ΤΟΝ ΚΩΔΩΝΑ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΡΟΥΕΙ Η ΕΣΕΕ
Επί ξυρού ακμής βρίσκεται το ελληνικό εμπόριο, το οποίο πέρα της δεκαετίας μετρά σοβαρά τραύματα και πληγές, οι οποίες προκαλούν τον έντονο προβληματισμός στα συνδικαλιστικά όργανα των εμπόρων σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο.
Η οικονομική κρίση προκάλεσε σοβαρές παρενέργειες με εκατοντάδες λουκέτα σε ολόκληρη την χώρα να βυθίζουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στα τάρταρα. Και πριν προλάβουν οι έμποροι που απέμειναν να συνέλθουν, ήρθε η οδυνηρή κατάσταση της πανδημίας, να συνθλίψει έτη περαιτέρω τον εμπορικό κόσμο.
Αποδεικτικό της πραγματικής κατάστασης είναι το αποτέλεσμα έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, σύμφωνα με το οποίο αντιμέτωπο με το φόβο κήρυξης πτώχευσης βρίσκεται το 36,7% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην χώρα μας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την προαναφερθείσα έρευνα, το ποσοστό των επιχειρήσεων που εκφράζει το φόβο για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας του το επόμενο διάστημα παραμένει ιδιαίτερα υψηλό (36,7%).
Υψηλά παραμένουν τα ποσοστά των επιχειρήσεων που έχουν μειωμένη ή/και καθόλου ρευστότητα. Συγκεκριμένα, 4 στις 10 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις (42,4%) έχουν ταμειακά διαθέσιμα το πολύ για ένα μήνα. Μάλιστα 1 στις 5 επιχειρήσεις (21,4%) δεν έχει καθόλου ρευστότητα.
Στα παραπάνω προβληματικά στοιχεία προστίθεται και ένα καινούργιο. Η σημαντική άνοδος των τιμών που μειώνει τα εισοδήματα νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ναρκοθετώντας τις προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΚΑΙ ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣΕΕ
Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί είναι το υπόμνημα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου προς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ενόψει ΔΕΘ περιγράφονται τα προβλήματα και προτείνονται λύσεις, ώστε να διασωθεί η τάξη των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, που βαδίζουν κάτω από αντίξοες συνθήκες και πρέπει να είναι έτοιμοι για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος.
Άλλωστε, η ΕΣΕΕ ξεκινά μιλώντας για ένα οικονομικό περιβάλλον, το οποίο δυστυχώς εξακολουθεί να έχει ως σταθερά του την ένταση της πανδημίας, επισημαίνοντας πως οι προοπτικές για το επόμενο έτος εξακολουθούν να είναι αβέβαιες.
Τονίζεται δε, ότι μπορεί τα μέτρα που μέχρι τώρα έχει λάβει η Πολιτεία για την προστασία των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας να κινήθηκαν προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο γίνεται ήδη φανερό ότι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις χρειάζονται περαιτέρω στήριξη.
Ειδική μνεία, γίνεται επίσης για την υπερβολική εξάρτηση της οικονομίας από τον τουρισμό, τονίζοντας καθαρά, ότι αυτό που συμβαίνει, κάνει πιο ευάλωτη σε εξωτερικές και μη προβλέψιμες επιρροές το οικονομικό μέλλον του εμπορίου αλλά και της χώρας γενικότερα.
Ουσιαστικά, επισημαίνονται οι κίνδυνοι και αναδεικνύεται ως αναγκαίος ο μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Μεταξύ άλλων η ΕΣΕΕ επισημαίνει τα εξής «Η πανδημία επίσης ανάδειξε και ίσως ενίσχυσε τους δυισμούς της ελληνικής κοινωνικοοικονομικής δομής: αφενός ο δυισμός που σχετίζεται με το μέγεθος της επιχείρησης, καθώς, όπως τουλάχιστον διαφαίνεται, οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις ισχυροποίησαν την θέση τους και αφετέρου εκείνος που αναφέρεται στην «ψηφιακή ετοιμότητα» των επιχειρήσεων. Έτσι οι επιχειρήσεις που έχουν ενισχύσει το ψηφιακό τους portfolio μοιάζουν να διαθέτουν ένα σημαντικό «συγκριτικό πλεονέκτημα» συγκριτικά με τις επιχειρήσεις που δεν έχουν αναπτύξει τον βαθμό της ψηφιοποίησής τους.
Στην νέα αυτή συνθήκη έρχεται να προστεθεί η πρόκληση του πράσινου μετασχηματισμού που πρόκειται να αποτελέσει απαραίτητη προϋπόθεση ακόμα και για την επιβίωση των επιχειρήσεων.
Οι πόροι που εξασφάλισε η χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του Προγράμματος Ανασυγκρότησης για τα επόμενα χρόνια θα αποτελέσουν μια μεγάλη ευκαιρία για χώρα μας. H ελληνική οικονομία έχασε, λόγω της παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης και της δημοσιονομικής προσαρμογής, μια δεκαετία για να προωθήσει τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό της. Το γεγονός αυτό προκάλεσε πολλαπλές «ψηφιακές ταχύτητες» μεταξύ των επιχειρήσεων ενώ και η πορεία προς την πράσινη οικονομία αναμένεται να οξύνει τις ανισότητες καθώς η μετάβαση ιδιαίτερα ακριβή. Στο επίπεδο αυτό, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μπορούν να συμβάλλουν στον ομαλό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας προωθώντας τη λογική μιας ισόρροπης και κυρίως διατηρήσιμης ανάπτυξης χωρίς τον αποκλεισμό των πολύ μικρών (micro) και μικρών επιχειρήσεων.
Προκειμένου να εξασφαλιστεί ο στόχος αυτός η ΕΣΕΕ καταθέτει αναλυτικό υπόμνημα θέσεων, με συγκεκριμένους άξονες πολιτικής που θα συμβάλλουν στην επανεκκίνηση και στο σταδιακό μετασχηματισμό του λιανικού εμπορίου. Οι βασικές προτεραιότητες ωστόσο για το επόμενο χρονικό διάστημα συνοψίζονται στα εξής έξι σημεία.
Θεσμοθέτηση Ακατάσχετου Επιχειρηματικού Λογαριασμού
Κατάργηση τέλους επιτηδεύματος
Επέκταση του αφορολογήτου ορίου και στους επαγγελματίες/μη μισθωτούς, όπως επιτάσσουν οι αρχές της ισότητας και της φορολογικής ισονομίας
Υλοποίηση των Ανοιχτών Εμπορικών Κέντρων
Θεσμοθέτηση της «Εμπορικής Τουριστικής επιχείρησης»
Ψηφιακή και Ενεργειακή Δικαιοσύνη.»
Μεταξύ άλλων, τα αιτήματα της ΕΣΕΕ για την διάσωση του εμπορίου έχουν ως εξής αναφέρονται στον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων ενώ ζητούνται σειρά μέτρων οικονομικών ενισχύσεων και φορολογικών μέτρων, τα οποία έχουν ως εξής:
ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ /ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ /ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Άμεση θέσπιση στοχευμένου προγράμματος ενίσχυσης του Εμπορίου και περιορισμού των συνεπειών από την συνεχιζόμενη πανδημία του κορωνοϊού. Η ΕΣΕΕ προτείνει την παροχή κεφαλαίου κίνησης για την αγορά εμπορευμάτων ύψους 7% επί του καταγεγραμμένου κύκλου εργασιών της κάθε επιχείρησης.
Άρση των αγκυλώσεων και επίσπευση των διαδικασιών χορήγησης δανείων/κονδυλίων από τις Τράπεζες. Ο περιορισμένος βαθμός ευελιξίας των πιστωτικών ιδρυμάτων, εξαιτίας μεταξύ άλλων και των ιδιαίτερα αυστηρών τραπεζικών κριτηρίων, επιβάλλεται να βελτιωθεί άμεσα, έτσι ώστε να δοθεί οικονομική ανάσα στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις με περιορισμένη ή ανύπαρκτη ρευστότητα. Τα υψηλά επιτόκια χορηγήσεων, το μεγάλο κόστος φακέλου και η πολυπλοκότητα στη διαδικασία αίτησης και έγκρισης χρηματοδότησης, αποτελούν παραμέτρους που εν μέσω υγειονομικής κρίσης χρήζουν άμεσης αναθεώρησης και βελτίωσης.
Η μείωση των προμηθειών των Τραπεζών (χρεώσεις & έξοδα κίνησης στους τραπεζικούς λογαριασμούς μέσω e-banking) αποτελεί νευραλγικό ζήτημα για την εγχώρια επιχειρηματικότητα, που έχει αναδείξει επανειλημμένως η ΕΣΕΕ. Οι δυσμενείς επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης επιβάλλουν τη μείωση της τιμολογιακής πολιτικής των πιστωτικών ιδρυμάτων, εξαιτίας αφενός της συρρίκνωσης του τζίρου τους και αφετέρου επειδή η ευρεία χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών (κάρτες και web – banking) συνιστά μία τάση που ήρθε για να μείνει και να κυριαρχήσει στο μέλλον.
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ
Θεσμοθέτηση και εφαρμογή του Ειδικού Ακατάσχετου Επιχειρηματικού Λογαριασμού, που θα τροφοδοτεί τις βασικές υποχρεώσεις μίας επιχείρησης προς το Δημόσιο, τα Ταμεία και τους προμηθευτές του. Το μέτρο είναι απαραίτητο και υπεσχημένο, πλην όμως παραμένει ανεφάρμοστο εδώ και μία 5ετία.
Επιβολή πλαφόν επιβαρύνσεων, όσον αφορά στο άθροισμα ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων των επιχειρηματιών στο 35% του ετήσιου εισοδήματός/κερδών τους.
Γενίκευση της προστασίας των εκδοτών επιταγών μέχρι τουλάχιστον τις 31/12/2021, με επιτακτική την επέκταση ισχύος του μέτρου και το 2022, σε περίπτωση λήψης επιπρόσθετων περιοριστικών μέτρων λειτουργίας των επιχειρήσεων.
Επαναφορά του μέτρου της υποχρεωτικής πλήρους και μερικής απαλλαγής καταβολής ενοικίου από τους μισθωτές επαγγελματικών ακινήτων, με ταυτόχρονη επιδότηση του συνόλου των απωλειών σε εκμισθωτές, φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Δυνατότητα συμμετοχής και των αυτοαπασχολουμένων στο πρόγραμμα Επιδότησης πάγιων δαπανών επιχειρήσεων, προκειμένου να καταστεί εφικτή και για αυτούς (και όχι μόνο για τις εργοδότριες επιχειρήσεις) η εξοικονόμηση της απαιτούμενης ρευστότητας για την επόμενη ημέρα.
Θεσμοθέτηση και νομικός καθορισμός της εποχικής εμπορικής επιχείρησης και των κύριων χαρακτηριστικών της γνωρισμάτων. Βασικό κριτήριο προτείνουμε να είναι η πραγματοποίηση άνω του 50% του τζίρου τους στη διάρκεια του τετραμήνου: από Ιούνιο έως Σεπτέμβριο. Η εποχική εμπορική επιχείρηση θα μπορεί να συμμετέχει ισότιμα σε όλα τα ευεργετικά μέτρα που προβλέπονται για τη στήριξη του τουριστικού κλάδου.
Επαναφορά του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στη νησιωτική Ελλάδα, μειούμενο κατά 30%.
Στο πλαίσιο εξορθολογισμού της αναλογίας άμεσων και έμμεσων φόρων ενδείκνυται η μείωση των υφιστάμενων συντελεστών ΦΠΑ, του γενικού στο 20% από 24% και του μειωμένου στο 11% από 13% που ισχύουν σήμερα. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ επί των καυσίμων/μεταφορών, καθώς σε συνδυασμό με τον εξωγενή ορισμό της τιμής τους τα κόστη για τους επιχειρηματίες διογκώνονται σε υπέρμετρο βαθμό.
Αύξηση του εθνικού ορίου απαλλαγής ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις από τα 10.000 € στα 20.000 €.
Σε ότι αφορά την ρύθμιση σε έως 36 – 72 δόσεις για τα φορολογικά χρέη που δημιουργήθηκαν στην περίοδο της πανδημίας: Η ήδη εξαγγελθείσα ρύθμιση του ν. 4821/2021, χρήζει βελτιώσεων προκειμένου να έχει ουσιαστικό χαρακτήρα και να ωφελήσει πραγματικά τους οφειλέτες. Ειδικότερα, θα πρέπει να επέλθουν βελτιώσεις που θα αφορούν: α) στην επιλεξιμότητα όσων έσπευσαν να ρυθμίσουν τις οφειλές της πανδημίας στην υφιστάμενη πάγια ρύθμιση, μέσω της δυνατότητας μεταφοράς των ήδη ρυθμισμένων υποχρεώσεών τους στην ευνοϊκότερη ρύθμιση του ν. 4821/2021, επιβραβεύοντας με έμπρακτο τρόπο τη συνέπειά τους και β) στη δυνατότητα ένταξης και των εταίρων προσωπικών εταιρειών για την τακτοποίηση των προσωπικών τους χρεών.
Αναστολή εφαρμογής αναγκαστικών μέτρων της Εφορίας, μέχρι τουλάχιστον τα τέλη του 2021.
Πανελλαδική καθολική απαλλαγή καταβολής δημοτικών τελών για τις επιχειρήσεις μέχρι τα τέλη του 2021, με πρόβλεψη κρατικής αναπλήρωσης των απολεσθέντων εσόδων των ΟΤΑ.
Εφαρμογή του μειωμένου ΕΝΦΙΑ και στα ακίνητα των Νομικών προσώπων/οντοτήτων και όχι μόνο σε εκείνα των φυσικών προσώπων.
Θέσπιση αφορολόγητου ορίου και για τους μη μισθωτούς και διασύνδεσή του με την υποχρέωση συγκέντρωσης ηλεκτρονικών αποδείξεων, κάτι το οποίο επιτάσσουν οι αρχές της ισότητας και της ισονομίας.
Οριστική κατάργηση και όχι αναστολή της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, καθώς η αιτιολογική βάση επιβολής της επί των εισοδημάτων των φορολογουμένων (που ήταν τα Μνημόνια) έχει εκλείψει.
Οριστική κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, ενός ακόμη μνημονιακού κατάλοιπου το οποίο αντίστοιχα δεν έχει λόγο ύπαρξης, επιβαρύνοντας τις επιχειρήσεις σε μία δύσκολη εποχή. Σε κάθε όμως περίπτωση και ειδικά για όσο χρονικό διάστημα οι επιχειρήσεις έμειναν κλειστές λόγω της πανδημίας Covid-19, η είσπραξη οποιουδήποτε τέλους επιτηδεύματος είναι εκτός λογικής, δεδομένου ότι το επιτήδευμα στην ουσία του δεν ασκήθηκε.
Περαιτέρω αποκλιμάκωση του συντελεστή φορολόγησης κερδών των Νομικών προσώπων (ΦΕΝΠ) από το 24% στο 20%, με ορίζοντα εφαρμογής του μέτρου τα τέλη του 2022.
Οριστική κατάργηση της Προκαταβολής φόρου εισοδήματος επόμενου έτους τόσο για τα ΦΠ (ατομικές επιχειρήσεις) όσο και ΝΠ (εταιρείες), ενός εξοντωτικού για τις επιχειρήσεις μέτρου που αφαιρεί απαραίτητη για την επιβίωσή τους ρευστότητα.
Οριστική κατάργηση των παρωχημένων και άδικων τεκμηρίων διαβίωσης και αντικατάστασή τους από το αναμενόμενο εδώ και χρόνια Ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο, βάσει του οποίου θα απεικονίζεται η πραγματική περιουσιακή κατάσταση των φορολογουμένων.
Προσωρινή προστασία από τις εξώσεις των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία. Εντός αυτού του πλαισίου, προσωρινή καθιέρωση αποδεδειγμένης δυστροπίας από την οφειλή δύο συνεχόμενων ενοικίων (σήμερα είναι από την πρώτη ημέρα οφειλής ενός ενοικίου).
Δυνατότητα θέσης επιχείρησης σε καθεστώς αδράνειας ακόμη και μετά την παρέλευση 30 ημερών που ορίζει ο νόμος. Συνιστά επιτακτική ανάγκη η θεσμοθέτηση της δυνατότητας εκπρόθεσμης/ετεροχρονισμένης αδρανοποίησης μίας επιχείρησης, από τη στιγμή που οι ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας και η επιβολή περιοριστικών μέτρων κατέστησαν ασύμφορη και προβληματική την ομαλή λειτουργία χιλιάδων εμπορικών επιχειρήσεων, στο σύνολο της Επικράτειας.
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ/ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ
Περαιτέρω αποκλιμάκωση του μη μισθολογικού κόστους των εργοδοτριών επιχειρήσεων. Το ύψος των υφιστάμενων εργοδοτικών εισφορών της τάξεως του 22,54% επί των μεικτών αποδοχών των εργαζομένων, αν και μειωμένο, εξακολουθεί να διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, δεδομένων και των επιπτώσεων της πανδημίας. Ενδείκνυται η διαμόρφωσή του στα επίπεδα του 20%, με ορίζοντα σταδιακής υλοποίησης του μέτρου τα τέλη του 2022.
Αναστολή κάθε είδους εισπρακτικών και αναγκαστικών μέτρων από το ΚΕΑΟ, μέχρι τουλάχιστον το πέρας του 2021.
Περαιτέρω απλούστευση των απαιτούμενων διαδικασιών και προϋποθέσεων για την έκδοσης ασφαλιστικής ενημερότητας.
Διαγραφή ή κάλυψη από το κράτος των ασφαλιστικών εισφορών επιχειρηματιών για όσο διάστημα οι επιχειρήσεις τους παρέμειναν κλειστές, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων/lockdowns/περιβαλλοντικών καταστροφών. Το μέτρο θα πρέπει να εφαρμοστεί με αναδρομική ισχύ.
Πρόβλεψη ένταξης και των αυτοαπασχολουμένων στο πρόγραμμα Επιδότησης Πάγιων δαπανών επιχειρήσεων, μέσω του οποίου προβλέπεται η μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών για το διάστημα μισθολογικής περιόδου Ιουνίου – Νοεμβρίου 2021 (καταβλητέες από Ιούλιο έως Δεκέμβριο 2021).
