Όταν ο κόσμος γνώριζε την Κνωσό, μετά τις ανασκαφές

Οι εικόνες του ανακτόρου που έκαναν το γύρο του κόσμου στις αρχές του 20ού αιώνα

Του Αλέκου Α. Ανδρικάκη [email protected]

Η παγκόσμια κοινότητα, την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, κοίταζε με θαυμασμό προς την Κρήτη. Οι ανασκαφές του Έβανς στο ανάκτορο της Κνωσού, προκαλούσαν συγκίνηση. Οι ειδήσεις από το χώρο της ανασκαφής γίνονταν ακόμη και πρωτοσέλιδα θέματα στις εφημερίδες της Ευρώπης και της Αμερικής.

Σήμερα, στο πλαίσιο της στήλης, παρουσιάζουμε μερικές από τις πρώτες φωτογραφίες που είχαν κάνει το γύρο του κόσμου και είχαν απαθανατίσει τις ανασκαφές και το αποτέλεσμά τους. Οι φωτογραφίες είχαν συγκεντρωθεί σε μια έκδοση που κυκλοφόρησε στο Λονδίνο το 1910, με τον τίτλο «Τα θαλάσσια βασίλεια της Κρήτης». Στο βιβλίο υπάρχουν δεκάδες εικόνες που αποτύπωναν τα ευρήματα στο ανάκτορο, αλλά και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες γενικές εικόνες της περιοχής, πριν και μετά την ανασκαφή. H συγκεκριμένη έκδοση υπάρχει στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ο Έβανς είχε εγκατασταθεί στην Κνωσό τον Μάρτιο του 1900 και ξεκίνησε τις ανασκαφές. Όμως δεν ήταν ο πρώτος που ανέσκαψε το χώρο. Ο αρχαιόφιλος έμπορος Μίνως Καλοκαιρινός είχε διενεργήσει τις πρώτες ανασκαφικές εργασίες στο χώρο το 1878 και μάλιστα είχε φέρει στο φως τμήμα της δυτικής πτέρυγας του ανακτόρου.

Η συστηματική ανασκαφική έρευνα άρχισε τον Μάρτιο του 1900 από τον Έβανς, διευθυντή τότε του μουσείου Ashmolean της Οξφόρδης. Δύο χρόνια μετά η ανασκαφή του ανακτόρου είχε ολοκληρωθεί, αλλά οι συμπληρωματικές και αναστηλωτικές εργασίες κράτησαν μέχρι το 1931.

Στις 30 Απριλίου 1900 η εφημερίδα της Αθήνας «Το Άστυ» σημείωνε για την αρχή των ερευνών του Έβανς: «Αι προ μηνός αρξάμεναι ανασκαφαί υπό του κ. Αρθούρου Έβανς και του κ. Χόγαρθ του διευθυντού της ενταύθα Αγγλικής Σχολής εις Κνωσσόν έφεραν εις φως σπουδαιότατα ευρήματα. Εις την Κνωσσόν ήτο ο υπό του βασιλέως Μίνωος κτισθείς Λαβύρινθος, η φυλακή αύτη του Μινωταύρου, τον οποίον εφόνευσεν ο Θησεύς.

Ο κ. Έβανς κατά τας ανασκαφάς του εις το μέρος εκείνο απεκάλυψεν οικοδομήματα της Μυκηναϊκής περιόδου, χρονολογούμενα από του 1000 και 1500 π.Χ.»

Ενώ η «Πατρίς» των Χανίων, σημείωνε λίγες ημέρες νωρίτερα: «Αι ανασκαφαί αύται ολονέν και ωραιότατα πράγματα αποκαλύπτουσαι, εξήγειρον το ενδιαφέρον όλου του κόσμου. Πλήθος πολύ επισκεπτών, Κρητών ή και ξένων έξωθεν κατερχομένων, επισκέπτεται τα μέρη της ανασκαφής, θαυμάζον προ παντός την νέαν Ακρόπολιν. Προχθές επεσκέφθησαν αυτάς Γάλλοι αξιωματικοί του ναυτικού εκείθεν διερχόμενοι, εφωτογράφησαν δε αδεία του κ. Έβανς τα διάφορα ευρήματα ως και τον τόπον των ανασκαφών».

patris.gr