Η Ελλάδα ανοίγει τις πύλες στους Ελληνες επιστήμονες που έφυγαν για σπουδές στο εξωτερικό. Το μήνυμα αυτό, επί της ουσίας, σηματοδοτεί η σημαντική μεταρρύθμιση-τομή στην οποία προχωράει το υπουργείο Παιδείας, περιορίζοντας τη γραφειοκρατία, τις μεγάλες αναμονές αλλά –κυρίως– τα συντεχνιακά εμπόδια που υπήρχαν έως τώρα στη διαδικασία αναγνώρισης των πτυχίων ξένων ΑΕΙ. Οπως παρουσιάζει σήμερα η «Κ», αλλάζει άρδην το πλαίσιο αναγνώρισης ξένων τίτλων, τόσο της επαγγελματικής όσο και της ακαδημαϊκής. «Το σημερινό σύστημα είναι πολύπλοκο, γραφειοκρατικό, εσωστρεφές, συντεχνιακό. Οφείλουμε να δώσουμε την ευκαιρία στους Ελληνες αποφοίτους του εξωτερικού να επιστρέψουν στην Ελλάδα χωρίς να τους βάζουμε εμπόδια», τονίζει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας. Χαρακτηριστικές στρεβλώσεις του ισχύοντος συστήματος είναι ότι τα τετραετή προγράμματα σπουδών ΑΕΙ, όπως π.χ. του Columbia, στην Ελλάδα τα αντιστοιχούν με τα πτυχία ΤΕΙ, ενώ για να αναγνωριστούν οι σπουδές του βρετανικού Open University, ενός από τα καλύτερα διεθνώς στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, απαιτείται τουλάχιστον μία εξέταση των φοιτητών να έχει γίνει διά ζώσης.
Ειδικότερα, το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας είναι να γίνει διάκριση στις διαδικασίες της επαγγελματικής και της ακαδημαϊκής αναγνώρισης των πτυχίων ξένων ΑΕΙ. Η ακαδημαϊκή αναγνώριση ενός πτυχίου δίνει τη δυνατότητα στον κάτοχό του να κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελλάδα. Με το νέο σύστημα θα υπάρχει λίστα ΑΕΙ του εξωτερικού, οι σπουδές στα οποία θα έχουν αναγνωριστεί από το ελληνικό κράτος. Ετσι θα υπάρχει άμεση ακαδημαϊκή αναγνώριση πτυχίου ενός ΑΕΙ της λίστας και ο κάτοχός του θα μπορεί να απευθυνθεί σε ελληνικό ΑΕΙ για να διεκδικήσει μια θέση σε κάποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμά του. Το ελληνικό ΑΕΙ δεν θα χρειάζεται να εξετάζει το πρόγραμμα σπουδών του πτυχίου ενός αιτούντος για σπουδές, ώστε να προχωρήσει στην έγκριση ή όχι της αίτησής του. Δηλαδή δεν θα υπάρχει ο όρος των επιπλέον μαθημάτων στα οποία έως τώρα πτυχιούχοι αναγνωρισμένων ξένων ΑΕΙ πρέπει να εξεταστούν σε ελληνικό ΑΕΙ για να πάρουν ακαδημαϊκή αναγνώριση των σπουδών τους, η οποία ωστόσο συνδέονταν και με την επαγγελματική (π.χ. οδηγούσε σε εγγραφή στο Τεχνικό Επιμελητήριο). «Δηλαδή, δεν θα γίνεται αξιολόγηση του τίτλου σπουδών κάθε πτυχιούχου, αλλά του εκπαιδευτικού ιδρύματος. Τώρα ξαναζητάμε έλεγχο στοιχείων, ο οποίος μπορεί να έχει ξαναγίνει σε προηγούμενες αιτήσεις. Αναζητάμε τα πάντα σαν να μην υπάρχει ιστορικό. Η λίστα με τα αναγνωρισμένα ΑΕΙ θα είναι αναρτημένη», ανέφερε στην «Κ» ο αρμόδιος για την ανώτατη εκπαίδευση υφυπουργός Παιδείας Αγγελος Συρίγος. Για την περίπτωση ξένων ΑΕΙ που δεν είναι στη λίστα των αναγνωρισμένων, πρέπει να υπάρξει διακρατική συμφωνία.
Αναμένονται αντιδράσεις των επιμελητηρίων, καθώς τους αφαιρείται η δυνατότητα να θέσουν φίλτρα στην αξιολόγηση των πτυχίων όσων καλούνται να εγγρά- ψουν στις επαγγελμα- τικές τους λίστες.
«Η ισχύουσα νομοθεσία στη χώρα μας θεωρεί ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι τα καλύτερα διεθνώς και πρέπει να εναρμονισθούν με αυτά τα ξένα. Δεν λαμβάνει υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις και τις αλλαγές στη διάρθρωση σπουδών με βάση τη Διακήρυξη της Μπολόνια για τα τριετή προγράμματα προπτυχιακών σπουδών. Η νομοθεσία μας υπηρετεί τη λογική ενός πανεπιστημιακού σοβινισμού», τονίζει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας.
Στην περίπτωση που ο κάτοχος πτυχίου ξένου ΑΕΙ ζητάει μόνο αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και επαγγελματική ισοδυναμία του πτυχίου του, τότε θα ακολουθείται διαφορετική οδός. Θα υπάρχει ένας κεντρικός φορέας του υπουργείου Παιδείας που θα χορηγεί την επαγγελματική ισοδυναμία, κατά τα πρότυπα του Αυτοτελούς Τμήματος Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας (ΑΤΕΕΝ). Πλέον θα ακολουθείται αυτόματη διαδικασία για τα πτυχία προγραμμάτων σπουδών που έχουν περάσει από το ΑΤΕΕΝ. Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου, το νέο θεσμικό πλαίσιο αποτελεί ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των σχετικών ευρωπαϊκών οδηγιών. Στην ίδια λογική κινείται η ρύθμιση που είχε ψηφιστεί πέρυσι τον Δεκέμβριο στη Βουλή, με την οποία ορίζεται ότι ο οικείος επαγγελματικός φορέας είναι υποχρεωμένος να εγγράφει τους πτυχιούχους που έχουν λάβει αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων. Ουσιαστικά πρόκειται για τους αποφοίτους των ιδιωτικών κολεγίων που συνεργάζονται με ευρωπαϊκά ΑΕΙ με συμφωνίες δικαιόχρησης (franchise) και θεωρούνται παραρτήματά τους. Οι ενδιαφερόμενοι θα υποβάλουν αίτηση εγγραφής στον οικείο επαγγελματικό φορέα, ο οποίος υποχρεούται να τον εγγράψει εντός προθεσμίας ενός μηνός από την υποβολή της αίτησης και των δικαιολογητικών. Οι ρυθμίσεις εκτιμάται ότι θα προκαλέσουν αντιδράσεις, κυρίως από την πλευρά των επιμελητηρίων, καθώς η νέα διαδικασία τούς αφαιρεί τη δυνατότητα να θέσουν φίλτρα για την αξιολόγηση των πτυχίων όσων καλούνται να εγγράψουν στις επαγγελματικές τους λίστες.
Θα ισχύσει αναδρομικά;
Καίριο σημείο είναι εάν θα δοθεί αναδρομική ισχύς και έως πότε στις νέες διατάξεις για την ακαδημαϊκή αναγνώριση. Ενα παράδειγμα είναι εάν ένας απόφοιτος ξένου ΑΕΙ ο οποίος παλαιότερα είχε κάνει αίτηση στον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ) και του χρεώθηκαν μαθήματα προς εξέταση σε ελληνικό ΑΕΙ για να πάρει ακαδημαϊκή αναγνώριση, θα μπορεί –με βάση το νέο πλαίσιο– να πάρει ακαδημαϊκή αναγνώριση χωρίς να εξετασθεί στα μαθήματα, επειδή το ΑΕΙ του είναι αναγνωρισμένο. Να αποφύγει δηλαδή την προηγούμενη διαδικασία των εξετάσεων. Υψηλόβαθμο στέλεχος του υπ. Παιδείας εξήγησε στην «Κ» ότι κάθε πράξη αναγνώρισης ενός πτυχίου έχει δημιουργήσει νομικά αποτελέσματα, δεν είναι εύκολο να αλλάξει αυτό. Ενδεικτικά, καθώς με το νέο πλαίσιο θα αναγνωρίζονται οι τριετείς προπτυχιακές και διετείς μεταπτυχιακές σπουδές (κατά το μοντέλο της διακήρυξης της Μπολόνια), εάν ένας παλαιότερος απόφοιτος έχει τέτοιες σπουδές αλλά τις έχει αναγνωρίσει μόνο ως προπτυχιακές, τότε –στην περίπτωση της αναδρομικής ισχύος του νέου νόμου– θα μπορεί να διεκδικήσει από την εργασία του επίδομα μεταπτυχιακών σπουδών. Είναι ένας εκ των λόγων για τους οποίους ακόμη η τυχόν αναδρομικότητα των νέων διατάξεων εξετάζεται από τις νομικές υπηρεσίες του υπουργείου.
kathimerini.gr
