Ο Παναγής Χ. Κουμάντος γεννήθηκε στην Καλαμάτα. Παντρεύτηκε τη Γλυκερία - Δανάη Σαραφίδου, καθηγήτρια φυσικής και έκαναν δυο παιδιά. Ο Παναγής εργάστηκε στη ΔΕΗ και εξελέγη Δήμαρχος τα έτη 1990 και 1998. Είναι μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων, της Διεθνούς Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών και του Συλλόγου προς Διάδοση των Γραμμάτων. Έχει λάβει πολλές Βραβεύσεις. Μεταξύ των βιβλίων του είναι και αυτό με τον παραπάνω τίτλο, που έχει γνωρίσει 2 εκδόσεις και αφιερώνεται στους άγνωστους Έλληνες και Φιλέλληνες Επαναστάτες.
Το ερέθισμα στον συγγραφέα για να γράψει αυτή τη μοναδική μονογραφία, ήλθε ένα καλοκαιρινό απόγευμα, σε μια ιστορική περιοχή, που συμβολίζει την αντίσταση των Μανιατών, στη διάρκεια του Αγώνα του 1821. Το όνομα του Ιωσήφ Βαλέστ ήταν η αίτια που ενεργοποίησε και κινητοποίησε τη σκέψη, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία του προσκεκλημένου συνδαιτυμόνα. Η πρώτη διαπίστωση, ότι λίγοι γνώριζαν την ύπαρξη και ελάχιστοι τη δράση του συγκεκριμένου αγωνιστή του 1821, έγινε πρόκληση για άμεση συστηματική έρευνα και μελέτη , στον Παναγή Χ. Κουμάντο , κινούμενη από το μέγεθος της προσωπικής ευθύνης του, για την ανάδειξη και προβολή της ζωής και της δράσης του σπουδαίου Γάλλου Φιλέλληνα.
Ο Ιωσήφ Βαλέστρας, όπως δείχνει μια εκπληκτική λιθογραφία του 1825 με την προσωπογραφία και την υπογραφή του (Βλ. Γ. Π. Εκκεκάκης, Δωρεά στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου) επιβεβαιώνει την ελληνικότατη υπογραφή και το ασκημένο χέρι στα Ελληνικά ως μετρική του γλώσσα. Το συγκεκριμένο πορτρέτο είναι φιλοτεχνημένο εκ του φυσικού από το Δανό Adam Friedel και υπογεγραμμένο από τον ίδιο τον αγωνιστή.
Πατέρας του ήταν ο Jan Francois, Κορσικανός, και η μητέρα του η Κατερίνα Βενελοπούλου, Χανιώτισσα, που διατηρούσαν εμπορικό οίκο στα Χανιά, και παρασκεύαζαν σαπούνια (;). Οι γονείς του έδωσαν όλες τις ευκαιρίες στο γιο τους. Φοίτησε στις γνωστές στρατιωτικές σχολές της Γαλλίας και εντάκτηκε στη στρατιά του Μεγάλου Ναπολέοντα, από το 1808 έως το 1814. Και όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821 στην Ελλάδα ακολούθησε τον Δημ. Υψηλάντη στην Πελοπόννησο, ως εκπαιδευτής και διοικητής του πρώτου τακτικού στρατού. Μάλιστα μετείχε και στην πολιορκία της Τριπολιτσάς.
Οι μοναδικές αρετές του άνοιξαν τον δρόμο για την Κρήτη. Στόχος του ήταν η άλωση του Κάστρου του Ρεθύμνου. Πίστευε πως μόνον έτσι θα προχωρούσε ο Αγώνας στην Κρήτη και η συμμετοχή του στην επανάσταση του 1821 θα είχε αντίκρισμα. (Βλ. και Πρακτικά: Όψεις της Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη, Κρήτη 2021, 175-188, «Ο “Έλλην” Baleste: Προσωπογραφία ενός ήρωα της Κρητικής Επανάστασης, Ελληνογαλλικής καταγωγής»).
Η συγγραφέας Αναστασία Τσαγκαράκη απαντά σε ερωτήματα του Παναγή X. Κουμάντου και λύνει απορίες του, με την προώθηση της Ερευνάς ...
