ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΕΛΛΑΔΑ

Δείτε σπάνιο βίντεο - ντοκουμέντο από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1925

0

Μάλιστα υπάρχει κινηματογραφικό ντοκουμέντο από την ηφαιστειακή έκρηξη του 1925 που προκαλεί δέος. 

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ: 

 

Το αντίστοιχο βίντεο έχει μετατραπεί με χρώμα και ήχο από τον Μ. Τακιτζή για το Radiome 88.4/radiome.gr :

 

Η γένεση του ηφαιστείου τοποθετείται στο τέλος του Πλειόκαινου (γεωλογική εποχή από 5,33 εκ. χρόνια ως 2,58 εκ. χρόνια π.Χ.). Τελείως αυθαίρετα βέβαια, τοποθετήσαμε στον τίτλο του άρθρου τη γένεση του ηφαιστείου 2,6 εκ. χρόνια πριν, θέλοντας να προσδιορίσουμε, περίπου, το πότε δημιουργήθηκε.

Η δημιουργία του έγινε κατά τον κατακερματισμό και την καταβύθιση της Αιγηίδας. Σε κάθε περίπτωση, ας συγκρατήσουμε ότι το ηφαίστειο της Σαντορίνης δημιουργήθηκε 2-2,5 εκ. χρόνια πριν.

Οι πρώτες ηφαιστειακές εκρήξεις άρχισαν στο προηφαιστειακό νησί, στη θέση όπου σήμερα υψώνεται το βουνό Προφήτης Ηλίας, στο ΝΑ τμήμα της Θήρας.

Το νησί αυτό ήταν υπόλειμμα μιας μεγαλύτερης μάζας από μεταμορφωμένα πετρώματα, όπως αποδεικνύεται από τα μάρμαρα και τους φυλλίτες του Προφήτη Ηλία. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από έκχυση όξινης λάβας.

Μετά από μακροχρόνια περίοδο ηρεμίας, άρχισε η δράση του ηφαιστείου της Θήρας που βρισκόταν περίπου 3,5 χλμ. βόρεια του Ακρωτηρίου.

Αρχικά, η ηφαιστειακή δραστηριότητα ήταν υποθαλάσσια, αλλά σταδιακά εξήλθαν από τον κώνο του ηφαιστείου ηφαιστειακά «προϊόντα» που προστέθηκαν στη νησίδα της περιοχής Προφήτη Ηλία- Ακρωτηρίου.

Την ίδια εποχή ήταν ενεργά τέσσερα ακόμα ηφαίστεια στη Θήρα: α) τα ηφαίστεια των Περιστεριών (Βόρεια Θήρα), β) το ηφαίστειο Σημαντήρι (Δυτική Θήρα) γ) το ηφαίστειο του Σκάρου (Βόρεια Θήρα) και δ) το ηφαίστειο της Θηρασιάς.

Από τις εκρήξεις των ηφαιστείων αυτών επεκτάθηκε και η νησίδα του Προφήτη Ηλία και σχηματίστηκε η ηφαιστειακή νήσος Στρογγύλη, με ύψος 600-1.000 μέτρα.

Ακολούθησε μακρά περίοδος ηρεμίας, αλλά το 1.500 π.Χ. περίπου έγινε η μεγαλύτερη γνωστή ηφαιστειακή έκρηξη. Στη διάρκειά της «λειτούργησαν» τουλάχιστον τρεις ηφαιστειακοί κρατήρες.

Από αυτούς εκχύθηκαν τεράστιες ποσότητες λάβας και εκτινάχθηκαν τεράστιες ποσότητες ατμών, αερίων και στερεών αναβλημάτων.

Ο ηφαιστειακός θόλος στο κέντρο του νησιού κατακρημνίστηκε και σχηματίστηκε η μεγάλη καλδέρα. Από την αρχική νήσο Στρογγύλη απέμειναν μόνο τα εξωτερικά τμήματα, που αποτελούν τα σημερινά νησιά Θήρα, Θηρασιά και Ασπρονήσι.

Ή ηφαιστειακή σποδός (τέφρα), που εκτινάχθηκε κατά την έκρηξη, διασκορπίστηκε σε πολύ μεγάλη απόσταση και έφτασε μέχρι τις γειτονικές παράκτιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.

Από τη ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα -14 κομματιών πεύκου από τον πυθμένα της καλδέρας, διαπιστώθηκε ότι η έκρηξη του ηφαιστείου έγινε 3.400-3.600 χρόνια πριν.

Σχετικές είναι οι αναφορές του αείμνηστου Άγγελου Γαλανόπουλου (1958, 1960). Αλλά και ο Σπυρίδων Μαρινάτος, με σπουδαίο ανασκαφικό έργο στη Θήρα, χρονολόγησε την έκρηξη γύρω στο 1.500 π.Χ.

Νεότερες έρευνες τοποθετούν την έκρηξη του ηφαιστείου γύρω στο 1613 π.Χ.
Ακολούθησαν άλλα 1.500 χρόνια ηρεμίας. Έπειτα, οι εκρήξεις ξανάρχισαν με εκχύσεις λάβας στον πυθμένα της λεβητοειδούς καλδέρας, ενώ σχηματίστηκαν νέοι ηφαιστειακοί θόλοι, που εξήλθαν στο κεντρικό τμήμα της καλδέρας με τη μορφή νησίδας. Έτσι, δημιουργήθηκαν η Παλαιά Καμένη (197 π.Χ.) και η Μικρή Καμένη (1570 ή 1573).

Το 1650, μετά από μια υποθαλάσσια έκρηξη έξω από την καλδέρα σε απόσταση 6,5 χλμ. ανατολικά του ακρωτηρίου Κολούμπο, δημιουργήθηκε μια νησίδα, που αργότερα βυθίστηκε και από αυτήν υπάρχει σήμερα μόνο ο ύφαλος Κολούμπο.

Μεταξύ 1707-1711 σχηματίστηκε η Νέα Καμένη, ενώ μεταξύ 1866-1870 σχηματίστηκαν οι θόλοι Γεώργιος Α’ και Αφρόεσσα, που ενώθηκαν με το νότιο τμήμα της Νέας Καμένης.

Μετά από 55 χρόνια ηρεμίας, ένας ηφαιστειακός παροξυσμός (1925-1926) οδήγησε στη δημιουργία του θόλου Δάφνη και την ένωση της Μικρής Καμένης με τη Νέα Καμένη. Το 1928 σχηματίστηκε ο θόλος Ναυτίλος πάνω στις λάβες της Δάφνης, ο οποίος καλύφθηκε από τις λάβες των εκρήξεων 1939-1941.

Στην περίοδο αυτή δημιουργήθηκαν στη Νέα Καμένη οκτώ νέοι θόλοι: Τρίτων Α’, Τρίτων Β’, Κτενάς, Φουκέ, Σμιθ Α’, Σμιθ Β’, Ρεκ και Νίκη.

Η πιο πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηριότητα στη Θήρα άρχισε το 1950, οπότε σχηματίστηκε ο θόλος Λιάτσικα πάνω στις λάβες του θόλου Γεωργίου Α’. Από την ηφαιστειακή δραστηριότητα μεταξύ 1925-1950, όλοι οι επιμέρους θόλοι, εκτός από την Παλαιά Καμένη, ενώθηκαν και δημιούργησαν ένα ενιαίο νησί, τις Νέες Καμένες.

Από τότε, το ηφαίστειο της Θήρας βρίσκεται σε ηρεμία, αλλά στην περιοχή των Νέων Καμένων αναδύονται διοξείδιο του άνθρακα (CO₂), διοξείδιο του θείου (SO₂), υδρόθειο (H₂S) και άλλα αέρια, κάτι που υποδηλώνει ότι το ηφαίστειο παραμένει πάντα ενεργό, κάτι που υπενθύμισε και η δραστηριότητά του το 2011.

(Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ- ΛΑΡΟΥΣ- ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΚΑ, τόμος 28)

 

 

Φωτογραφικό ντοκουμέντο από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1956.
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΕΛΛΑΔΑ

Δείτε σπάνιο βίντεο - ντοκουμέντο από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1925

0
Φωτογραφικό ντοκουμέντο από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1956.
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ