Ολοκαυτώματα, Γενοκτονίες & το Μέλλον μας…
Ο Αύγουστος και ο Σεπτέμβριος περιλαμβάνουν πολλά πράγματα, αλλά είναι επίσης και μήνες μεγάλων εορτών (όπως η Κοίμηση της Παναγίας και η εορτή του Τιμίου Σταυρού) και περίοδος μνήμης συνταρακτικών γεγονότων, που καθόρισαν την ιστορία μας.
Σε μια χώρα με τόσο δραματική ιστορία όπως η δική μας (γεμάτη ήρωες, κατορθώματα, αλλά και ήττες, προδοσίες και καταστροφές), όλο το έτος είναι περίοδος μνήμης συνταρακτικών γεγονότων. Ή μάλλον, θα έπρεπε να είναι – όμως το εγχώριο και διεθνές πολιτικό σύστημα έχει επιτύχει να κατασκευάσει μια νέα γενιά ανθρώπων, χωρίς μνήμη, ώστε να μπορεί να τους εκμεταλλεύεται και να τους χειραγωγεί εύκολα.
Τα γεγονότα που ξεχωρίζουν αυτές τις εβδομάδες είναι η μνήμη της Μικρασιατικής Καταστροφής, που καθιερώθηκε να τιμάται την ημέρα του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου), κατά την οποία το 1922 καιγόταν η Σμύρνη και σφάζονταν οι Έλληνες της Ιονίας μετά από τρεις χιλιάδες χρόνια συνεχούς παρουσίας εκεί, και – για το Ρέθυμνο – τα Ολοκαυτώματα των Μαρτυρικών Χωριών, που τα κατέστρεψαν οι Ναζί τον Αύγουστο του 1944.
Στις 13 Αυγούστου 1944 οι Γερμανοί μπλόκαραν τα Ανώγεια, σκότωσαν όσους ανθρώπους βρήκαν – κυρίως γυναίκες, ηλικιωμένους και αναπήρους, που είχαν αρνηθεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους – και μετά λεηλάτησαν, έκαψαν και ανατίναξαν το χωριό, πράγμα που χρειάστηκαν εβδομάδες για να το κάνουν.
Στις 22 Αυγούστου, γερμανικές δυνάμεις μπλόκαραν τα χωριά του Κέντρους Γερακάρι, Καρδάκι, Γουργούθοι, Σμιλές, Βρύσες, Δρυγιές, Άνω Μέρος (Αμαρίου) και Κρύα Βρύση (Αγίου Βασιλείου), εκτέλεσαν δεκάδες ανθρώπους από κάθε χωριό και στη συνέχεια τα λεηλάτησαν, τα έκαψαν και τα ανατίναξαν.
«Αποβραδίς τσ’ εικοσιμιά κλαίνε τα νυχτοπούλια,
τ’ αστέρια θαμπωθήκανε και διασκορπίστη η Πούλια.
Και τα σκυλιά ουρλιάζουνε κι ανατριχίλα πιάνει,
μα πάλι απ’ τ’ αγαθά χωριά κιανείς δεν κακοβάνει…».
Η ιστορική μνήμη, αδερφέ μου, είναι απαραίτητη για τρεις λόγους:
Πρώτον, γιατί μας βοηθά να καταλάβουμε πώς κατέληξε ο κόσμος έτσι όπως είναι. Ποιοι είναι εκείνοι που τον κυβερνούν, πώς απέκτησαν τη δύναμη που έχουν, τι έκαναν στο παρελθόν και άρα τι πρέπει να περιμένουμε πως θα κάνουν στο μέλλον.
Δεύτερον, γιατί μας βοηθά να καταλάβουμε ποιοι είμαστε. Χωρίς μνήμη, δεν συνειδητοποιούμε πως είμαστε Έλληνες και Ελληνίδες, γινόμαστε «άτομα», που νιώθουν ότι ξεφύτρωσαν από μόνα τους μέσα σ’ έναν παγκόσμιο ανθρωποχυλό. Δεν διαφέρουμε από παιχνίδια, από κούκλες, που τις κινούν όπως θέλουν οι μεγάλοι μαριονετίστες της εξουσίας – εκείνοι που έχουν προπάντων την εξουσία του χρήματος, που τους δίνει επίσης και ασύλληπτη δύναμη στην πολιτική, στην εκπαίδευση και στα ΜΜΕ.
Τέλος, η ιστορική μνήμη μας βοηθά να βρούμε δικά μας – μέσα απ’ τον λαό μας, από τα σπίτια μας – φωτεινά παραδείγματα ηρώων και σοφών ανθρώπων, να τα ακολουθήσουμε, και σκοτεινά παραδείγματα δειλών, προδοτών και άπληστων εκμεταλλευτών, για να τα αποφύγουμε.
Γι’ αυτό ένας λαός με μνήμη είναι επικίνδυνος για την εξουσία, επειδή νοσταλγεί την ελευθερία, ντρέπεται τους ηρωικούς προγόνους του (που δεν ανέχονταν την ταπείνωση και τη σκλαβιά) και περιφρονεί τους προδότες, τους δειλούς και τους εκμεταλλευτές, δηλαδή εκείνο το είδος ανθρώπων που περιφρονούσαν κι οι πρόγονοί του.
Η ιστορική μνήμη θα βάλει φωτιά στην καρδιά σου και θα σου πει: εσένα οι πρόγονοί σου ήταν φιλόσοφοι, ήρωες, αυτοκράτορες και άγιοι! Έχτισαν Παρθενώνα και Αγιά Σοφιά, πολέμησαν λίγοι εναντίον πολλών σε αναρίθμητες μάχες, για να κρατήσουν ελεύθερη αυτή τη χώρα! Πώς ανέχεσαι σήμερα να σε εκμεταλλεύονται, να ξεπουλάνε τη χώρα σου (για την οποία θυσιάστηκαν αυτοί οι πρόγονοι), να σου παίρνουν το σπίτι, να κόβουν τα φτερά των παιδιών σου, να διαλύουν την κοινωνία, την παιδεία, την υγεία, την οικογένεια; Μετά από τόσους αγώνες και θυσίες απλών ανθρώπων που έγιναν ήρωες, δεν αξίζεις ένα καλό νοσοκομείο, ένα σωστό σχολείο, ένα κομμάτι ψωμί, ένα όνειρο ευτυχίας για τα παιδιά σου;
Θα σου πει επίσης: πάντοτε σ’ αυτή τη χώρα υπήρχαν και προδότες. Όμως τους προδότες τους περιφρονούσαν (όταν δεν τους σκότωναν!). Πώς εσύ ανέχεσαι να σε κυβερνούν υπηρέτες ξένων συμφερόντων, που αφήνουν την πατρίδα σου να μαραζώνει για να εξυπηρετούν τα αφεντικά τους; Αφεντικά, που πολλές φορές οι πρόγονοί σου τα νίκησαν κι όμως τώρα επέστρεψαν και μας νικούν χωρίς μάχη, με ύπουλους τρόπους και με Έλληνες δοσίλογους!
Γιατί είμαστε μικροί και αδύναμοι; Γιατί διαρκώς βασιζόμαστε στους ξένους; Γιατί πολεμάμε μεταξύ μας; Τι λάθη κάνουμε; Γιατί χάσαμε τη Μικρασία; Γιατί μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο – ενώ ήμασταν «με τους νικητές» – πάθαμε τόσα δεινά, Εμφύλιο, φτώχεια και μετανάστευση, δικτατορίες, Κυπριακό κ.λ.π., ενώ η Τουρκία, ο «επιτήδειος ουδέτερος», διαρκώς δυναμώνει; Γιατί έξω διαπρέπουμε και στη χώρα μας αποτυγχάνουμε; Γιατί, παρά τους τόσους ήρωες, διαρκώς χάνουμε;
Αν θέλεις να φτιάξεις ελεύθερη χώρα, είναι ανεπίτρεπτο να κάνεις πολιτική χωρίς Ιστορία.
Η ιστορία είναι που μας κατέβασε κι εμάς στην πολιτική. Η ντροπή απέναντι στους ήρωες προγόνους μας. Η έγνοια για το δικό σου σπίτι και τα δικά σου παιδιά, αδερφέ μου. Η έγνοια για τούτη την πατρίδα, την ολοκαυτωμένη και ματωμένη.
Και θα ΝΙΚΗσουμε. Αρκεί να θυμηθείς. Αρκεί να θυμόμαστε. Και να κάνουμε τη μνήμη μας «όπλο», που θα διώξει επιτέλους (πρώτη φορά στην ιστορία) τους προδότες και θα φέρει τη λευτεριά και τη ΝΙΚΗ.
