Ήταν Δεκέμβρης του 2018, όπου θυμάμαι στην εξαιρετική ομιλία του στο συνέδριο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος στη Λισαβόνα τον Πέδρο Σάντσεθ, πρωθυπουργό της Ισπανίας και γενικό γραμματέα του Σοσιαλιστικού Κόμματος της χώρα του, να κρούει των κώδωνα του κινδύνου της ανόδου των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη περιγράφοντας αργότερα, στα πολιτικά πηγαδάκια στις γειτονιές της Αλφάμα το πως τα κόμματα αυτά θα αναρριχηθούν σε θέσεις κυβέρνησης στις χώρες της Ένωσης αν δε λάβουμε μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και συμμετοχικότητας της κοινωνίας στη λήψη των αποφάσεων. Αυτό που έβλεπε ο ίδιος αλλά και ένα ευρύ πολιτικό φάσμα εκείνη την εποχή σήμερα είναι πλέον μια πραγματικότητα ακόμη και σε προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Ιταλία, πρόσφατα η Φινλανδία με την εμπλοκή των Finns στην κυβέρνηση, η Σουηδία αλλά και για πιο μακρύ διάστημα η Πολωνία και η Ουγγαρία (συγ)κυβερνώνται από ακροδεξιά μορφώματα.
Μάλιστα η άνοδος της ακροδεξιάς μοιάζει σταδιακά να αποσυσχετιζεται από την ίδια τη μετανάστευση που αποτέλεσε ευκαιριακό όχημά της, με τις ροές της να βαίνουν μειούμενες και να σχετίζεται ολοένα και περισσότερο με τον απρόσωπο “εξωτερικό παράγοντα” που φταίει για όλα τα δεινά κι εν προκειμένω έχει συμβάλει στο αυξημένο κόστος ζωής, στην κρίση του κοροναϊού κλπ. Η παγκοσμιοποίηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το απρόσωπο σύστημα είναι συχνά βολικοί εχθροί για τα κόμματα που προσπαθούν να ιδεολογικοποιήσουν τη μισαλλοδοξία και τον ατομισμό.
Ο Πέδρο Σάντσεθ που δε δίστασε με το βαρύ αποτέλεσμα για το PSOE στις αυτοδιοικητικές εκλογές να προσφύγει άμεσο στη λαϊκή ετυμηγορία, κατάφερε στις εκλογές της Κυριακής να πετύχει μια σημαντική νίκη που κανείς στην Ευρώπη δεν περίμενε αλλά και καμία δημοσκόπηση δεν είχε προβλέψει. Νίκη όχι για το κόμμα του, καθώς αν και αύξησε τις δυνάμεις του έχασε από το κεντροδεξιό PP, αλλά νίκη για τη δημοκρατία καθώς κατάφερε να περιορίσει σημαντικά τις δυνάμεις του ακροδεξιού VOX που φιλοδοξουσε σε συνεργασία με το κεντροδεξιό κόμμα του Φειχό να επαναφέρει σε κυβερνητικές θέσεις υπουργούς της ακροδεξιάς για πρώτη φορά μετά την πτώση του δικτάτορα Φράνκο.
Βασικό συστατικό αυτής της επιτυχίας ήταν αυτό που λίγα χρόνια πριν στη Λισαβόνα είχε θέσει ως κυρίαρχο αίτημα της εποχής, την ευρεία συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων κι ο ίδιος δε δίστασε να τείνει χέρι συνεργασίας. Σε αντίθεση όμως με ό,τι έγινε στην Ελλάδα πρόσφατα, που η αντίστοιχη πρόσκληση του Αλέξη Τσίπρα εκλήφθηκε ως αδυναμία από τους όμορους χώρους αλλά κι ως ευκαιρία πρόσκαιρων κομματικών προσόδων, η αριστερά της Ισπανίας ενωμένη κάτω από ένα νέο σχηματισμό με επικεφαλής την Γιολάντα Ντιάζ δε δίστασε από την αρχή να δηλώσει ευθαρσώς πως θα συνεργαστεί από την επόμενη μέρα κιόλας των εκλογών. Εξάλλου η πάλαι ποτέ δημοτική σύμβουλος της Φερόλ, Γιολάντα Ντιαζ, ήταν ήδη υπουργός εργασίας της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του Σάντσεθ και η υπουργός πίσω από την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 € και μια σειρά άλλων φιλεργατικών πολιτικών πρωτοβουλιών.
Το δημοκρατικό ταγκό PSOE και Sumar, βασισμένο σε μια προοδευτική πολιτική ατζέντα αποδείχτηκε τελικά μια ανάσα δημοκρατίας για την Ισπανία αλλά κι ένας οδικός χάρτης για τη στάση που θα πρέπει να έχουν τα προοδευτικά κόμματα της Ευρώπης.
Οι επόμενες, πολλές, μέρες ίσως ανταμείψουν τη συνεργατική αυτή διάθεση με μια ανανέωση της κυβερνητικής θητείας Σοσιαλιστών κι Αριστεράς. Οι επόμενοι μήνες και ενόψει μάλιστα των ευρωεκλογών, ίσως οδηγήσουν στη ζητούμενη ευρεία συνεργασία ευρωπαϊκής αριστεράς και σοσιαλιστών που θα πρέπει να αποτυπωθεί σε προγραμματικές προτάσεις ακόμη και σε κοινές υποψηφιότητες.
