ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΑΓΡΟΤΙΚΑ

Ιανουάριος, ο μήνας που «διαλέγεις» καθεστώς ΦΠΑ

0

Με μια σημαντική υποχρέωση φορολογικής φύσεως ανοίγει το 2019 για όσους αγρότες, επαγγελματίες και μη, οφείλουν, βάσει των συναλλαγών που πραγματοποίησαν την προηγούμενη χρονιά αλλά και των επιδοτήσεων που εισέπραξαν, να μεταταχθούν από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.

Η σχετική δήλωση μεταβολής θα πρέπει να υποβληθεί μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 2019, καθώς σε αντίθετη περίπτωση, εφόσον δηλαδή υποβληθεί μετά την ημερομηνία αυτή, θα θεωρείται εκπρόθεσμη και θα «τιμωρείται» με πρόστιμο 100 ευρώ.

Μεγαλύτερη ευελιξία υπάρχει για τους αγρότες που δεν υποχρεούνται ωστόσο επιθυμούν οι ίδιοι να «μεταπηδήσουν» από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η δήλωση μεταβολής μπορεί να υποβληθεί και αργότερα, στη διάρκεια του έτους. Ο αγρότης όμως θα πρέπει να έχει κατά νου εδώ ότι, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στις περιπτώσεις υποχρεωτικής μετάταξης, οφείλει να παραμείνει στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για τουλάχιστον τρία έτη, με την τριετία να ξεκινά από την αρχή του επόμενου της μετάταξης φορολογικού έτους.

Υπογραμμίζουμε, επίσης, ότι η 30ή Ιανουαρίου είναι η καταληκτική προθεσμία και για τη μετάταξη από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ. Εφόσον δεν υποβληθεί η σχετική δήλωση μέχρι την ημερομηνία αυτή, ο αγρότης θεωρείται ότι ανήκει στο κανονικό καθεστώς και, κατά συνέπεια, δεν δικαιούται της επιστροφής φόρου με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή 6%.

Τα κριτήρια

Όπως υπενθυμίζει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων σε εγχειρίδιο που εξέδωσε λίγο πριν εκπνεύσει το 2018, στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ εντάσσονται οι αγρότες, οι οποίοι:

α) Κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των 15.000 ευρώ και

β) έλαβαν το προηγούμενο φορολογικό έτος επιδοτήσεις συνολικής αξίας κάτω των 5.000 ευρώ, ανεξάρτητα μάλιστα από το αν αυτές αφορούσαν κάποιο προηγούμενο έτος. Στο όριο αυτό συμπεριλαμβάνονται η Βασική, η Πράσινη, η ενίσχυση για Γεωργούς Νεαρής Ηλικίας, οι Συνδεδεμένες, η Εξισωτική κ.λπ., όχι όμως οι επενδυτικές ενισχύσεις που δίνονται από το κράτος, ούτε οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ.

Σημειωτέον ότι τα παραπάνω κριτήρια θα πρέπει να πληρούνται σωρευτικά, δηλαδή θα πρέπει να συντρέχουν και τα δύο ώστε οι αγρότες να εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς.

Εξάλλου, από τα παραπάνω προκύπτει ότι αγρότες που λαμβάνουν επιδοτήσεις κατώτερες των 5.000 ευρώ, ακόμα κι αν δεν πραγματοποιούν καμία παράδοση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, εγγράφονται στο ειδικό καθεστώς. Αντίστοιχα, έστω και για πωλήσεις αξίας 1 ευρώ, ο αγρότης θα πρέπει να εγγραφεί στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ. Με λίγα λόγια, δεν υφίστανται πλέον για τη φορολογική διοίκηση οι λεγόμενοι «αφανείς αγρότες». Εάν κάποιος αγρότης είναι ανένταχτος, μπορεί να ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς οποτεδήποτε, χωρίς πρόστιμο, αρκεί αυτό να γίνει μία ημέρα πριν πραγματοποιήσει την πρώτη του πώληση.

Χωρίς έναρξη εργασιών, αλλά με Μητρώο

Ο αγρότης που πληροί τα κριτήρια για ένταξη στο ειδικό καθεστώς αγροτών δεν υποχρεούται στην υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών, όπως οι υπόλοιποι υποκείμενοι του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ. Αρκεί η εγγραφή του στο Μητρώο TAXIS αγροτών, που μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι την πρώτη αίτηση επιστροφής (δηλαδή από την 1η Μαρτίου έως την 31η Οκτωβρίου εκάστου έτους), με την υποβολή του εντύπου Μ0.

Επίσης, ο εν λόγω αγρότης, χρησιμοποιώντας το έντυπο δήλωσης διακοπής εργασιών, μπορεί να απενταχθεί από το ειδικό καθεστώς οποτεδήποτε, χωρίς την επιβολή προστίμου, αρκεί να μην έχει λάβει την κατ’ αποκοπήν επιστροφή ΦΠΑ για τα έτη που ζητά την απένταξη.

Παραδείγματα

1Αγρότης του ειδικού καθεστώτος πραγματοποίησε το φορολογικό έτος 2018 χονδρικές πωλήσεις αξίας 14.000 ευρώ και παράλληλα πραγματοποίησε λιανικές πωλήσεις (π.χ. από τις παραδόσεις 15 τενεκέδων λαδιού, τους οποίους πούλησε με την έκδοση ειδικού στοιχείου σε άλλους αγρότες του ειδικού καθεστώτος) αξίας 1.030 ευρώ και έλαβε επιδοτήσεις 2.000 ευρώ. Από την 1.1.2019 θα ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., δεδομένου ότι οι πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων του υπερβαίνουν τα 15.000 ευρώ (14.000+1.030 = 15.030 ευρώ).

2Δημόσιος υπάλληλος το φορολογικό έτος 2018 έχει αγροτική εκμετάλλευση (καλλιέργεια και παραγωγή πορτοκαλιών) από την οποία εισέπραξε, από χονδρικές πωλήσεις, 10.000 ευρώ και έλαβε επιδότηση αξίας 3.500 ευρώ. Ο εν λόγω δημόσιος υπάλληλος είναι αγρότης του ειδικού καθεστώτος, από 1.1.2019 και οφείλει να υποβάλει για την ένταξή του το έντυπο Μ0 στην αρμόδια για τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος ΔΟΥ.

3 Αγρότης λαμβάνει μόνο επιδότηση και δεν πραγματοποιεί παράδοση αγροτικών προϊόντων. Ο εν λόγω αγρότης εντάσσεται στο ειδικό καθεστώς αγροτών, εφόσον το ποσό των επιδοτήσεων που λαμβάνει είναι μικρότερο των 5.000 ευρώ.

4 Αγρότης πραγματοποιεί μόνο παράδοση αγροτικών προϊόντων και δεν λαμβάνει καμία επιδότηση. Ο εν λόγω αγρότης εντάσσεται στο ειδικό καθεστώς αγροτών, εφόσον το ποσό των παραδόσεων αγροτικών προϊόντων και παροχής αγροτικών υπηρεσιών είναι μικρότερο των 15.000 ευρώ.

Δικαίωμα επιλογής στους Νέους

Οι νέοι αγρότες, δηλαδή οι αγρότες που ξεκινούν την άσκηση αγροτικής εκμετάλλευσης για πρώτη φορά, μπορούν, εφόσον το επιθυμούν, να επιλέξουν την ένταξή τους στο ειδικό καθεστώς. Μπορούν βέβαια να επιλέξουν την ένταξή τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, ωστόσο σε αυτή την περίπτωση υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση έναρξης και να παραμείνουν σε αυτό τουλάχιστον για μια τριετία.

Εξάλλου, στο κανονικό καθεστώς -και όχι στο ειδικό- εντάσσονται υποχρεωτικά όσοι αγρότες:

α) Ασκούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και παρέχουν τις αγροτικές υπηρεσίες με τη μορφή εταιρείας οποιουδήποτε τύπου ή αγροτικών συνεταιρισμών,

β) πωλούν αγροτικά προϊόντα παραγωγής τους, ύστερα από επεξεργασία που μπορεί να προσδώσει σε αυτά χαρακτήρα βιομηχανικών ή βιοτεχνικών προϊόντων,

γ) ασκούν παράλληλα και άλλη οικονομική δραστηριότητα, για την οποία έχουν υποχρέωση να τηρούν λογιστικά αρχεία (βιβλία), σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία και

δ) παραδίδουν προϊόντα παραγωγής τους από λαϊκές αγορές ή από δικό τους κατάστημα ή πραγματοποιούν εξαγωγές ή παραδόσεις των προϊόντων τους προς άλλο κράτος – μέλος της ΕΕ.

Εκθλιπτικό δικαίωμα και παραστατικά

Στην περίπτωση που το εκθλιπτικό δικαίωμα του ελαιοτριβείου καταβάλλεται σε είδος (ποσοστό επί του παραχθέντος ελαιολάδου) από τους αγρότες-παραγωγούς του ειδικού ή του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ για την παροχή υπηρεσιών προς αυτούς, θεωρείται ότι συνίσταται ανταλλαγή υπηρεσιών με αγαθά και εφαρμόζεται ο συντελεστής που ισχύει επί των υπηρεσιών για τη γεωργική παραγωγή (13%) από 1/7/2017. Συνεπώς, η ποσότητα του ελαιολάδου που λαμβάνει ως αμοιβή σε είδος ο εκμεταλλευτής του ελαιοτριβείου από τον αγρότη του ειδικού καθεστώτος και εκδίδει τίτλο κτήσης προς αυτόν:

α) Δεν επιβαρύνεται με ΦΠΑ ως παράδοση αγροτικών προϊόντων από αγρότη του ειδικού καθεστώτος. Το στοιχείο (τίτλος κτήσης) που εκδίδει ο εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου προς τον αγρότη του ειδικού καθεστώτος αποτελεί για αυτόν δικαιολογητικό επιστροφής ΦΠΑ, με βάση κατ’ αποκοπή συντελεστή.

β) Επιβαρύνεται με ΦΠΑ 13% ως παράδοση αγροτικών προϊόντων από αγρότη του κανονικού καθεστώτος.

Παράδειγμα

Αγρότης του ειδικού καθεστώτος αναθέτει σε ελαιοτριβείο την έκθλιψη ελιών. Το ελαιοτριβείο, μετά από το πέρας της έκθλιψης, παραδίδει στον αγρότη το ελαιόλαδο. Αν ο αγρότης αποφασίσει να καταβάλλει το τίμημα για το εκθλιπτικό δικαίωμα του ελαιοτριβείου με ελαιόλαδο, τότε το ελαιοτριβείο εκδίδει τίτλο κτήσης για αυτό χωρίς ΦΠΑ. Η εν λόγω αξία συνυπολογίζεται για την επιστροφή ΦΠΑ του αγρότη με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή 6%.

Η συμμετοχή σε εταιρεία δεν κόβει την επιστροφή

Ένας αγρότης που διατηρεί την ατομική αγροτική του εκμετάλλευση π.χ. για την καλλιέργεια ροδάκινου αλλά παράλληλα συστήνει μαζί με άλλους συναδέλφους του εταιρεία με σκοπό την καλλιέργεια ροδάκινου, μπορεί να υπάγεται στο ειδικό καθεστώς και συνεπώς να δικαιούται επιστροφής, με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή για τις πωλήσεις που πραγματοποιεί μέσω της ατομικής αγροτικής του δραστηριότητας. Η εταιρεία, βέβαια, δεν δικαιούται επιστροφή ΦΠΑ με τον εν λόγω συντελεστή.

Όπως τονίζει, ωστόσο, η ΑΑΔΕ, σε τέτοιες περιπτώσεις, η διάκριση μεταξύ των περιουσιακών στοιχείων και των συναλλαγών της ατομικής αγροτικής εκμετάλλευσης και της εταιρείας θα πρέπει να είναι σαφής.

Πάνε πακέτο οι μετατάξεις με τις Δηλώσεις Αποθεμάτων

Οι αγρότες που μετατάσσονται από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό και αντίστροφα, είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν, μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από την έναρξη του φορολογικού έτους στο οποίο ζητείται η μετάταξη, δήλωση «Αποθεμάτων Μετάταξης».

Η δήλωση περιλαμβάνει:

– Τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, στα οποία περιλαμβάνονται όσα έχουν συλλεχθεί, οι ηρτημένοι καρποί και οι καλλιέργειες που βρίσκονται σε εξέλιξη,

– τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, όπως σπόρων, λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, ζωοτροφών και λοιπών συναφών, κατά συντελεστή φόρου σε τιμές κόστους και

– τα αγαθά επένδυσης (σε τιμές κόστους), εφόσον χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της επιχείρησης και δεν παρήλθε η πενταετής περίοδος του διακανονισμού.

Χωρίς πρωτότυπα τιμολόγια, δεν παίρνεις πίσω ΦΠΑ

Προκειμένου να τύχουν επιστροφής του ΦΠΑ με τον κατ’ αποκοπή συντελεστή, οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος, μαζί με την αίτηση επιστροφής, συνυποβάλλουν τα πρωτότυπα των νόμιμων φορολογικών παραστατικών, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, από τα οποία προκύπτει η αξία των παραδόσεων αγροτικών προϊόντων και παροχών αγροτικών υπηρεσιών, που πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο ημερολογιακό έτος.

Στην περίπτωση που τα πρωτότυπα των παραστατικών έχουν υποβληθεί από τον αγρότη, για οποιονδήποτε λόγο, σε άλλη υπηρεσία και δεν επιστρέφονται σε αυτόν, αρκεί η υποβολή των αντιγράφων τους, στα οποία θα βεβαιώνεται από την υπηρεσία ότι το πρωτότυπο έχει κατατεθεί και παραμένει σε αυτήν. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, δεν είναι δυνατή η επιστροφή με αντίγραφα ή φωτοαντίγραφα τιμολογίων.

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ