Η «Συμμαχία 3+1» που αναβίωσε ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ και ΗΠΑ στην Αθήνα στις 6 Νοεμβρίου στη διάρκεια του P-TEC επιδιώκει να μορφοποιήσει τα πεδία δράσης της.

Η «Συμμαχία 3+1» που ενεργοποίησαν, μετά από περίπου έξι χρόνια, οι υπουργοί Ενέργειας των τριών χωρών έχει μεταξύ άλλων ως στόχο τη διαφοροποίηση των πηγών ενεργειακού εφοδιασμού στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Και η ενεργότερη συμμετοχή των ΗΠΑ και των αμερικανικών ενεργειακών εταιρειών στα κοιτάσματα φυσικού αερίου της περιοχής και τη μεταφορά LNG αλλά και το άνοιγμα του διαδρόμου IMEC (Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης) δημιουργεί πεδία για την ανάπτυξη επενδυτικών σχεδίων.

Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (GSI)

Η προγραμματισμένη για σήμερα 22 Δεκεμβρίου το απόγευμα Σύνοδος Κορυφής στην Ιερουσαλήμ ανάμεσα στους Κυριάκο Μητσοτάκη, Νίκο Χριστοδουλίδη και Μπενιαμίν Νετανιάχου, σύμφωνα με πληροφορίες αναμένεται να έχει στην ατζέντα των συζητήσεων το πολιτικό πλαίσιο στήριξης συγκεκριμένων έργων που επιδιώκει η «Συμμαχία 3+1».

Ένα από αυτά είναι το πολυθρύλητο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (GSI). Ο «Great Sea Interconnector» εκτιμάται ότι θα είναι στο τραπέζι των τριών αρχηγών. Η κυπριακή βουλή πριν από λίγες ημέρες άναψε το «πράσινο» φως για τη χρηματοδότηση του μέρους που την αφορά, ενώ και οι Βρυξέλλες διατηρούν το έργο ως στρατηγικής σημασίας στο πλαίσιο και του «Πακέτου για τα Δίκτυα» που προωθούν στην Ε.Ε.

    Η πιθανή ανάμειξη στο έργο, που θα μεταφέρει ηλεκτρικό ρεύμα από την Ελλάδα και την Ευρώπη προς την Κύπρο και το Ισραήλ, αμερικανικών κεφαλαίων μοιραία κινητοποιεί και τον αμερικανικό παράγοντα ως προς την παροχή των απαραίτητων γεωπολιτικών εγγυήσεων για την ασφάλεια

Η Ελλάδα επιδιώκει την επανεκκίνηση των εργασιών, ενώ οι συζητήσεις έχουν ανοίξει και για τη συμμετοχή και funds. Το Ισραήλ έχει ταχθεί ουκ ολίγες φορές υπέρ του GSI καθώς χρειάζεται τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών. Η ηλεκτρική διασύνδεση θα παρέχει στη χώρα του Ισραήλ ενεργειακή ασφάλεια και περιορισμό της εξάρτησης από το φυσικό αέριο.

Η πιθανή ανάμειξη στο έργο, που θα μεταφέρει ηλεκτρικό ρεύμα από την Ελλάδα και την Ευρώπη προς την Κύπρο και το Ισραήλ, αμερικανικών κεφαλαίων μοιραία κινητοποιεί και τον αμερικανικό παράγοντα ως προς την παροχή των απαραίτητων γεωπολιτικών εγγυήσεων για την ασφάλεια.

Tο μήκος της ηλεκτρικής διασύνδεσης ανάμεσα στις τρεις χώρες με υποβρύχια και χερσαία καλώδια είναι 1.208 χλμ., εκ των οποίων τα 898 χλμ. αφορούν το τμήμα Κρήτης – Κύπρου. Η μεταφορική ισχύς του είναι στα 1.000 MW (Μεγαβάτ), η τάση είναι στα 500 Kv και το μέγιστο βάθος πόντισης των καλωδίων φτάνει και τα 3.000 μέτρα. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός του έργου είναι στα 1,9 δισ. ευρώ.

    Μικρότεροι διασυνδετήριοι αγωγοί, και τερματικοί σταθμοί LNG στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου συνθέτουν τον νέο «EastMed»

Ο νέος Eastmed και η «Συμμαχία 3+1»

Η «Συμμαχία 3+1» όταν είχε για πρώτη φορά συσταθεί το 2019, αποσκοπούσε και στην προώθηση του μεγάλου έργου του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου «EastMed».

Το «φαραωνικό» σχέδιο που τορπιλίστηκε τρία χρόνια μετά, το 2022, από τις ΗΠΑ κρίνοντας το ως μη βιώσιμο αποσκοπούσε μέσω ενός μεγάλου αγωγού μήκους 1.900 χλμ. να μεταφέρει ποσότητες φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα του Λεβιάθαν στο Ισραήλ και της Αφροδίτης στην Κύπρο προς την Ελλάδα και την Ευρώπη.

Το συγκεκριμένο project, που εκπονήθηκε το 2013 από την κοινοπραξία των εταιρειών Edison και ΔΕΠΑ, μπορεί να έχει μπει στα συρτάρια, αλλά ως ιδέα παραμένει. Έχει αποκτήσει βέβαια μία διαφορετική μορφή. Μικρότεροι διασυνδετήριοι αγωγοί, και τερματικοί σταθμοί LNG στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου συνθέτουν τον νέο «EastMed». Και φυσικά σε αυτό το νέο τοπίο για τα κοιτάσματα και τη μεταφορά φυσικού αερίου πάλι κεντρικό ρόλο θα έχει ο αμερικανικός παράγοντας.

Αυτή η νέα διάσταση του EastMed θα μπει, λένε οι πληροφορίες στην ατζέντα Μητσοτάκη, Χριστοδουλίδη και Νετανιάχου.

Η συμφωνία Ισραήλ – Αιγύπτου

Ήδη προ μηνών Ισραήλ και Αίγυπτος συμφώνησαν ποσότητες φυσικού αερίου από το κοίτασμα του Λεβιάθαν να μεταφέρεται στην βορειοαφρικανική χώρα. Ο ρόλος της αμερικανικής Chevron που ελέγχει το «Λεβιάθαν» είναι καθοριστικός. Θα αναπτύξει υποδομή στην περιοχή για τη μεταφορά του αερίου από το κοίτασμα στην πλατφόρμα παραγωγής και στη συνέχεια θα αυξηθεί η χωρητικότητα του υφιστάμενου αγωγού μεταφοράς αερίου από το Ισραήλ στην Αίγυπτο.

Αντίστοιχη συμφωνία έχει κάνει και η θυγατρική της Energean στο Ισραήλ ώστε να μεταφέρει ποσότητες 1 δισ. κυβικών μέτρων μέσω του υπό κατασκευή αγωγού Nitzana.

Το deal της Energean για ισραηλινό αέριο στην Κύπρο

Η Energean επίσης προχωρεί σε εξαγωγές φυσικού αερίου που παράγει στο Ισραήλ προς την Κύπρο. Έχει υπογράψει προσύμφωνο με τον όμιλο Cyfield στην Κύπρο ώστε μέσω νέου υποθαλάσσιου αγωγού μήκους περίπου 200 χλμ. που θα συνδέει το FPSO Energean Power, που παράγει από τα κοιτάσματα Karish και Karish North στο Ισραήλ, με την Κύπρο και τις εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής του ομίλου Cyfield στο Μαρί της Λάρνακας. Με τον όμιλο Cyfield έχει ήδη υπογραφεί Επιστολή Πρόθεσης για τη μεταφορά 0,3 δισεκ. κυβικών μέτρων αερίου ετησίως.

Το αέριο της Κύπρου θα εξάγεται στην Αίγυπτο

Αλλά και η Κύπρος έχει συμφωνήσει με την Αίγυπτο για την εξαγωγή ποσοτήτων φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα «Αφροδίτη» και «Κρόνος» προς τους τερματικούς σταθμούς LNG Ίντκου και Νταμιέτα. Το κοίτασμα «Αφροδίτη» ελέγχεται από τις Chevron- Shell – NewMed και ο Κρόνος από τις Eni – TotalEnergies.

Με απλά λόγια το φυσικό αέριο από τις χώρες του Ισραήλ και της Κύπρου ουσιαστικά θα εξάγεται στην Αίγυπτο και στη συνέχεια με τη μορφή LNG θα ταξιδεύει… στην Ευρώπη.

Ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη θα αποτελεί η Ελλάδα, η οποία μέσω της Ρεβυθούσας και του FSRU Αλεξανδρούπολης θα προωθεί το φυσικό αέριο προς τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Και φυσικά μετά και τις τελευταίες συμφωνίες στο περιθώριο της P-TEC μέσω Ελλάδας θα φτάνει και αμερικανικό LNG.

ot.gr