Αίγες κρεμούντε στα κλαδιά
τσ’ αγκάθες πολεμούνε
Γειά να ‘χουνε καλή ν-υγειά
καρπούς τσιμπολογούνε
Το φυτό είναι γνωστό από την αρχαιότητα ως κράταιγος (Crataegus), Το όνομα του, παραπέμπει στην Κραταιότητα, την ισχύ και το σθένος που προσφέρει. Η ονομασία του προέρχεται από την ελληνική λέξη κράτος που σημαίνει δυνατό, ισχυρό εξαιτίας του σκληρού ξύλου και της λέξης ακή (άκανθα) που σημαίνει αγκάθι. Στην περιοχή του Ρεθύμνου (Αρμένοι) είναι γνωστό ως Αντρικουκιά επίσης γνωστός ως ντρικουκιά η τρικουκιά, σε άλλα μέρη της Ελλάδας ως, μουρζιά, μπουρμπουτζελιά, ξανθή τσαπουρνιά, τσιατσιά και ξαγκαθιά.Το δένδρο-θάμνος ανήκει στην τάξη των ροδωδών και το γένος περιλαμβάνει περί τα 200 είδη. Το ύψος του φτάνει από 5 με 15 μέτρα, κοινός στην Ελλάδα. Οι διάφορες ποικιλίες του περιγράφονται με διάφορα ονόματα. Τα διάφορα ονόματα που διαθέτει πολλές φορές περιγράφουν τις παραλλαγές του είδους. Ο Κράταιγος ο Αζαρόλος (C. azarolus), απαντά κυρίως στην Κρήτη με το όνομα αντρικουκιά και στην Κύπρο είναι γνωστό με την ονομασία μοσφιλιά. Φτάνει τα δέκα μέτρα στο ύψος και έχει στρογγυλή κόμη και τραχύ αυλακωτό φλοιό. Τα κλαδιά φέρουν ισχυρά αγκάθια . Τα φύλλα είναι, απλά, λοβωτά, ή σφηνοειδή με τρεις μέχρι πέντε λοβούς, χνοώδη ή γυμνά. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα, λευκά, με έντονο άρωμα, φέρουν πέντε πέταλα και σέπαλα και είναι τοποθετημένα ανά 10-20 στις κορυφές των κλαδίσκων. Ανθίζει από τον Μάρτιο μέχρι τον Μάιο. Ο καρπός είναι σφαιρικός, ο οποίος κατά την ωρίμανση αποκτά κόκκινες αποχρώσεις. Είναι εδώδιμος και χρησιμοποιείται στην παρασκευή μαρμελάδας. Καρποφορεί από Σεπτέμβριο μέχρι Νοέμβριο. Φυτρώνει σε υψόμετρο από 0-1800 μέτρων. Είναι είδος με λίγες απαιτήσεις και εξαιρετικά ανθεκτικό στην ξηρασία. Οι κόκκινοι καρποί του χρησιμοποιούνται στην εναλλακτική ιατρική ως τονωτικά του κυκλοφορικού συστήματος.
ΙΔΑΝΙΚΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥΣ
Στην εποχή μας η τεχνική για το μπόλιασμα δένδρων τείνει να χαθεί και μαζί της όλες οι παλιές αρωματικές ποικιλίες δένδρων(Αχλαδιές ,μηλιές ,βερικοκιές κ.λ.π). Δυστυχώς τα έτοιμα φυτώρια δεν παράγουν καρπούς με την γευστικότητα των παλαιών ποικιλιών και συγχρόνως ζουν λιγότερα χρόνια αφού τα υποκείμενα που πάνω τους είναι εμβολιασμένα δεν έχουν μεγάλη ανθεκτικότητα. Η Αντρικουκιά (κράταιγος) όπως και ο Αγκούτσακας, αποτελεί ιδανικό υποκείμενο για εμβολιασμό ποικιλιών αχλαδιάς κατά κύριο λόγο ,αλλά και μουσμουλιάς
* ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΚΡΑΤΑΙΓΟΥ
Καρδιά
Από τις πιο γνωστές ιδιότητες του κράταιγου είναι η καρδιοπροστατευτική του δράση. Συχνά χρησιμοποιείται για την ανακούφιση συμπτωμάτων όπως ταχυπαλμία, νευρικότητα και αρρυθμία. Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας, αλλά και σε προβλήματα πίεσης (υπέρταση, υπόταση), καθώς και στην αθηροσκλήρωση, όμως περαιτέρω έρευνα απαιτείται.
Σε έρευνα που διήρκησε 2 χρόνια σε 952 άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια, βρέθηκε ότι όσοι λάμβαναν συμπλήρωμα με εκχύλισμα σπόρων κράταιγου παρουσίασαν λιγότερη κούραση, λαχάνιασμα και ταχυπαλμία συγκριτικά με όσους δεν έκαναν λήψη αυτού.
Η ιδιότητά του αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι μπορεί να βελτιώσει την ποσότητα του αίματος που αντλείται από την καρδιά κατά τις συσπάσεις, διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει τη μετάδοση νευρικών σημάτων.
Χοληστερίνη
Φαίνεται πως ο κράταιγος μπορεί να βοηθήσει στην προσπάθεια για μείωση της ολικής και της LDL χοληστερίνης. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της απέκκρισης της χολής, κάτι που οδηγεί σε μείωση σύνθεσης χοληστερόλης και ενίσχυση των υποδοχέων της LDL.
Άγχος
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο κράταιγος μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του ψυχικού stress και του άγχους. Φαίνεται να έχει ένα ήπιο ηρεμιστικό αποτέλεσμα, γι’ αυτό και συχνά χρησιμοποιείται και στην αϋπνία.
ΚΑΡΠΟΙ ΑΝΤΡΙΚΟΥΚΙΑΣ (ΚΡΑΤΑΙΓΟΥ)
1 ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΚΡΑΤΑΙΓΟ
Μπορούμε πλέον να βρούμε κράταιγο σε διάφορες μορφές: σαν βάμμα, να φτιάξουμε τσάι με τα άνθη του ή για πιο υψηλές συγκεντρώσεις να βρούμε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής.
Παρασκευάσματα-Χρήσεις
– Το έγχυμα που παρασκευάζεται από τα άνθη ή τα φύλλα βοηθάει στην επαναφορά των επιπέδων της πίεσης του αίματος στο κανονικό.
– Το βάμμα από τα ανθοφόρα στελέχη ή τα μούρα είναι το παρασκεύασμα που χρησιμοποιείται συνήθως.
– Το αφέψημα από τα ανθοφόρα στελέχη είναι πολύτιμο για τις διαταραχές του κυκλοφορικού.
– Τα δισκία που περιέχουν κονιορτοποιημένα ανθοφόρα στελέχη είναι κατάλληλα, για μακροχρόνια χρήση.
– Τα άνθη του κράταιγου, μόνα τους ή με άλλα κατευναστικά φυτά, είναι κατά της αϋπνίας και κατά των ενοχλήσεων της εμμηνόπαυσης.
– Το υγρό εκχύλισμα του φυτού συστήνεται κατά της στηθάγχης, ενώ με τους ξερούς καρπούς του φυτού παρασκευάζεται αφέψημα στυπτικό, πολύ καλό κατά της διάρροιας.
– Η φλούδα του φυτού, που μαζεύεται από νεαρά κλαδιά, νωρίς την άνοιξη, συστήνεται ως αντιπυρετικό. Με τα άνθη γίνεται έγχυμα, τονωτικό της καρδιάς (10 γρ. σε 1 κιλό νερό), ενώ οι καρποί χρησιμοποιούνται ως έγχυμα κατά του πονόλαιμου (10 γρ. σε ένα κιλό νερό).- Τα άνθη και οι καρποί χρησιμοποιούνται κατά της υπέρτασης ως έγχυμα (4 κουταλιές φυτού σε 750 γρ, νερό, η δόση είναι 1 ποτήρι τη μέρα ως ρόφημα) ή ως βάμμα (κατά προτίμηση 10-25 σταγόνες μέσα στο νερό, 3 φορές τη μέρα).
Τέλος, φαρμακευτικά, ο κράταιγος γίνεται: Βάμμα 1/5: 20 σταγόνες, 2-3 φορές τη μέρα.
Ρευστό εκχύλισμα: 10-15 σταγόνες, 3-5 φορές τη μέρα
Εκχύλισμα κράταιγου για νεανικό δέρμα
Οι καρποί του κράταιγου μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη της πρόωρης γήρανσης του δέρματος που προκαλείται από την διαταραχή σύνθεσης του κολλαγόνου λόγω υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο ή την υπεριώδη ακτινοβολία. Η επικρατέστερη θεωρία για αυτό το αποτέλεσμα είναι ότι μάλλον οφείλεται στην αντιοξειδωτική δράση των συστατικών του κράταιγου.
Εκχύλισμα κράταιγου για μείωση του άγχους
Ο μηχανισμός με τον οποίο ο κράταιγος οδηγεί στην μείωση του άγχους δεν είναι πλήρως αποσαφηνισμένος.Ωστόσο, φαίνεται ότι έχει λιγότερες παρενέργειες σε σύγκριση με τα παραδοσιακά φάρμακα κατά του άγχους. Αυτό είναι και λόγος που οι επιστήμονες συνεχίζουν την έρευνά σχετικά με την χρήση του εκχυλίσματος του κράταιγου ως πιθανή θεραπεία για διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Κράταιγος: Παρενέργειες
Ο κράταιγος θεωρείται ασφαλής για τους περισσότερους ενήλικες για βραχυπρόθεσμη λήψη (έως 16 εβδομάδες), είναι πιθανό σε κάποιους να προκαλέσει αίσθημα ναυτίας, ζαλάδα, κούραση, στομαχικές διαταραχές, αϋπνία, αύξηση παλμών, πονοκέφαλο, εφίδρωση ή άλλα προβλήματα. Η λήψη του στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό θα πρέπει να αποφεύγεται. Είναι επίσης πολύ πιθανό να αλληλεπιδράσει με πολλά φάρμακα για καρδιαγγειακές παθήσεις, γι’ αυτό και χρειάζεται πολύ προσοχή και συνεννόηση με τον γιατρό που σας παρακολουθεί. Για παράδειγμα, ενδεχομένως η λήψη του να μειώσει την αρτηριακή πίεση, γι’ αυτό αν ληφθεί παράλληλα με αγωγή για υπέρταση, είναι πιθανό η πίεση να πέσει πολύ χαμηλά και να φτάσουμε στο άλλο άκρο. Άλλες φορές πάλι, έχει παρατηρηθεί πως ο κράταιγος μπορεί να αυξήσει τη ροή του αίματος. Εάν συνδυαστεί με φάρμακα που έχουν την ίδια ιδιότητα αυξάνεται η πιθανότητα ζάλης.
*Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ειδικά όταν λαμβάνετε ταυτόχρονα άλλα φάρμακα, βότανα ακόμα και συμπληρώματα.
** ΕΡΕΥΝΑ-ΜΕΛΕΤΕΣ
Η κύρια φαρμακευτική του επίδραση οφείλεται στο ότι περιέχει βιοφλαβονοειδή. Αυτά τα συστατικά χαλαρώνουν και διαστέλλουν τις αρτηρίες, ιδιαίτερα τη στεφανιαία αρτηρία. Αυτό αυξάνει τη ροή του αίματος στους καρδιακούς μυς και μειώνει τα συμπτώματα της στηθάγχης. Τα βιοφλαβονοειδή είναι επίσης ισχυρά αντιοξειδωτικά και βοηθούν στην πρόληψη ή τη μείωση του εκφυλισμού των αιμοφόρων αγγείων.
Σε μια τυχαία ελεγχόμενη δοκιμή που διεξήγαγαν μελετητές στο Reading (Ηνωμένο Βασίλειο), σε 79 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 χορηγήθηκαν τυχαία για 16 εβδομάδες 1.200mg εκχυλίσματος κράταιγου ημερησίως ή placebo. Το 71% των ασθενών έκαναν χρήση κάποιου φαρμάκου για την υπέρταση. Μετά το πέρας των 16 εβδομάδων, οι ασθενείς που λάμβαναν το συμπλήρωμα κράταιγου παρουσίασαν μια αξιοσημείωτη μείωση στον μέσο όρο της διαστολικής πίεσης (2,6 mm Hg). Δεν σημειώθηκαν αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο βότανο και τα άλλα φάρμακα. Φαίνεται παράξενο το γεγονός ότι ο κράταιγος μπορεί να βοηθά σε προβλήματα υπέρτασης αλλά και υπότασης. Αυτό οφείλεται στην αμφότερη δράση του βοτάνου που εξομαλύνει την καρδιακή λειτουργία. Δηλαδή στην ικανότητά του να χαλαρώνει ή να διεγείρει την καρδιά, ανάλογα με το τι χρειάζεται.
ΑΝΘΟΣ ΑΝΤΡΙΚΟΥΚΙΑΣ
. ΠΗΓΕΣ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ-ΣΕΛΙΔΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
ΑΡΜΕΝΟΙ 29/04/2024
ΓΙΩΡΓΗΣ ΚΤΙΣΤΑΚΗΣ
(ΚΤΙΣΤΟΓΙΩΡΓΗΣ )
