- ΑΙΧΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΓΚΡΗΤΙΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ
- ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ Δ.Σ. ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ ΜΑΝΟΥΣΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΕΣ
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τίθεται και πάλι το ζήτημα των δασικών χαρτών, καθώς δεν γίνονται οι απαραίτητες κινήσεις μέχρι στιγμής για να ικανοποιηθούν τα αιτήματα των Κρητών, όπως αρχικά είχε διαφανεί τον περασμένο Απρίλιο.
Και ενώ η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είχε αναγνωρίσει το δίκαιο των αιτημάτων των πολιτών και των φορέων και είχε αναγνωρίσει το ιδιαίτερο καθεστώς που επικρατεί στην Κρήτη, μιλώντας για ανάλογες τροπολογίες και διευθετήσεις, μέχρι στιγμής διαπιστώνεται σοβαρή καθυστέρηση.
Στο μεταξύ, η τροπολογία που κατατέθηκε στην βουλή την εβδομάδα που πέρασε, έχει προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων από την αντιπολίτευση ενώ την ίδια ώρα το αίτημα για αναβολή διαδικασιών τόσο ως προς τους δασικούς χάρτες, όσο και για το κτηματολόγιο, που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη στην Κρήτη αυτή την περίοδο, δεν έχουν ικανοποιηθεί.
Την περασμένη Κυριακή στο Ηράκλειο έλαβε χώρα μια μαραθώνια συνεδρίαση του Παγκρήτιου συντονιστικού κατά των δασικών χαρτών, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι φορέων και πολίτες από όλη την Κρήτη. Το Παγκρήτιο Συντονιστικό ζητά την άμεση αναστολή του κτηματολογίου και των δασικών χαρτών καθώς την θεωρεί αρπαγή περιουσιών σε καιρό ειρήνης ενώ αφέθησαν σαφείς αιχμές για πράξεις αιρετών.
Συγκεκριμένα υπάρχουν καταγγελίες, ότι δήμοι της Κρήτης παραχώρησαν εκτάσεις στην Περιφέρεια Κρήτης καθώς και το ότι υπάρχει σχέδιο οι δήμοι να παραχωρήσουν στην Περιφέρεια και ακολούθως η Περιφέρεια Κρήτης προς το Ελληνικό δημόσιο όλες τις δασικές και μέχρι σήμερα βοσκήσιμες και άλλες εκτάσεις. Απάντηση σε αυτή την καταγγελία δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ούτε από κάποιο δήμο αλλά ούτε και από την Περιφέρεια.
Στο μεταξύ αν αυτό ισχύει, είναι απολύτως παράνομο, διότι ούτε οι δήμοι μέχρι στιγμής αλλά ούτε και η Περιφέρεια Κρήτης έχει τίτλους ιδιοκτησίας επί των εκτάσεων αυτών, όπως βέβαια δεν έχει και το Ελληνικό Δημόσιο. Η διαφορά είναι πως οι δήμοι ως καθολικοί διάδοχοι των κοινοτήτων έχουν απόλυτο δικαίωμα νομής των εκτάσεων ενώ η Περιφέρεια και το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχουν το παραμικρό νόμιμο δικαίωμα.
Πάντως ο συντονιστής του Παγκρήτιου Συντονιστικού κ. Μανώλης Πατεράκης κάνει λόγο για ηθική ευθύνη των δήμων για την προστασία της δημοτικής περιουσίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Μυλοποτάμου κ. Μανούσος Κλάδος, δημοσιοποιεί πρώτη φορά την δική του πρόταση, την οποία έχει υποβάλει προς τον Δήμο Μυλοποτάμου, θεωρώντας πως υπάρχει η νομική οδός για την κατοχύρωση της δημοτικής περιουσίας σε κάθε δήμο και δεν χρειάζονται περαιτέρω τροπολογίες της κείμενης νομοθεσίας ή διαφορετικές νομικές διατυπώσεις από αυτές που υπήρχαν και πριν την δημοσιοποίηση των δασικών χαρτών.
Η ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ
Σύμφωνα με την τροπολογία που κατατέθηκε στην Βουλή Ιδρύονται τέσσερα συμβούλια ιδιοκτησίας για να εξετάσουν την κυριότητα εκτάσεων σε Κρήτη, Ιόνια νησιά, Λέσβο, Σάμο, Χίο, Κυκλάδες Κύθηρα –Αντικύθηρα και Μάνη.
Στόχος είναι να επιλυθούν οι ιδιοκτησιακές εκκρεμότητες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτών στις περιοχές της χώρας που δεν υπάρχει το τεκμήριο κυριότητας του δημοσίου, ζήτημα, το οποίο ανέδειξε η ανάρτηση των δασικών χαρτών.
Με την τροπολογία, που κατατέθηκε την π. Τρίτη στο νομοσχέδιο για την ανακύκλωση, τροποποιείται η δασική νομοθεσία και ορίζεται η διαδικασία για την διοικητική αναγνώριση της κυριότητας ή άλλων εμπράγματων δικαιωμάτων σε δάση, δασικές εκτάσεις, χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων Ιονίων Νήσων, Κρήτης, νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, Κυθήρων –Αντικυθήρων και της Μάνης.
Να σημειωθεί ότι το δημόσιο προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε όλα τα δάση, τις δασικές αλλά και της χορτολιβαδικές εκτάσεις. Στις περιοχές όμως που δεν υπάρχει το τεκμήριο της κυριότητας, η απόδειξη των ισχυρισμών του, στα πολιτικά δικαστήρια είναι αδύναμη με αποτέλεσμα τις υποθέσεις να κερδίζουν κατά κανόνα οι ιδιώτες. Μέσα όμως από μία επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία.
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση της ρύθμισης, η επίλυση των ιδιοκτησιακών εκκρεμοτήτων του ελληνικού δημοσίου με τους ιδιώτες στις περιοχές που δεν ισχύει το τεκμήριο κυριότητας θα έχει ως αποτέλεσμα την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων αλλά και των υπηρεσιών του δημοσίου από πλήθος υποθέσεων, συμβάλλοντας παράλληλα στην ολοκλήρωση του κτηματολογίου.
Στο πλαίσιο αυτό συγκροτούνται τουλάχιστον τέσσερα Συμβούλια Ιδιοκτησίας με έδρα αντίστοιχα την Κέρκυρα, το Ηράκλειο Κρήτης, την Μυτιλήνη και τον Πειραιά ή και περισσότερα όπου απαιτείται για την διοικητική αναγνώριση εκ μέρους του δημοσίου της κυριότητας σε εκτάσεις που βρίσκονται εντός των περιοχών αυτών.
Σε κάθε συμβούλιο συμμετέχει πάρεδρος του νομικού συμβουλίου του κράτους, ως Πρόεδρος, ο Προϊστάμενος της οικείας Κτηματικής Υπηρεσίας με ένα αναπληρωτή του και ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δασών της έδρας του Συμβουλίου.
Τα συμβούλια αυτά επιλαμβάνονται της αναγνώρισης της κυριότητας βάσει νόμιμα μεταγεγραμμένων τίτλων ιδιοκτησίας συνοδεία τοπογραφικών διαγραμμάτων, στα οποία αποτυπώνεται η επίδικη έκταση με την συνδρομή και άλλων δημόσιων υπηρεσιών όπου κριθεί χρήσιμο για ασφαλή κρίση. Εφόσον υπάρχουν περισσότερες αιτήσεις για την ίδια περιοχή εξετάζονται από κοινού. Μέχρι τη συγκρότηση των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας για τα θέματα κυριότητας επιλαμβάνονται τα Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών.
Παράλληλα με την τροπολογία επανακαθορίζονται οι περιπτώσεις για τις οποίες το ελληνικό δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας και αυτές είναι: Πρώτον, εφόσον δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή αποδεικτικά στοιχεία ενώ οι διεκδικούντες την έκταση διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας που έχουν συνταχθεί, το αργότερο μέχρι την 1 Ιουλίου του 2001. Δεύτερον, εφόσον το δικαίωμα υπέρ των επίδικων εκτάσεων έχει καταχωρηθεί υπέρ ιδιωτών ή νομικών προσώπων στα κτηματολογικά γραφεία.
Με την τροπολογία εκπονούνται παράλληλα με επείγουσες διαδικασίες, οι μελέτες και η εκτέλεση των έργων σε περιοχές που κηρύσσονται επικίνδυνες αναφορικά με αντιδιαβρωτικά έργα προστασίας καμένης και δασικού χαρακτήρα έκτασης, η οποία έχει κηρυχθεί ως αναδασωτέα. Με άλλη διάταξη του θεσμικού πλαισίου, προσδιορίζονται τα έργα και οι δραστηριότητες που επιτρέπονται σε πάρκα και άλση και είναι αναγκαία για την λειτουργίας τους όπως διάδρομοι, κατασκευές για άτομα με αναπηρία κ.α
Σύμφωνα με τον συντονιστή κ. Μανώλη Πατεράκη, η τροπολογία έχει δοθεί σε νομικούς, προκειμένου να υπάρξει επίσημη θέση του Παγκρήτιου Συντονιστικού Οργάνου επί της ουσίας των προβλεπομένων και αν όντως συμβάλει στην διευθέτηση των προβλημάτων που έχουν προκύψει.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ Δ.Σ. ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΥ
Η πρόταση που υπέβαλε προς τον Δήμο Μυλοποτάμου ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Μανούσος Κλάδος, προκειμένου να διασφαλιστεί η κυριότητα της δημοτικής περιουσίας έχει ακολούθως:
Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,
το ζήτημα που έχει προκύψει με την ανάρτηση των δασικών χαρτών έχει προκαλέσει την κοινωνία, όπως γνωρίζετε και όπως διατυπώθηκε και στην υπ’ αριθμό 27/2021 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Μυλοποτάμου.
Οι εξελίξεις φαίνεται να είναι θετικές σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της ιδιωτικής περιουσίας, εάν και εφόσον υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, όπως διατυπώθηκαν κατά την πρόσφατη επίσκεψη του αρμόδιου υπουργού κ. Κώστα Σκρέκα στην Κρήτη.
Ωστόσο, θεωρώ, ότι ενώ αναδείχθηκε το μείζον ζήτημα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος για τους ιδιώτες, δεν έγιναν αντίστοιχες πράξεις ή ανακοινώσεις για την δημοτική περιουσία στην Κρήτη, της οποίας το καθεστώς, στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν είναι διαφορετικό από το ισχύον για τους ιδιώτες.
Στον δήμο μας, υπάρχουν τεράστιες εκτάσεις γύρω από τον ορεινό όγκο του Ψηλορείτη και των Ταλέων, που «παραδοσιακά» ανήκαν στις πρώην Κοινότητες και στους δήμους που τις διαδέχθηκαν. Οι εκτάσεις αυτές δεν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας με εξαίρεση, μια δικαστική απόφαση για τις εκτάσεις που ανήκαν στην πρώην Κοινότητα Γαράζου επί τους όρους Κουλούκωνα. Ωστόσο, στους αναρτημένους δασικούς χάρτες, όλες οι γνωστές ως δημοτικές εκτάσεις και βοσκότοποι, φαίνονται κατά κύριο λόγο ως χαρακτηρισμένες δημόσιες δασικές και κινδυνεύουν να περάσουν στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του δημοσίου με το ίδιο νομικό καθεστώς που επιχειρήθηκαν να χαρακτηριστούν δημόσιες δασικές, μεγάλες ιδιωτικές εκτάσεις γης σε ολόκληρη την Κρήτη και στο υπόλοιπο της χώρας.
Αυτό αποτελεί μείζον ζήτημα και για τον Δήμο Μυλοποτάμου και οφείλουμε ως Δημοτική Αρχή να προστατεύσουμε τα κεκτημένα και δικαιώματα μας, όπως κληροδοτήθηκαν σε εμάς από τους πρώην Δήμους και τις πρώην Κοινότητες από το 1913 και εντεύθεν. Δηλαδή, σύμφωνα με το καθεστώς που περιήλθαν στις κοινότητες από την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Κύριε Δήμαρχε,
Στην Κρήτη το Ελληνικό Δημόσιο δεν κατέχει ουδεμία άλλη «δασική» έκταση πλην της νήσου Δίας ανοιχτά του Ηρακλείου και των ακρωτηρίων Γραμβούσας και του Ρωδοπού στα Χανιά. Άλλες δασικές εκτάσεις ούτε έχει, ούτε είχε. Προς τούτο, και εγείρονται ερωτηματικά. Διότι ταυτόχρονα έχει παραχωρήσει δικαιώματα ανάπτυξης ανεμογεννητριών σε όλο το νησί, πάνω σε εκτάσεις που οι αναρτημένοι χάρτες χαρακτηρίζουν δημόσιες δασικές ενώ δεν είναι τίποτα από τα δύο.
Υπενθυμίζω, πως εμείς ως Δήμος Μυλοποτάμου κινηθήκαμε έγκαιρα με ασφαλιστικά μέτρα κατά της ανάπτυξης του δικτύου ανεμογεννητριών για τις οροσειρές εντός των ορίων του δήμου μας, αμέσως μετά την διαπίστωση του «εγκλήματος» που διαπράχθηκε στο όρος Κουτσοτρούλης των Ταλέων Ορέων και όταν είδαμε πως ο σχεδιασμός τους ήταν να τοποθετηθούν αντίστοιχα αιολικά πάρκα ακόμα και στα σημεία που υπάρχουν οι αρχαίοι ναοί του Τιμίου Σταυρού στην κορυφή του Ψηλορείτη και στην κορυφή του Κουλούκωνα.
Διαισθάνομαι, ότι αυτός ο κίνδυνος δεν έχει ξεπεραστεί. Διότι, ο σχεδιασμός αυτός ισχύει ακόμα και σήμερα και μπορεί να τον δει όποιος το επιθυμεί στον επίσημο χάρτη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας που βρίσκεται αναρτημένος στον ιστοχώρο rae.gr . Ως εκ τούτου, εμείς ως δήμος Μυλοποτάμου, θεωρώ, ότι οφείλουμε να διασφαλίσουμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ορεινών όγκων και κάθε άλλης δημοτικής έκτασης και κτιριακής υποδομής προς όφελος των δημοτών μας, στους οποίους αναγωγικά ανήκει αυτή η περιουσία.
Ενόψει σύνταξης του Εθνικού Κτηματολογίου – και όχι μόνο λόγω της σύνταξης των δασικών χαρτών – θεωρώ, ότι πρέπει να είμαστε απολύτως προετοιμασμένοι. Ως εκ τούτου προτείνω:
- Να ελεγχθούν διεξοδικά τα στοιχεία κτηματολογίου που υπάρχουν από την συγχώνευση των κοινοτήτων το 1999 και να επικαιροποιηθούν διεξοδικά οι κατάλογοι όλης της ακίνητης περιουσίας του Δήμου Μυλοποτάμου.
- Να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τις δημοτικές εκτάσεις που υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας και για αυτές που δεν υπάρχουν.
- Για όσες δεν υπάρχουν, να εξασφαλιστούν τίτλοι ιδιοκτησίας είτε με την διαδικασία της Αναγνωριστικής Αγωγής, είτε της Έκτακτης Χρησικτησίας, ώστε να ολοκληρωθεί σωστά το δημοτικό περιουσιολόγιο και αντίστοιχα να γίνει τμήμα του Εθνικού κτηματολογίου, όταν συνταχθεί για την περιοχή του δήμου μας.
- Να γίνουν άμεσα ενστάσεις στους αναρτημένους δασικούς χάρτες για κάθε δημοτική έκταση και μάλιστα με ιδιαίτερη προσοχή για τις εκτάσεις που αφορούν τα βουνά του Ψηλορείτη και των Ταλαίων. Υπενθυμίζω, ότι έως το 2014 που η διανομή των βοσκοτόπων γινόταν από τον δήμο μας, οι βοσκήσιμες δημοτικές εκτάσεις είχαν ως ακολούθως ( Ο Πίνακας δείχνει στρέμματα ανά Κοινότητα) :
ΑΓΙΑ 3.234,0
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 133,0
ΑΪΜΟΝΑΣ 264,0
ΑΛΟΪΔΕΣ 2.320,0
ΑΞΟΣ 3.700,0
ΑΠΛΑΔΙΑΝΑ 905,0
ΓΑΡΑΖΟ 2.118,0
ΔΟΞΑΡΟ 2.360,0
ΕΠΙΣΚΟΠΗ 7,0
ΘΕΟΔΩΡΑ 882,0
ΚΑΛΥΒΟΣ 9.455,0
ΛΙΒΑΔΙΑ 23.235,0
ΧΩΝΟΣ 552,0
ΖΩΝΙΑΝΑ 13.400,0
ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ 3.370,0
ΑΛΦΑ 9,0
ΑΧΛΑΔΕΣ 754,0
ΜΑΡΓΑΡΙΤΕΣ 188,0
ΜΕΛΙΔΟΝΙ 3.770,0
ΜΕΛΙΣΣΟΥΡΓΑΚΙ &
ΠΑΣΑΛΙΤΕΣ 402,0
ΟΡΘΕΣ 172,0
ΣΙΣΕΣ 10.649,0
- Να ληφθεί υπόψη, ότι στον Δήμο Μυλοποτάμου δεν υπάρχουν δημόσιες δασικές εκτάσεις και παραθέτω τα κάτωθι στοιχεία:
Α) Η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν παρέδωσε δημόσιες δασικές εκτάσεις στην διάδοχο της Κρητική Πολιτεία παρά μόνο την Νήσο Δίας και τα ακρωτήρια Γραμβούσα και Ροδωπου. Τα στοιχεία, για το ιδιοκτησιακό καθεστώς παρέχονται στο ιστορικό σύγγραμμα του Ν. Σταυράκη «Στατιστική του πληθυσμού της Κρήτης», εκδόσεως του 1890, ενώ δηλαδή ακόμη διαρκούσε η Οθωμανική κυριαρχία στο νησί. Γράφει ο Σταυράκης (υποσημείωση της σελίδας 148): « Δημόσιαι ή Βασιλικαί γαίαι δεν υπάρχουσι σήμερον εν τη υπαίθρω χώρα της νήσου. ΄Απασα η γη, ανήκει εις τους ιδιώτας κατοίκους, και αυτά δε τα μη ιδιόκτητα όρη και αι βοσκαί, εισί διανεμημέναι εις τας κοινότητας των χωρίων, άτινα νέμονται αυτάς ως ιδίαν επίκοινον περιουσίαν, ουδέν καταβάλλοντα νομής τέλος. Μόνον εις τα ακρωτήρια της Γραμβούσης και Ροδωπού, υπάρχουσι βοσκαί τινές ανήκουσαι εις το δημόσιον και εκμισθούμεναι ετησίως εις ιδιώτας. Εις την αυτήν κατηγορίαν υπάγονται και αι επί της νήσου Δίας βοσκαί. Εκ της εκμισθώσεως αυτών το δημόσιον της Κρήτης ταμείον, πορίζεται ετησίως ευτελές τι ποσόν, μη υπερβαίνον τα 35 γρόσια, αναγραφόμενον εις τον προϋπολογισμόν των εσόδων, υπό τον τίτλον «δημόσια νομήματα».
Ο Ν. Σταυράκης, ήταν Γραμματέας της Γενικής Διοικήσεως Κρήτης και επομένως ήταν εκείνος που συνέτασσε τους ετήσιους προϋπολογισμούς της Κρήτης, αρμόδιος μεταξύ άλλων και για τη διαχείριση της ιδιωτικής περιουσίας του οθωμανικού δημοσίου στην Κρήτη. Η περιγραφή, δεν αναφέρεται μόνο σε καλλιεργημένα κτήματα, αλλά και σε δάση και δασικές εκτάσεις, όπως μπορεί να ερμηνευθεί η διατύπωση «μη ιδιόκτητα όρη και βοσκαί», τα οποία αναφέρει ως περιουσία των Κοινοτήτων. Πρόκειται επομένως για πλήρη ιδιοκτησία (κυριότητα) των Κοινοτήτων, στην οποία το δημόσιο δεν έχει κανένα δικαίωμα, όπως εννοεί η φράση «μηδέν καταβάλλοντα νομής τέλος». Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις επομένως του νησιού, αποτελούσαν την εποχή αυτή κοινοτικά δάση, είτε ιδιωτική γη, απαλλαγμένα από κάθε δικαίωμα κυριότητος του οθωμανικού δημοσίου.
Β)Το ελληνικό κράτος δεν είναι άμεσος διάδοχος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στην Κρήτη, αλλά της Κρητικής Πολιτείας (1899 – 1913). Η Κρητική Πολιτεία με το νομοθετικό της έργο, αποδέχτηκε και αναγνώρισε το σύστημα γαιοκτησίας, όπως το παρέλαβε από τους οθωμανούς.
Κανένα άρθρο του Συντάγματός της Κρητικής Πολιτείας και του Κρητικού Αστικού Κώδικα δεν αναφέρει οτιδήποτε περί δημοσίων κτημάτων τα οποία αποκτήθηκαν κατά διαδοχή του οθωμανικού δημοσίου. Μάλιστα, η Κρητική Πολιτεία προχώρησε στην παραχώρηση και των λεγόμενων βακουφικών κτημάτων (άρθρο 107 του Συντάγματος του 1907), τα οποία, αν και τελείας ιδιοκτησίας, είχαν δεσμευμένες προσόδους υπέρ δημοσίων ιδρυμάτων, δηλαδή του κατά τόπους οθωμανικού εφκαφίου. Σε όλη τη διάρκεια της Κρητικής Πολιτείας (1899 – 1913), οι ετήσιοι προϋπολογισμοί του κράτους, προέβλεπαν ιδιαίτερο άρθρο (κωδικό), για τις «προσόδους εκ δημοσίων νομημάτων», με το ίδιο ευτελές ύψος εσόδων, όπως το περιγράφει ο Ν. Σταυράκης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, η Κρητική Πολιτεία για προφανείς λόγους, ίδρυσε καθεστώς προτιμήσεως υπέρ του Δημοσίου, κατά τις αγοραπωλησίες εκτάσεων στις νησίδες οι οποίες περιβάλλουν την Κρήτη (άρθρο 17 του Συντάγματος του 1907 της Κρητικής Πολιτείας). Αναγνώρισε επομένως τον ιδιωτικό χαρακτήρα της γης, ακόμη και σ’ αυτές τις νησίδες, στις οποίες πολλές φορές, έλλειπε το στοιχείο της νομής είτε ακόμη και της εξουσίασης. Η ευθεία αυτή αναγνώριση, με συνταγματική μάλιστα διάταξη, αποδεικνύει επίσης, τον γενικό χαρακτήρα του συστήματος γαιοκτησίας της Κρήτης και την πλήρη απουσία δημόσιας γης, κατά διαδοχή του οθωμανικού δημοσίου.
Γ) Το διάδοχο ελληνικό κράτος μετά την ένωση της Κρήτης το έτος 1913 δεν αφισβήτησε μεν το ιδιοκτησιακό καθεστώς, αλλά προσπάθησε πολλές φορές να το αλλάξει στο πρότυπο που ισχύεις την υπόλοιπη χώρα, με κορυφαία πράξη αυτή των δασικών χαρτών που έχει προκαλέσει την κοινή λογική.
Μολονότι πολλές φορές αναγνώρισε τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της γαιοκτησίας στην Κρήτη, απέφυγε επιμελώς να δώσει διά μιας νομοθετική λύση στο ζήτημα.
- Στην εισηγητική έκθεση που συνοδεύει το Ν. 3345/25 της Δ’ Συντακτικής Συνελεύσεως (αφορά την ίδρυση των Εφεδροταμείων), διαβάζουμε ότι, η Πολιτεία προκειμένου να αποζημιώσει τους εφέδρους πολεμιστές, αναγκάζεται ν’ απαλλοτριώσει μοναστηριακή περιουσία, επειδή δεν υπάρχει δημόσια γη στην Κρήτη.
- Με το Ν. 2074/20 τα κοινοτικά κτήματα (μπαλταλίκια) αναγνωρίσθηκαν ως περιουσία των Κοινοτήτων σε ολόκληρη τη χώρα. Το έτος 1929 το ελληνικό κράτος επανέλαβε και εξειδίκευσε για την Κρήτη, την «παραχώρηση» αυτή, συντάσσοντας μάλιστα και σχετικούς πίνακες. Το άρθρο 51 Ν. 4108/1929 (ΦΕΚ 109Α/20-3-1929) αναφέρει κατά λέξη: «. . . . Ομοίως παραχωρούνται εις την κυριότητα και νομήν εκάστης των εν τη νήσω Κρήτη κοινοτήτων, οι εντός των ορίων της περιφερείας των περιλαμβανόμενοι εθνικοί βοσκήσιμοι τόποι, κοινώς «αγριάδες», διατίθενται δε ούτοι εις τους κατοίκους των κοινοτήτων προς βόσκησιν των ζώων και κατά τας διατάξεις των άρθρων 268 – 272 του κώδικος περί δήμων και κοινοτήτων».
- Στη δεκαετία του ’50, το ελληνικό δημόσιο προέβη σε κάποιες περιπτώσεις στην εξαγορά κοινοτικής γης στην Κρήτη, προκειμένου να ικανοποιήσει ανάγκες ακτημόνων, αναγνωρίζοντας επομένως την ιδιοκτησία των Κοινοτήτων στις δασικές εκτάσεις του νησιού και με αυτό τον τρόπο. Τα έγγραφα που σχετίζονται με τις εξαγορές αυτές, διασώζονται μέχρι σήμερα, στα αρχεία των νομαρχιών.
- Με την απόφ. 51098/22-2-57 του Υπουργείου Γεωργίας, η οποία χαρακτήρισε τις δασικές εκτάσεις και τα δάση της Κρήτης ως «διακατεχόμενα», υπαινισσόμενο επομένως δικαιώματα του δημοσίου, προκλήθηκαν και πάλι αντιδράσεις.
- Ο νόμος – πλαίσιο για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις 998/79, έδωσε σχετικά ικανοποιητική λύση στο ζήτημα. Στο άρθρο 62 παράγρ. 1, αναφέρεται κατά λέξη: «Επί των πάσης φύσεως αμφισβητήσεων, ή διενέξεων ή δικών μεταξύ του Δημοσίου, είτε ως ενάγοντος, είτε ως εναγομένου, είτε ως αιτούντος, είτε ως καθ' ου η αίτησις, και φυσικού ή νομικού προσώπου, όπερ επικαλείται ή αξιοί οιοδήποτε δικαίωμα, εμπράγματον ή μη, επί των δασών, των δασικών εκτάσεων ή των εις το άρθρον 74 του παρόντος νόμου αναφερομένων εδαφών, το ως άνω φυσικόν ή νομικόν πρόσωπον, οφείλει να αποδείξει την παρ' αυτώ ύπαρξιν του δικαιώματός του. Κατ' εξαίρεσιν η διάταξις αυτή δεν ισχύει εις τας περιφερείας των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης και των Νομών Λέσβου, Σάμου και Χίου και των Νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων και Κυκλάδων”. Από την διατύπωση αυτή, συνάγεται, ότι, το δημόσιο ως διάδικος γενικώς δεν έχει υποχρέωση απόδειξης του δικαιώματος του, κατά τεκμήριο κυριότητος επί των δασών και δασικών εκτάσεων σε όλη τη χώρα. Η διάταξη αυτή δεν ισχύει στην Κρήτη και συνεπώς σε αντιδικίες που αφορούν εκτάσεις στην Κρήτη, το δημόσιο, υποχρεώνεται να αποδείξει το δικαίωμα του, ως κοινός διάδικος.
- Πρόσφατη πράξη αναγνώρισης του ιδιαίτερου χαρακτήρα του συστήματος γαιοκτησίας στην Κρήτη, περιέχει και ο δασικός νόμος 3208/2003. Οι δασικές εκτάσεις της Κρήτης περιλαμβάνονται στις περιπτώσεις εκείνες (άρθρο 10 παράγρ. ΙΙγ), για τις οποίες κατά τον νομοθέτη, το δημόσιο δεν προβάλλει επισήμως δικαιώματα κυριότητος. Στη διάταξη αυτή ανήκουν τα κοινοτικά δάση, δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος της ακαλλιέργητης γης του νησιού.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, δεν γνωρίζω να υφίσταται κανένα δημόσιο δασικό κτήμα στον Δήμο Μυλοποτάμου και δει στον ορεινό του όγκο.
Προς τούτο και παρακαλώ για τις δικές σας ενέργειες – θέτοντας εαυτόν στην διάθεση σας για οτιδήποτε μου ανατεθεί – προκειμένου να προωθηθούν όλες οι απαιτούμενες πράξεις διασφάλισης της δημοτικής περιουσίας του Δήμου Μυλοποτάμου.
Βέβαιος, ότι και εσείς προς τούτο εργάζεστε και ενεργείτε, είμαι στην διάθεση σας για να αξιοποιήσουμε όλα τα νόμιμα μέσα για την επίλυση των προβλημάτων που έχουν προκύψει με την ανάρτηση των δασικών χαρτών, το περιεχόμενο των οποίων αμφισβητεί την κυριότητα του Δήμου Μυλοποτάμου σε χιλιάδες στρέμματα γης.
Με εκτίμηση
Μανούσος Κλάδος
Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου
Δήμου Μυλοποτάμου
