Γράφει ο Νίκος Θεωδοράκης
Δημοσιογράφος
http://www.thrapsaniotis.gr
Αν κανείς θέλει να κάνει μια υπεύθυνη αποτίμηση της παρουσίας Ομπάμα στην Αθήνα δεν πρέπει να δει μόνο τα δύο κομμάτια της σκακιέρας που πρωταγωνίστησαν σ’ αυτή την επίσκεψη, την Ελλάδα και τις ΗΠΑ δηλαδή. Το θέμα που απασχόλησε την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου και μας αφορά είναι κυρίως το οικονομικό.
Η επιμονή του Μπαράκ Ομπάμα σε μια ευρωπαϊκή πολιτική που δεν θα έχει σαν σημαία τη λιτότητα, αλλά θα ενισχύει εξ ίσου την επιχειρηματικότητα, δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα. Μια φτωχότερη Ευρώπη δεν συμφέρει την αμερικανική οικονομία, που χρειάζεται καταναλωτές, αγοραστές και συμμετοχές σε εταιρίες παραγωγής, σε υπηρεσίες και σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Χρειάζεται παραγωγή περισσότερου καταναλωτικού πλούτου.
Η επιμονή του Ομπάμα στη διευθέτηση του ελληνικού χρέους είναι μια πίεση ενός απερχόμενου προέδρου, που ίσως, όπως επισημαίνουν παρατηρητές, έχει την αξία της θέσης του μέχρι τις 20 Ιανουαρίου και τίποτε άλλο. Για τρείς λόγους:
Οι ΗΠΑ ως κύριος μέτοχος του ΔΝΤ θα ακολουθήσουν την πολιτική που θα χαράξει ο επόμενος πρόεδρος σε συνεννόηση με το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου.
Το Ταμείο έχει ήδη προαναγγείλει ότι θα δεχτεί μια ρύθμιση του ελληνικού χρέους, χωρίς να ξεκαθαρίζει αν αυτή θα είναι κούρεμα ή ετεροχρονισμός και επιτοκιακή πολιτική ελάφρυνσης, αλλά… Αλλά, αντ’ αυτού απαιτεί νέο μνημόνιο με νέα μέτρα, που θα πλήξουν με βεβαιότητα ακόμα περισσότερο την ελληνική μεσαία και φτωχότερη τάξη.
Το ελληνικό χρέος οφείλεται πλέον στο μέγιστο μέρος του στα κράτη της ΕΕ και όχι σε ιδιωτικά ιδρύματα, από τα οποία μεταφέρθηκε στα κράτη. Δηλαδή, τραπεζίτες και ιδιώτες μετέφεραν το βάρος της αναζήτησης αποπληρωμής από τις πλάτες τους, στις πλάτες των ευρωπαίων πολιτών.
Έτσι, οποιαδήποτε ελάφρυνση του χρέους, πρέπει να αποφασιστεί από τα κοινοβούλια των δανειστριών χωρών. Δηλαδή, να αποφασίσουν τα κράτη, οι κυβερνήσεις, να χάσουν από αυτά που έχουν προϋπολογίσει ως έσοδο από την Ελλάδα στους προϋπολογισμούς τους. Και να το πουν στους πολίτες τους.
Επομένως, το θέμα του χρέους έχει αναδειχθεί ως μείζον από την ελληνική κυβέρνηση για λόγους καθαρά εντυπωσιοθηρικούς, αφού ξέρει πολύ καλά ότι:
Δεν πρόκειται να εξασφαλίσει απομείωση, παρά μόνο ετεροχρονισμό και ευνοϊκότερο επιτόκιο στην καλύτερη περίπτωση. Αλλά ακόμα και αν χαριστεί το χρέος η ελληνική οικονομία δεν πρόκειται να ορθοποδήσει αν δεν αρχίσει να παράγει. Αυτή είναι η κύρια αιτία της καταστροφής της και όχι το χρέος, που είναι το αποτέλεσμα.
Από την πλευρά του ο Αμερικανός πρόεδρος έχει κάθε λόγο να προωθεί ανέξοδα τις αμερικάνικες οικονομικές θέσεις, που ταυτίζονται με αυτές του ΔΝΤ, πολύ περισσότερο που δεν θα πληρώσει η χώρα του για το ελληνικό κούρεμα. Θα πληρώσουν οι Ευρωπαίοι.
Σημαντικό σ’ αυτό το οικονομικό κεφάλαιο είναι να υπολογίζει κανείς ότι η παγκόσμια οικονομία δεν διεξάγεται σε ένα επίπεδο. Στο ταβάνι βρίσκεται ένα τεράστιο σωρευμένο κεφάλαιο, πάνω από ένα τρις δολάρια από πολλές πηγές, όχι πάντα καθαρές, που αναζητά να τοποθετηθεί. Είναι ένα παγκόσμιο, πολυεθνοτικό και ιδιωτικό κεφάλαιο, για το οποίο δεν υπάρχει διηπειρωτική ή κρατική διαμάχη. Είναι αναζήτηση αναπαραγωγής και ασφάλειας.
Πιο κάτω υπάρχει το μικρότερο εθνικό και το ιδιωτικό κεφάλαιο, για το οποίο κάθε χώρα και κάθε ιδιώτης παλεύει να κερδίσει, να συντηρηθεί ή να επιβιώσει. Η Ελλάδα βρίσκεται εδώ και χρόνια σ αυτή την κατηγορία. Η Αμερική βρίσκεται στην ανώτερη και ιδιώτες της με Ταμεία της στην ανώτατη.
Ο Ομπάμα προφανώς θα μεταφέρει στο Βερολίνο αυτά που το Βερολίνο άκουσε ήδη σε απ’ ευθείας μετάδοση από την Αθήνα, χάρη στην τεχνολογία. Αλλά, για όσο η Γερμανία θα έχει συσσωρευμένα τα κεφάλαια όλου του ευρωπαϊκού Νότου και δεν θα απειλείται από κανέναν, οι αμερικανικές θέσεις θα μπαίνουν από το ένα αυτί και θα τους βγαίνουν από το άλλο. Το πιο πιθανό είναι να το κάνει η Γερμανία. Να επιμηκύνει την αποπληρωμή του, όπως αφήνει εδώ και καιρό να διαρρεύσει. Μετά το 2018 και με νέους όρους. Δηλαδή, νέα δεινά.
