ποιοι είναι αυτοί οι οικισμοί που έχουν δυναμική και τα όρια τους πρέπει και καλώς επεκτάθηκαν με οικοδομές, ποιοι είναι οι οικισμοί που ναι μεν επεκτάθηκαν αλλά όλη η περιοχή έμεινε ανεκμετάλλευτη, οπότε πρέπει να συρρικνωθούν και ποιοι είναι οι οικισμοί, στους οποίους χρειάζεται να γίνει πολεοδόμηση για μελλοντικά. Δεν χρειάζεται πανικός αλλά πρέπει να δούμε το θέμα επισταμένα και με σωστές προτάσεις που θα τις επικοινωνήσουμε σωστά και όπου πρέπει. Με αυτό τον τρόπο θα επιτύχουμε σε αυτό που εννοούμε ως πολεοδομική ανασυγκρότηση και θα φτιάξουμε τον λεγόμενο ψηφιακό χάρτη, στον οποίο ο πολίτης και ο μηχανικός θα μπορεί να ενημερώνεται σωστά και έγκυρα για το τι μπορεί να κάνει οπουδήποτε. Έτσι μπορούμε να φτιάξουμε κάτι συγκεκριμένο, που θα ισχύει πάντα και δεν θα αλλάζει ανά χρόνο και ανά κυβέρνηση».
Ολοκληρώνοντας η κ. Μανωλίτση, δήλωσε: «Θα πρέπει να τονίσουμε, ότι το 2026 πρέπει να ολοκληρωθούν τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια και ακολούθως θα χρειαστεί άλλος ένας χρόνος για να γίνουν τα αντίστοιχα Προεδρικά Διατάγματα. Οπότε από σήμερα και για τον επόμενα περίπου 2,5 χρόνια οι οικοδομικές άδειες μπορούν να εκδίδονται με τα σημερινά ισχύοντα και στο Ρέθυμνο είναι αυτά που ξέρουμε από το 2017».
ΤΙ ΖΗΤΑ ΤΟ ΤΕΕ ΔΥΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Κατά την Έκτακτη Συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 12 Μαΐου και με μόνο θέμα ημερήσιας διάταξης, το νέο Προεδρικό Διάταγμα Π.Δ. 11-04-2025 (ΦΕΚ 194/Δ/15-04-2025), σχετικά με τον «Καθορισμό κριτηρίων, τρόπου και διαδικασιών οριοθέτησης των οικισμών της Χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και καθορισμός χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης» μετά από συζήτηση η Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ-Τμήματος Δυτικής Κρήτης, αποφάσισε:
ü Καλεί την πολιτεία να αποσύρει άμεσα το από 11.04.2025 Π.Δ. ΦΕΚ 194/Δ/15.04.2025.
ü Επισημαίνει ό,τι το εν λόγω Διάταγμα εγείρει σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας, καθώς παραβιάζει ευθέως το άρθρο 17 του Συντάγματος που κατοχυρώνει την προστασία της ιδιοκτησίας.
ü Ζητά από την Κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα στη νομοθετική κατοχύρωση της προστασίας της υφιστάμενης διαμορφωμένης κατάστασης, κινούμενη προς την κατεύθυνση της επανέγκρισης των ορίων των οικισμών, εκεί δηλαδή που αυτά είχαν οριοθετηθεί με παλαιότερες αποφάσεις της διοίκησης και με βάση το παλαιό Π.Δ. του 1985(ΦΕΚ 181Δ), εκτός των περιπτώσεων, στις οποίες απαιτείται νέα οριοθέτηση οικισμού (π.χ. λόγω του ότι τα υφιστάμενα όρια έχουν ακυρωθεί με απόφαση του ΣτΕ) και αποφυγής έτσι ανατροπών που θίγουν ιδιοκτησιακά και πολεοδομικά δικαιώματα, θεμελιωμένα εδώ και πολλές δεκαετίες.
ü Ζητά τη θεσμοθέτηση ουσιαστικής συμμετοχής, τόσο κατά την επανέγκριση όσο και κατά την εκ νέου οριοθέτηση των οικισμών, όπου η νέα αυτή οριοθέτηση απαιτείται, με ενεργό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των πολιτών, είτε όταν αυτή γίνεται μέσω ΤΠΣ/ΕΠΣ, είτε όταν αυτή γίνεται με αυτοτελή Π.Δ.
ü Καλεί το ΥΠΕΝ να προχωρήσει άμεσα στην απλοποίηση και άμεση δρομολόγηση των διαδικασιών πολεοδόμησης εντός του πλαισίου των ΤΠΣ και ΕΠΣ με χρηματοδότηση από την Πολιτεία.
Όπως ανακοίνωσε: «Το ΤΕΕ-ΤΔΚ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα προβεί σε περαιτέρω αναλύσεις και ενέργειες για την ενημέρωση των μελών του αλλά και της κοινωνίας».
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΔΥΣΑΡΕΣΚΕΙΑ ΓΙ ΤΟΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ
Στο μεταξύ η τροπολογία που κατατέθηκε την περασμένη Τρίτη με στόχο να ανταποκριθεί στα αιτήματα του τεχνικού κόσμου που βρέθηκε στην δίνη που προκάλεσε ο νέος οικοδομικός κανονισμός, δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που είχαν αναπτυχθεί περί διορθώσεων του σχετικού νομοθετήματος.
Χαρακτηριστικά η Πρόεδρος της Ν.Ε. Ρεθύμνου του ΤΕΕ κ. Γεωργία Μανωλίτση, δήλωσε στην εφημερίδα «Ρέθεμνος»: «Σε ό,τι αφορά τον νέο οικοδομικό κανονισμό η τροπολογία που κατατέθηκε την περασμένη Τρίτη το βράδυ δεν ήταν η προσδοκώμενη. Περιμέναμε μετά από ένα χρόνο που έχει προκύψει όλο αυτό το θέμα της αντισυνταγματικότητας και όλο αυτό το πρόβλημα με τα λεγόμενα μπόνους της δόμησης και τις προσαυξήσεις του ύψους, να ερχότανε πέρα από τις λύσεις στις ήδη εκδοθείσες οικοδομικές άδειες και μια τροποποίηση του οικοδομικού κανονισμού, έτσι ώστε να γίνει πιο απλή και πιο ξεκάθαρη όλη αυτή η διαδικασία. Η τροπολογία αυτή που κατατέθηκε την Τρίτη το βράδυ στην βουλή είναι μια λύση σε ό,τι αφορά οικοδομικές άδειες που υλοποιούνται αποδεδειγμένα έως 11 Δεκεμβρίου, δίνει λύση σε οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί και έχουν ενταχθεί σε κάποιο χρηματοδοτικό εργαλείο ή έχουν υποβάλλει αίτηση χρηματοδότησης, οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον νόμο και επίσης οικοδομικές άδειες που έχουν καταπέσει και ανακληθεί μέσα από δικαστικές αποφάσεις, εφόσον θα έχουν ολοκληρώσει το θέμα του δανεισμού έως τις 11 Δεκεμβρίου, θα έχουν την δυνατότητα πληρώνοντας ένα περιβαλλοντικό ισοζύγιο, το οποίο θα προσδιοριστεί με Προεδρικό Διάταγμα, θα μπορέσουν να περατώσουν τις οικοδομές τους. Αυτό που είναι πάρα πολύ σημαντικό και θα πρέπει το κράτος να εστιάσει, είναι σε μια αναθεώρηση του νέου οικοδομικού κανονισμού, πάντα στο πλαίσιο της συνταγματικότητας, να απλοποιηθούν οι διαδικασίες έτσι ώστε να μπορεί ο τεχνικός κόσμος να εκπονεί μελέτες και να προχωρά στις οικοδομικές του δραστηριότητες».
Η τροπολογία που κατατέθηκε την περασμένη Τρίτη επέλυσε τα εξής θέματα:
- Προστασία υφιστάμενων οικοδομικών αδειών
Οι άδειες με αποδεδειγμένη έναρξη εργασιών έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ημερομηνία δημοσιοποίησης των σχετικών αποφάσεων του ΣτΕ, θεωρούνται προστατευμένες. Αντίθετα, όσες άδειες δεν έχουν υλοποιηθεί μέχρι τότε, υποχρεούνται να αναθεωρηθούν σύμφωνα με το νέο νομικό πλαίσιο.
- Εισαγωγή περιβαλλοντικού ισοδυνάμου
Για οικοδομικές άδειες που:
- έχουν ακυρωθεί με δικαστική απόφαση ή
- τελούν υπό αίτηση ακύρωσης λόγω εφαρμογής αντικρουόμενων κινήτρων του Ν.Ο.Κ., προβλέπεται η δυνατότητα συνέχισης της δόμησης μέσω περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, προκειμένου να μην προκύψουν ημιτελείς κατασκευές που θα επιβάρυναν το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.
Προστασία έργων που συνδέονται με χρηματοδοτικά προγράμματα
Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τις οικοδομικές άδειες που εντάσσονται σε εθνικά ή ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά σχήματα, προκειμένου να αποτραπεί η απώλεια πόρων και να διασφαλιστεί η χρηματοδοτική αξιοπιστία του δημοσίου.
Κατάργηση αντισυνταγματικών κινήτρων
Τα κίνητρα και οι προσαυξήσεις του Ν.Ο.Κ. που κρίθηκαν αντισυνταγματικά από το ΣτΕ καταργούνται. Παράλληλα, τα κίνητρα που χαρακτηρίστηκαν αντισυνταγματικά ως προς την οριζόντια εφαρμογή τους, ενσωματώνονται πλέον στον πολεοδομικό σχεδιασμό, ώστε να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαίτερη φυσιογνωμία κάθε περιοχής.
