Ιωάννα έτυχε να μεγαλώσω σε ένα σπίτι που κάποιος ζωγράφιζε συνέχεια από μικρός (ο αδελφός μου). Εσύ πότε συνειδητοποίησες την κλίση σου αυτή;
Πάρα το ότι είναι κλισέ τελικά ισχύει...κι εγώ απο πολύ μικρή το είχα. Από 3,4 χρονών ήταν ήδη «διακοσμημένο» το σπίτι με τα έργα μου. Το είχα τόσο ανάγκη που ζωγράφιζα παντού. Στους τοίχους, τα έπιπλα. Η μαμά μου ήταν ελαστική με το θέμα συμμάζεμα...ανοιχτό μυαλό! Και σε χαρτί όμως, κάποιες από αυτές τις ζωγραφιές τις έχω ακόμη κρατημένες.
Το έλεγα από τότε ότι θέλω να γίνω ζωγράφος. Πιστεύω ότι τα παιδικά θέλω είναι πολύ δυνατά.
Το αστείο είναι ότι τελικά δεν το επιδίωξα και έγινε από μόνο του. Συνειδητά τουλάχιστον. Τελειώνοντας το Λύκειο όλα ήταν αόριστα, και δεν είχα σαν στόχο ξεκάθαρα την Καλών τεχνών...αλλά τυχαία βρέθηκε στο μηχαγραφικό η σχολή στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το τμήμα Πλαστικών τεχνών και επιστημών της Τέχνης, δεν ήξερα καν τι ήταν ακριβώς όταν το δήλωσα...ε και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Όταν τυχαία ξαναβρίσκεις τον «έρωτα» της ζωής σου δεν τον αφήνεις να φύγει, σωστά?
Έτσι τέλειωσα τη σχολή, κι αφού πέρασα από διάφορα στάδια, και δουλειές μετά από 3 χρόνια πήγα στο Παρίσι για μεταπτυχιακό.
Από το 2010 που επέστρεψα, τ’αποφάσισα, βρήκα έναν χώρο, για εργαστήριο και γκαλερί, και έκτοτε εργάζομαι εκεί. Το ονόμασα Πάπε μόε, είναι τίτλος από έναν πίνακα του Γκωγκέν, και στην γλώσσα της Ταιτής θα πει Μυστηριώδη νερά.
Θεωρώ απαραίτητο για έναν ζωγράφο να έχει τον χώρο του. Παίζει μεγάλο ρόλο στην παραγωγική διαδικασία.
Πηγή έμπνευσης για έναν ζωγράφο τι μπορεί να είναι;
Η έμπνευση είναι άτιμο πράγμα. Καταρχάς, ο κάθε ζωγράφος εμπνέεται από άλλα πράγματα. Στους περισσότερους αυτό που οδηγεί το χέρι είναι το συναίσθημα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι επιλέγουμε ίδια θέματα, ή ότι δουλεύουμε με τον ίδιο τρόπο. Παί ζουν πολλά ρόλο. Εμένα ας πούμε με ωθεί στη δημιουργία ενός πίνακα η ανάγκη να βγάλω τα συναισθήματά μου και να φτιάξω μια εικόνα. Βλέπω κάτι ή νιώθω κάτι και μου βγαίνει εκείνη την ώρα να το ζωγραφίσω. Αυτό δεν συμβαίνει με τα πάντα όμως...και όταν δεν συμβαίνει αλλά έχω να κάνω μια παραγγελία ή κάποιο έργο για δουλειά, εκεί είναι τα δύσκολα. Χωρίς έμπνευση το χέρι δεν πολυακούει. Σε τέτοιες περιπτώσεις μου παίρνει διπλάσιο ή τριπλάσιο χρόνο να κάνω την δουλειά.
Δημιουργική διαδικασία;
Σκέφτομαι. Πολύ.
Δεν ξέρω αν φταίει το ότι είμαι καλλιτέχνης, άνθρωπος, γυναίκα...Μπορεί και τίποτα από όλ' αυτά. Ώρες-ώρες οι σκέψεις γίνονται τόσο πολλές που πνίγομαι, ασφυκτιώ, πελαγώνω, αγχώνομαι.
Φταίει και το γεγονός οτι κάνω πολλούς συνειρμούς. Το ένα φέρνει τ’άλλο που λέμε. Με έχει βοηθήσει αρκετά αυτή η ιδιότητα. Δυστυχώς στην υπερβολή της όπως όλα, γίνεται κουραστική και καταλήγει ξινή...φυσικά το ίδιο συμβαίνει και όταν ζωγραφίζω.
Ξεκινάω τον πίνακα. Έχω ένα θέμα στο μυαλό μου και συνήθως μια εικόνα αρκετά έως πολύ συγκεκριμένη. Μόλις βάλω τον καμβά ή το χαρτί μπροστά μου όμως και πιάσω το πινέλο...αρχίζει...
Η σκέψη, ο συνειρμός, ένα κουβάρι μέσα στο κεφάλι μου.
Γι’αυτό γράφω κιόλας πολύ. Θέλω να τα κάνω όλα κουτάκια, κάθε σκέψη και κουτάκι. Πολλές φορές φαντάζομαι τον εγκέφαλο σαν τεράστια βιβλιοθήκη και όλα τα κουτάκια ή τα βιβλία ή τα τετράδια, όλα είναι στα ράφια τακτοποιημένα. Η κάθε κλωστή του κουβαριού έχει γίνει κουβαράκι, μπήκε στο κουτί της και όλα τακτοποιήθηκαν.
Ο χαρακτήρας σου πώς επηρεάζει τη δουλειά σου;
Βιάζομαι. Ανυπομονησία. Οχι πάντα. Βασικά μπορώ να κάνω γαϊδουρινή υπομονή, για οτιδήποτε πιστεύω ότι αξίζει και χρειάζεται χρόνο για να γίνει. Όταν όμως κάτι μπορεί να γίνει άμεσα, βιάζομαι. Περίεργος συνδυασμός.
Όταν ζωγραφίζω, ξεκινάω αργά. Προσπαθώ να δουλέψω μεθοδικά και «σωστά», αλλά σιγά σιγά αγχώνομαι ότι οι σκέψεις, η ενέργεια θα φύγει από το κεφάλι μου λες κι έχει μια πορτίτσα και θα την ανοίξει και θα το σκάσει.
Τότε αρχίζω να βιάζομαι να τελειώσω το έργο. Λες και δεν θα είναι το ίδιο αν τραβήξω την γραμμή 5 λεπτά αργότερα.
Βαριέμαι. Καμιά φορά, ναι, βαριέμαι να περιμένω. Ενθουσιάζομαι και θέλω να δω το έργο μου ολοκληρωμένο, σαν τα παιδάκια ή τους αρχάριους στην ζωγραφική που θέλουν μέσα σε 5 λεπτά να γίνουν Πικάσσο και να κάνουν αριστουργήματα. Δεν πάει έτσι. Ακόμη και οι πιο ταλαντούχοι, δεν είναι μάγοι. Ένα κτίριο δεν χτίζεται σε 1 μέρα.
Υλικά με τα οποία δουλεύεις;
Δουλεύω πολύ με διάφορα υλικά. Μ’αρέσει να πειραματίζομαι. Μεικτές τεχνικές, τα πάντα πάνω στον καμβά. Μ’ αρέσει το χρώμα. Μου τη δίνουν τα ασπρόμαυρα, σε σπάνιες περιπτώσεις τα χρησιμοποιώ. Για τους δικούς μου πίνακες μιλάω, σε άλλους μ’ αρέσουν.
Μ’ ενδιαφέρει ο κόσμος να καταλαβαίνει τα έργα μου, όχι απαραίτητα αυτό που ένιωθα εγώ όταν ζωγράφιζα, αλλά να τους βγάζουν συναίσθημα, να τους ταξιδεύουν, να τους κάνουν να σκεφτούν. Πιο πολύ με νοιάζει αυτό, παρά το να φτιάξω μια ωραία εικόνα. Και το πιο σημαντικό, τους πίνακες που ζωγραφίζω εκτός παραγγελιών τούς κάνω γιατί πολύ απλά πρέπει να το βγάλω από μέσα μου. Είναι ενέργεια που πρέπει να εκτονωθεί.
Εκθέσεις κάθε πότε οργανώνεις; Στον χώρο σας πόσο εύκολο είναι να "ανέβει" κάποιος;
Επειδή ζωγραφίζω για βιοπορισμό, προσπαθώ και κάνω εκθέσεις αρκετά συχνά. Τα τελευταία 3 χρόνια με μια συχνότητα 5 με 6 εκθέσεις τον χρόνο. Συμπεριλαμβανομένων και των ομαδικών.
Όλοι οι ζωγράφοι θέλουν να γίνουν διάσημοι. Και να βγάζουν και λεφτά. Εννοείται ότι ζωγραφίζουμε κυρίως επειδή θέλουμε και είναι ανάγκη και όλα αυτά τα ποιητικά, δεν είναι ψέμματα, ισχύουν, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ειδικά όταν δεν ζωγραφίζεις από χόμπι αλλά το κάνεις για δουλειά, για να ζήσεις. Ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, το μάρκετινγκ και η προώθηση στην εποχή μας παίζουν ίσως και μεγαλύτερο ρόλο από το ταλέντο. Οσο εύκολο φαίνεται λόγω εποχής να ανέβεις, τόσο δύσκολο είναι στην πραγματικότητα. Σήμερα έχουμε πολύ περισσότερα μέσα, για να αναδείξουμε τη δουλειά μας. Αλλά ταυτόχρονα είμαστε και περισσότεροι και το κοινό διαφορετικό.
Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις, κι ακόμη και αν γίνει αυτό, είναι ακόμα πιο δύσκολο να παραμείνεις ψηλά, να μην ξεπεραστείς. Οι εποχές που οι γνωστοί ζωγράφοι ήταν μετρημένοι στα δάχτυλα έχουν περάσει. Όπως σε όλα έτσι και σε αυτό οδεύουμε προς κάτι καινούριο, νέοι κανόνες και ορισμοί.
Είναι περίεργο και δύσκολο να είσαι ζωγράφος σήμερα. Και ειδικά στην Ελλάδα. Έπαιξε καταλυτικό ρόλο η Γαλλία στο γεγονός ότι αυτή τη στιγμή είμαι επαγγελματίας εικαστικός, ζωγράφος και το κάνω για να ζήσω αυτό. Εκεί είδα να εκτιμάται η δημιουργία και σαν εργασία, σε αντίθεση με εδώ που ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν έχει την παιδεία δυστυχώς, και δεν ευθύνεται αυτό το ίδιο γι’αυτήν την κατάσταση, για να δει την τέχνη σαν κομμάτι της ζωής μας . Κάποιος εδώ στην Ελλάδα, και νέος σε ηλικία κι όλας μου απάντησε όταν του είπα με τι ασχολούμαι, «και τι την χρειαζόμαστε την τέχνη?»....
Φαντάζεσαι έναν κόσμο χωρίς τέχνη?
Έκθεση ζωγραφικής της Ιωάννας Κυριακού στο Mon Cheri, Ηροδότου 10, Κολωνάκι, Αθήνα.
Διάρκεια έκθεσης 13 με 30 Απριλίου 2013.
Εγκαίνια το Σάββατο 13 Απριλίου 2013 στις 18:00 .
Στην έκθεση αυτή, η Ιωάννα Κυριακού, ζωγράφος – εικαστικός από την Θεσσαλονίκη, παρουσιάζει μια συλλογή έργων των τελευταίων 3 χρόνων. Θέμα η ίδια η ζωή, οι στιγμές της, αυτά τα θραύσματα του χρόνου που μας γεμίζουν και ουσιαστικά χτίζουν την κάθε μας μέρα, την ψυχή και τα συναισθήματά μας.
Αναμνήσεις από το παρελθόν και όνειρα για το μέλλον, όλα μαζί ανακατεμένα σε ένα μωσαϊκό μνήμης και σκέψης, όλο αποτέλεσμα εμπειριών και ενέργειας αποτυπωμένα στον καμβά.
