Τα χρήµατα θα εκταµιεύονται σε δόσεις, συνδεδεµένες µε ορόσηµα και προαπαιτούµενα σχετικά µε τις σχεδιαζόµενες επενδύσεις που θα έχουν προκαθοριστεί και θα πρέπει να τηρούνται. Τα εργαλεία µε τα οποία θα διοχετευθούν τα κεφάλαια στις οικονοµίες των κρατών-µελών
Να διορθώσει τις παλιές παραλείψεις, να καλύψει τα επενδυτικά κενά και να εμφυσήσει ένα νέο όραμα «περισσότερης Ευρώπης» επιχείρησε η Κομισιόν με την πρότασή της για το Ταμείο Ανάκαμψης. Το ονόμασε «Επόμενη Γενιά ΕΕ» («Νext Generation EU») και πρόκειται για μια τολμηρή πρόταση, παραδέχονται διπλωματικές πηγές, όχι μόνο ως προς το πρωτοφανές ποσό που ενεργοποιεί για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης από την πανδημία, αλλά και ως προς την εισήγηση για ένα πρώτο βαθμό «αμοιβαιοποίησης» των ευρωπαϊκών δαπανών.
500 δισ. ευρώ ως επιχορηγήσεις και 250 ως δάνεια θα δοθούν στα κράτη-μέλη, τις επιχειρήσεις και τους τομείς. Κανένα από όλα τα ποσά δεν θα είναι «λευκή επιταγή». Όλα τα σχέδια και οι εγκρίσεις θα πρέπει να υπάγονται στο πλαίσιο των κανόνων της ΕΕ, τόσο σε επίπεδο «πράσινης μετάβασης και ανάπτυξης», όσο και στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Τα χρήματα θα εκταμιεύονται σε δόσεις, συνδεδεμένες με ορόσημα και προαπαιτούμενα σχετικά με τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις που θα έχουν προκαθοριστεί από κοινού και θα πρέπει να τηρούνται.
Εθελοντική συμμετοχή
«Τα σχέδια των Κρατών θα αξιολογούνται από την Κομισιόν και κατά την παρουσίαση των εθνικών σχεδίων, κάθε χώρα θα πρέπει να εξηγήσει πώς τα σχέδιά της θα συμβάλλουν στην επίτευξη των προτεραιοτήτων που προσδιορίζονται στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο», εξήγησε ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόφσκις. «Αυτό θα εξασφαλίσει ότι οι δαπάνες στοχεύουν και χρησιμοποιούνται σωστά. Σημαίνει επίσης ότι οι προτεραιότητες σε επίπεδο ΕΕ μεταφράζονται σε αποτελέσματα σε κάθε χώρα», συμπλήρωσε, αναφέροντας ότι οι χώρες θα πρέπει να αναλάβουν την πλήρη «ιδιοκτησία» των μεταρρυθμίσεων τους - όπως συνέβαινε πάντα με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.
Το βασικό εργαλείο της πρότασης θα είναι ο «Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» (Recovery and Resilience Facility -RRF), που θα περιλαμβάνει επιχορηγήσεις 310 δισ. ευρώ και δάνεια 250 δισ. ευρώ. Τα κράτη-μέλη που επιθυμούν να επωφεληθούν θα πρέπει να προετοιμάσουν τα δικά τους σχέδια και προτάσεις –η συμμετοχή τους θα είναι εθελοντική. Ό,τι προτείνουν θα πρέπει να συμβαδίζει με τις προτεραιότητες της ΕΕ: την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή ατζέντα και την ενίσχυση της «ανθεκτικότητας» των οικονομιών της ΕΕ απέναντι στα μελλοντικά σοκ. Τον τελικό λόγο θα έχει η Κομισιόν, που θα ελέγχει τους προϋπολογισμούς στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Συμπληρωματικά, θα λειτουργεί και το πρόγραμμα «React-EU», που περιγράφεται ως ένα «επιπλέον πρόγραμμα της πολιτικής συνοχής», ύψους 55 δισ. ευρώ, το οποίο θα παρέχει επιχορηγήσεις με ευέλικτους όρους σε περιοχές και φορείς (όπως ΟΤΑ και νοσοκομεία). Σκοπός είναι τα φτάσουν τα χρήματα απευθείας στις περιοχές που έχουν πληγεί βάναυσα από τον κορονοϊό. Επιπλέον, θα ενισχυθούν κατά 15 δισ. ευρώ τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και θα γιγαντωθεί το ποσό του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα κατά 32,5 δισ. ευρώ.
Η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει όμως και την στήριξη του ιδιωτικού τομέα, μέσω της ενίσχυσης του προγράμματος «InvestEU» (έγινε γνωστό ως «σχέδιο Γιούνκερ»). Στη σημερινή του φάση, οι πόροι αυξάνονται στα 15,3 δισ. ευρώ, ενώ προστίθεται σε αυτό ένα εργαλείο στρατηγικών επενδύσεων που η Κομισιόν υπολογίζει ότι θα κινητοποιήσει ιδιωτικές επενδύσεις αξίας 150 δισ. ευρώ.
Μεγάλη σημασία δίνεται και στο «Εργαλείο Φερεγγυότητας», που θα παρέχει προσωρινή κεφαλαιακή στήριξη σε εταιρείες οι οποίες έχουν πληγεί από την κρίση. Το εργαλείο θα διαθέτει 31 δισ. ευρώ, που εκτιμάται ότι μπορούν να μοχλεύσουν ιδιωτικές επενδύσεις έως και 300 δισ. και θα παρέχει εγγυήσεις μέσω του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με τη συνδρομή των οποίων ιδιωτικά κεφάλαια θα επενδύουν σε εταιρείες που έχουν προσωρινή ανάγκη στήριξης.
23 φορές πάνω η υγεία!
Τελευταίο, αλλά βασικό κομμάτι της πρότασης της Κομισιόν είναι αυτό που αφορά την υγεία, την έρευνα και την καινοτομία. Το ποσό που προτείνεται να δοθεί στην υγεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι 23 φορές πάνω από αυτό του προηγούμενου προϋπολογισμού. Ήταν 413 εκ. ευρώ και τώρα προτείνεται για 9,4 δις. ευρώ! Σκοπός είναι η δημιουργία και η ενίσχυση της συλλογικής ικανότητας της ΕΕ να διαχειρίζεται ζητήματα υγείας, μεταξύ άλλων τη δημιουργία αποθέματος υλικού, αλλά και γιατρών που θα μπορούν να αναπτυχθούν σε Κράτη Μέλη που αντιμετωπίζουν έκτακτες καταστάσεις.
Η ΕΕ μέσω του νέου προγράμματος με τη ονομασία EU4Health αλλάζει εντελώς προσέγγιση στον τρόπο η Ένωση θα αντιμετωπίζει στο εξής τα θέματα υγείας. «Αυτή η κρίση κατέστησε σαφές ότι η ικανότητα συλλογικής αντίδρασης πρέπει να φθάσει σε διαφορετικό επίπεδο. Οι εκκλήσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης ήταν δυνατές και σαφείς: χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη στον τομέα της δημόσιας υγείας. Είχα αμέτρητες συναντήσεις με Υπουργούς της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενδιαφερόμενους και επιστήμονες. Αυτές οι ανταλλαγές και τα διδάγματα προσδιορίζουν τις προτάσεις μας. Ακούσαμε προσεκτικά τους πολίτες και τι περιμένουν η Ευρώπη να μπορεί να κάνει για αυτούς στον τομέα της υγείας», εξήγησε η Επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου.
Το EU4Health δεν αφορά μόνο τη διαχείριση κρίσεων, αλλά αφορά και την ενίσχυση των εθνικών συστημάτων υγείας, την στήριξη των κρατών μελών στις προσπάθειές τους να τα καταστήσουν πιο ανθεκτικά και με καλύτερη απόδοση, και να τους επιτρέψει να παρέχουν καλύτερη φροντίδα στους ασθενείς σε ολόκληρη την ΕΕ. Η μεγάλη μάχη της Ευρώπης μόλις ξεκίνησε. Στις 19 Ιουνίου, όταν θα πραγματοποιηθεί η Σύνοδος Κορυφής θα δούμε τι τελικά θα έχει μείνει όπως προτάθηκε και τι θα έχει κερδίσει κάθε χώρα.
ethnos.gr
